Χρειάζεται ακόμη περισσότερη Ευρώπη.

Οι περισσότεροι πλέον συμφωνούν πως η Ευρώπη πάει κατά διαόλου. Πολλοί πιστεύουν ακόμη πως κάτι ριζοσπαστικό ίσως να σώσει την κατάσταση, αλλά προς το παρόν, όλοι συμφωνούν για την άσχημη ευρωπαϊκή πορεία.

Πρόσφατα, και στα πλαίσια συζήτησης υπό την αιγίδα του Institute of International and European Affairs, ο Έλληνας καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης μίλησε για την θανάσιμη παγίδα της λιτότητας και της ύφεσης, στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένη η πατρίδα του.

Ο Olaf Cramme του LSE μίλησε για τις πιέσεις που δέχονται οι Γερμανοί πολιτικοί.

Ο Τσούκαλης προειδοποιεί πως αν και η Ελλάδα σημειώνει μεγάλη πρόοδο στην «λήψη φαρμάκων» από πλευράς ΕΕ, μειώνοντας το έλλειμμά της κατά 6%, και επιβάλλοντας μια εσωτερική υποτίμηση της τάξης του 15%, εν τούτοις, «ο ασθενής μπορεί να πεθάνει στη διάρκεια της θεραπείας του».

Το ελληνικό ΑΕΠ έπεσε 20% σε δυο μόλις χρόνια, και προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 4-6% τον επόμενο χρόνο. Αν δεν αλλάξει η γενική στρατηγική λέει ο καθηγητής, «η Ελλάδα θα οδηγήσει την πορεία προς την κόλαση, την οποία θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες της περιφέρειας», όπως είναι η Ιρλανδία.

Όπως λέει, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι συμφωνούν πως η λύση είναι μια πανευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, και μια δημοσιονομική ένωση που θα μεταφέρει κονδύλια μεταξύ χωρών δανειστών και χωρών  πιστωτών, καθώς και μια πιο στενή πολιτική ένωση.

Το πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, είναι διαφορετικό ζήτημα. Λείπει, λέει, η πολιτική διάθεση. Πάντως, η πολιτική πρωτοβουλία, σε μια κρίση που είναι εξίσου πολιτική όσο και οικονομική, θα πρέπει να έρθει από την Γερμανία.

Για τον Cramme, αυτή η πρόκληση έχει καταστεί πιο δύσκολη, εξαιτίας δυο βασικών λαθών της Angela Merkel, η οποία καθυστέρησε να αντιδράσει, και αυτό διαμόρφωσε τις εξελίξεις τόσο στην ΕΕ, όσο και στην ίδια την Γερμανία. Η επιμονή της στην αρχή της κρίσης ότι αυτή αποτελεί πρόβλημα των αδύναμων χωρών, και όχι ολόκληρης της ΕΕ, καθώς και η επικίνδυνη ξενοφοβική της άποψη για τα σπάταλα κράτη του Νότου, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.

Όσον αφορά στο μέλλον, ο Cramme ισχυρίζεται πως από τις τρεις εναλλακτικές λύσεις αντιμετώπισης της κρίσης (εκτύπωση χρήματος και πληθωρισμός, ευρωομόλογα, και μεγάλο κούρεμα του μη βιώσιμου χρέους), η μόνη που έχει κάποια ελπίδα αποδοχής στη Γερμανία είναι η τρίτη.

Σύμφωνα με τον Αυστριακό πρώην διπλωμάτη Stefan Lehne, το τίμημα που πληρώνει η ΕΕ για την κρίση δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά γενικότερο, αφού έχει χαθεί η παγκόσμια επιρροή της στους τομείς της διπλωματίας, και της εξωτερικής πολιτικής.

Η κρίση αποπροσανατόλισε, λέει, τους Ευρωπαίους ηγέτες, που παραδοσιακά ασχολούνταν εκτενώς με τα διεθνή ζητήματα, κάτι που δεν γίνεται πλέον. Έτσι, η ΕΕ έπαψε να λειτουργεί συλλογικά σε διεθνές επίπεδο, και η όποια εξωτερική πολιτική επανήλθε στα επίπεδα του κάθε κράτους χωριστά. Αυτό όμως οδηγεί στην προώθηση των συμφερόντων των μεγάλων ισχυρών κρατών.

Και συνεχίζει λέγοντας πως έχει χαθεί η εσωτερική αλληλεγγύη, ενώ η διεθνής εικόνα της ΕΕ έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, με την αποτυχία της στο να αντιμετωπίσει επαρκώς την κρίση.

Αν συνεχιστεί, λέει, η σημερινή πορεία, θα αυξηθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις όσον αφορά στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Αντίθετα, αν επιχειρηθεί μια συλλογική στήριξη του ευρώ, τότε τα κράτη μέλη θα είναι και πάλι πρόθυμα να συμμετέχουν σε μια συλλογική ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική.

Όπως λοιπόν έλεγε συχνά ο François Mitterrand, η λύση πάντα είναι «ακόμη περισσότερη Ευρώπη».

S.A.

Irish Times