Η άνοδος και η πτώση ενός Αμερικανού Προμηθέα.

Στους Αμερικανούς αρέσουν πολύ οι ιστορίες ανόδου και πτώσης, οι οποίες αποτελούν μέρος της  εθνικής τους ουσίας.

Ο στρατηγός Douglas MacArthur ήταν ο υπέρτατος εθνικός ήρωας στις μάχες του Ειρηνικού στον Β`ΠΠ, αλλά λίγο αργότερα, στον πόλεμο της Κορέας, όταν υπερέβη τις αρμοδιότητες του, αποστρατεύτηκε πάραυτα. Στη συνέχεια, και σε όλη τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου απολάμβανε σεβασμού.

Τελικά, δεν αρέσει στους Αμερικάνους να ξεφορτώνονται ήρωες, τους οποίους οι ίδιοι έφτιαξαν.

 Ο λόγος της παραίτησης του David Petraeus από το τιμόνι της C.I.A δεν είναι τόσο σημαντικός όσοι οι λόγοι για τους οποίους αποπέμφθηκε ο MacArthur, αλλά η δική του αμαρτία ταιριάζει περισσότερο με την εποχή μας, όπου το ιδιωτικό έχει μπει για τα καλά στη δημόσια σφαίρα, την ίδια ώρα που το κοινό λατρεύει, έστω και παραμορφωμένα, τις κάθε είδους διασημότητες.

 

Η πτώση του Petraeus είναι τόσο μεγάλη, όσο θέλουμε να την φτιάξουμε.

Πρόκειται για έναν εξαίρετο στρατιωτικό, ο οποίος μπόρεσε και άλλαξε την πορεία ενός μάταιου λουτρού αίματος στο Ιράκ.

Η μεγαλοποίησή του όμως από καιροσκόπους πολιτικούς και δημοσιογράφους  θαυμαστές του, όπως η ερωμένη του Paula Broadwell, ήταν αξεπέραστη και υπερβολική. Ο Petraeus είχε μεταμορφωθεί στον Αμερικανό Προμηθέα.

Αυτό οφείλεται κυρίως στην τάση που έχουν οι Αμερικάνοι να εξιδανικεύουν κανονικούς ανθρώπους, και να τους ηρωποιούν.

Εν μέρει όμως οφείλεται και στην τεράστια μηντιακή προπαγάνδα της κυβέρνησης Μπους, που χρησιμοποίησε τον στρατηγό για να μετατρέψει την στρατιωτική αποτυχία του Ιράκ, σε επιτυχία.

Ο πόλεμος του Ιράκ ήταν ένα τεραστίου μεγέθους γεωστρατηγικό λάθος, το οποίο όμως μπόρεσε (στο τέλος) να βελτιώσει επικοινωνιακά ο Petraeus, επιτρέποντας στα αμερικανικά στρατεύματα να αποχωρήσουν χωρίς να ταπεινωθεί η χώρα.

Έτσι γεννήθηκε ο θρύλος του.

Και έτσι βρέθηκε ένας γνήσιος στρατιωτικός ήρωας για να λατρευτεί, την ώρα που ο λαός είχε γυρίσει την πλάτη του στους πολιτικούς.

Ως αντάλλαγμα, επιτρέψαμε στον Petraeus να αντικαταστήσει στη μνήμη μας την όλη περιπέτεια του Ιράκ. Εξάλλου, ποια άλλα ονόματα στρατηγών θυμόμαστε από εκείνον τον πόλεμο; Αμφιβάλλω αν υπάρχουν Αμερικανοί, πέρα από το πεντάγωνο, που να θυμούνται κάποια τέτοια ονόματα. Ή που να θυμούνται το Ιράκ. Το πολύ πολύ να θυμούνται κάποιες σκόρπιες εικόνες, σοκ και δέος, την Φαλούτζα, την σύλληψη και εκτέλεση του Σαντάμ, και τίποτα άλλο. Ίσως και την Blackwater…

Η τελική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων πέρασε σχεδόν απαρατήρητη πέρσι, ενώ οι πολεμικοί θρίαμβοι του Petraeus  αποτέλεσαν υλικό αμέτρητων άρθρων και βιβλίων. Και όλα επαινετικά!

Το φαινόμενο Petraeus συνετέλεσε στο να βγάλουν οι Αμερικάνοι από την μνήμη τους όλους τους νεκρούς του Ιράκ, και ξεχνώντας  την θλιβερή πραγματικότητα, ότι δηλαδή το σημερινό ιρακινό καθεστώς που φτιάξαμε, έχει περισσότερα κοινά με την Τεχεράνη παρά με την Ουάσιγκτον.

Και όπου η όποια σταθερότητα είναι απλά τέτοια, σε σχέση μόνο με τις άσχημες μέρες του πολέμου.

Στο σημερινό  Ιράκ, οι βόμβες και οι επιθέσεις αυτοκτονίες αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, σε τέτοιο βαθμό, που ούτε καν αποτελούν πια είδηση.

Όταν ανέλαβε ο Ομπάμα, ο Petraeus ήταν ήδη όνομα. Ήταν ο ανώτατος στρατιωτικός ηγέτης του Ιράκ, του Αφγανιστάν, και των γύρω περιοχών, όπου η αμερικανική παρέμβαση ήταν πιο διακριτική.

Ήταν ότι πρέπει για μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ! Άσχετα αν δεν τα κατάφερε εξίσου καλά, όταν εκλήθη να αναλάβει την στρατιωτική διοίκηση του Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν μοιάζουν ανίκητοι.

Το 2011, ο Ομπάμα τον επανέφερε στην Αμερική, και αφού τον έπεισε να αποστρατευτεί, τον έκανε αρχηγό της C.I.A. Αυτή ήταν μια έξυπνη, και συγχρόνως πονηρή κίνηση. Ο στρατηγός αποτελούσε ένα σπουδαίο κεφάλαιο για τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, και στα καθήκοντά του ήταν αόρατος, όπως ταιριάζει σε κάποιον άνδρα με τα δικά του ένστικτα απέναντι στην δημοσιότητα.

Όταν όμως αφέθηκε μόνος, μακριά από τα στρατιωτικά μέτωπα του Ιράκ και του Αφγανιστάν, και μακριά από τα λατρευτικό φως της δημοσιότητας, για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, τότε είναι που ο μεγάλος στρατηγός έπεσε θύμα της πιο απλής και διαχρονικής ανθρώπινης αδυναμίας: την λαγνεία (για την αγιογράφο του).

Τώρα, ίσως να υπάρξει ένα ακόμη κεφάλαιο στην ιστορία του Petraeus. Αν γλείψει τις πληγές του, αν παίξει τα χαρτιά του σωστά, αν αρχίσει να επισκέπτεται την εκκλησία της ενορίας του, και αν φανεί οικογενειάρχης, ίσως η Αμερική να τον συγχωρέσει.

Τότε μόνο θα μπορέσει να επιστρέψει ως ένας ακόμη στρατιωτικός αναλυτής του CNN, και ίσως να βάλει και υποψηφιότητα για κάποιο πολιτικό αξίωμα. Το γερουσιαστής David Petraeus ακούγεται όμορφα.

Αυτό όμως απομένει να το δούμε. Προς το παρόν, αυτό που προέχει είναι να αναλογιστούμε τι είναι αυτό που έφερε τους Αμερικάνους και τον στρατηγό τόσο κοντά, τόσο στην άνοδο, όσο και στην πτώση του.

S.A.

The New Yorker