Η παραχώρηση των αεροδρομίων σε ιδιώτες είναι μονόδρομος!

Τον τελευταίο χρόνο, αυτόν της συγκυβέρνησης, με πρωθυπουργό-συντονιστή τον Σαμαρά, γίνεται δουλειά.

Και μάλιστα ουσιαστική.

Αυτό το αναγνωρίζουν οι πάντες, μέσα και έξω από τη χώρα, άσχετα με το τι κραυγάζουν στα τηλεπαράθυρα και στα ραδιόφωνα κάποια εγκάθετα παπαγαλάκια, που αν τυχόν συμπεριλαμβάνονταν στα ψηφοδέλτια (και επικρατείας) της ΝΔ πέρσι, σήμερα θα ήταν πιστά και φανατικά κυβερνητικά φερέφωνα.

Τέλος πάντων …  αφού αυτή είναι διαχρονικά η φύση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, τι να λέμε;

Ο πολύς όμως (απλός) κόσμος, άσχετα αν υποφέρει, ξέρει πολύ καλά τι διακυβεύεται, και για αυτό ενδόμυχα στηρίζει τον εργασιομανή πρωθυπουργό, στρέφοντας τις πλάτες του στον νέο λαοπλάνο και δημοκόπο Αλέξη, που τελευταία έχει κατεβάσει τα αφτιά, άσχετα αν σαν ξαναμμένο κοκοράκι ζητάει ντιμπέιτ κλπ.

Ο Τσίπρας το έχασε το παιχνίδι κυρίως μετά τα όσα συνέβησαν στη Κύπρο, και τα οποία αποτελούσαν το δικό του όραμα για την Ελλάδα.

Ας τον αφήσουμε λοιπόν στην άκρη.

(Έχει και τις συνιστώσες του να παλέψει….).

Ένας από τους τομείς στους οποίους γίνεται σοβαρή δουλειά (έστω με δυσκολίες) είναι και αυτός των αποκρατικοποιήσεων.

Σε αυτόν εντάσσεται και η παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, που εξαιτίας της γεωγραφικής της ιδιομορφίας είναι αναλογικά πολλά (ειδικά σε σχέση με άλλα κράτη της ΕΕ).

Επειδή ο πολύς κόσμος μάλλον δεν αντιλαμβάνεται τι ακριβώς σημαίνει η παραχώρηση σε ιδιώτες των αεροδρομίων, ας κάνουμε μια γενική περιγραφή.

Στη χώρα μας, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), που είναι μια αμιγής κρατική υπηρεσία του υπουργείου Μεταφορών (Ανάπτυξης), διοικεί, λειτουργεί και συντηρεί, και παράλληλα εποπτεύει τα αεροδρόμια.

Ένας διττός δηλαδή ρόλος, που δεν συναντάται (σχεδόν) πουθενά αλλού στον κόσμο.

Αυτός του ελεγκτή, και του… ελεγχόμενου.

Και στους παραπάνω ρόλους έρχεται να προστεθεί και ο βασικός ρόλος της ΥΠΑ, που είναι η παρακολούθηση, θέσπιση, η εφαρμογή και ο έλεγχος τήρησης της διεθνούς αεροπορικής νομοθεσίας του ICAO, μέλος του οποίου είναι και η χώρα μας.

Ο οποιοσδήποτε λοιπόν καλοπροαίρετος παρατηρητής, θα αντιλαμβάνονταν εδώ και χρόνια, ότι το σημερινό μοντέλο δεν περπατά, και άρα χρειάζονται τομές, όπως ακριβώς πάει να γίνει.

Το κράτος θα πρέπει δηλαδή να εποπτεύει, και όχι να λειτουργεί.

Να ελέγχει… τρίτους,  και όχι τον εαυτό του.

Για να δοθεί ένα κατανοήσιμο παράδειγμα, ας συγκρίνουμε το σημερινό καθεστώς που ισχύει στα κρατικά αεροδρόμια, με αυτό του «Ελ. Βενιζέλος» (ΔΑΑ), το οποίο είναι ιδιωτικό και κερδοσκοπικό στη φιλοσοφία του.

Σε ένα κρατικό αεροδρόμιο, το δημόσιο (μέσω κυρίως του σπατόσημου σε κάθε εισιτήριο) πληρώνει την καθαριότητα, την ασφάλεια (security), τις υποδομές (ραντάρ, συστήματα τσεκ ιν, ιμάντες αποσκευών, κλπ), την συντήρηση και τη λειτουργία των κτιρίων, των διαδρόμων προσγείωσης, της πίστας των αεροσκαφών, κλπ.

Και όλα αυτά μέσα σε ένα καθεστώς οικονομικής ύφεσης, με τις δημόσιες δαπάνες κοντά στο μηδέν, και τις περικοπές να σημαίνουν ότι πολύ απλά το κράτος δεν μπορεί να πληρώσει ούτε καν το χαρτί υγείας (για να θυμηθούμε τον Αλέξη και τον Τσάβεζ) που καταναλώνεται καθημερινά στα αεροδρόμιά μας.

Χώρια τα καύσιμα των πυροσβεστικών οχημάτων, την θέρμανση και τον κλιματισμό των αεροσταθμών,  και άλλα πολλά, από ασήμαντα ως άκρως απαραίτητα.

Παράλληλα, στα κρατικά αεροδρόμια, λόγω ακριβώς του δημόσιου χαρακτήρα τους, η ενοικίαση χώρων προς εκμετάλλευση είναι πάμφθηνη, και συγχρόνως εντελώς δύσκαμπτη (έως αδύνατη) λόγω της απίστευτης γραφειοκρατίας, αλλά και της πολυσύνθετης νομοθεσίας.

Συνεπώς αναποτελεσματική.

Για να γίνει π.χ. ένα φαρμακείο στο αεροδρόμιο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, είναι έως απίθανο, εξαιτίας της πολυνομίας, και της αρτηριοσκληρωτικής δομής του κράτους.

Απαιτούνται δημόσιοι διαγωνισμοί, κλπ.

Στον ΔΑΑ λειτουργεί φαρμακείο από το 2001.

Να θυμίσουμε επίσης, ότι στα κρατικά αεροδρόμια, τα αεροπλάνα που πηγαινοέρχονται δεν πληρώνουν σχεδόν τίποτα (για λόγους ανάπτυξης του τουρισμού μας), και το μόνο που πληρώνουν (οι επιβάτες) είναι το λεγόμενο σπατόσημο (Τέλος  Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αεροδρομίων) το οποίο αποτελεί κρατικό φόρο.

Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι τα αεροδρόμιά μας να θυμίζουν τριτοκοσμικά αντίστοιχα, και να λειτουργούν χάρη και μόνο στο φιλότιμο (κάποιων εκ) των υπαλλήλων που τα στελεχώνουν, χωρίς καμιά οικονομική ευελιξία, αφού τα πάντα (από στιλό έως συστήματα ραντάρ) θα πρέπει να παραγγέλλονται και να  εγκρίνονται από το υπουργείο Οικονομικών, μέσω πολλών άλλων χρονοβόρων και συχνά ατελέσφορων διαδικασιών.

Από κει και πέρα, το δημόσιο, δηλαδή όλοι μας, πληρώνουμε τις εταιρίες για να κάνουν την δουλειά τους, τους ιδιωτικούς φορείς χάντλινγκ για να εξυπηρετούν τους επιβάτες τους, τους σεκιουριτάδες για να ελέγχουν τις αποσκευές, τις κρατικές υπηρεσίες για να ελέγχουν και να εποπτεύουν τους υπόλοιπους (και στη περίπτωση της ΥΠΑ τον εαυτό της), τις εγκαταστάσεις, κλπ και όλα αυτά χωρίς το κράτος (ο δημόσιος κορβανάς) να κερδίζει το παραμικρό σε χρήμα.

Από την άλλη, στο «Ελ Βενιζέλος» όλα μα όλα κοστίζουν.

Και όλα μα όλα αποφέρουν κέρδη για την εταιρία που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο.

Οι υπηρεσίες security που υπάρχουν εκεί πληρώνονται από τους επιβάτες μέσω του λεγόμενου ασφαλειόσημου, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στα εισιτήρια από και προς Αθήνα.

Το αεροδρόμιο χρεώνει (με χρονοχρέωση) τη χρήση των γκισέ τσεκ ιν από τις εταιρίες.

Χρεώνει τις εκπαιδεύσεις του προσωπικού τους.

Χρεώνει τα καρότσια.

Χρεώνει όλα τα συστήματα υποδομών.

Χρεώνει ακόμη και τις αναγγελίες που κάνουν οι εταιρίες από τα μεγάφωνα.

Χρεώνει την χρήση γραφειακού και άλλου χώρου, ακόμη και από τις δημόσιες υπηρεσίες που εδρεύουν στο αεροδρόμιο (πυροσβεστική, αστυνομία, ΥΠΑ, κλπ).

Εν ολίγοις, χρεώνει τα πάντα.

Παράλληλα, νοικιάζει χώρους, μαγαζιά, κλπ σε όποιον θέλει, και με όποια χρέωση θέλει, αφού εκεί λειτουργεί η ελεύθερη αγορά, και δεν δεσμεύεται από εκατοντάδες νομικούς περιορισμούς, όπως συμβαίνει στα κρατικά αεροδρόμια.

Και τέλος, χρεώνει δυσανάλογα μεγάλα ποσά στα αεροσκάφη που προσγειώνονται, εξ ου και θεωρείται ακριβό αεροδρόμιο.

Για παράδειγμα, ένα Airbus που προσγειώνεται στο Ηράκλειο δεν πληρώνει τίποτα, ενώ πληρώνει περίπου €800 αν προσγειωθεί στον ΔΑΑ.

Κάντε την αναγωγή, και θα καταλάβετε για τι ποσά μιλάμε, που χάνει το κράτος.

Έτσι λοιπόν έχει η κατάσταση.

Αν λοιπόν θέλουμε σύγχρονα αεροδρόμια μοχλούς ανάπτυξης, και με ευελιξία, αυτά θα πρέπει να λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, όπως παντού στον κόσμο.

Με ιδιώτες που θα επενδύουν σε αυτά, και θα κερδίζουν παράλληλα.

Από την άλλη όμως, τίποτα δεν είναι τσάμπα.

Στα ιδιωτικά αεροδρόμια, ναι μεν δεν πληρώνει ο κάθε φορολογούμενος την λειτουργία τους, όπως γίνεται σήμερα στα δημόσια, αλλά την πληρώνει ο επιβάτης που τα χρησιμοποιεί μέσα από το εισιτήριο στο οποίο μετακυλύεται η όποια χρέωση.

Ναι, αλλά ο ΔΑΑ είναι πιο καθαρός, πιο αποτελεσματικός, και λιγότερο τριτοκοσμικός. ‘Έτσι δεν είναι;

Και απαλλάσσει το κράτος από χίλια δυο έξοδα.

Όσον αφορά δε την ασφάλεια των πτήσεων, εκεί συνεχίζει (καλώς) να λειτουργεί η κρατική ΥΠΑ με τον κρατικό έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, τον αερολιμενικό έλεγχο (νομοθεσία αερομεταφορών) και την εποπτεία των ηλεκτρονικών συστημάτων (ραντάρ, ραδιοβοηθήματα, κλπ).

Συνεπώς, η παραχώρηση των αεροδρομίων σε ιδιώτες είναι μονόδρομος.

Διότι μπορεί να είναι πανάκριβα, αλλά σε λα βι!

Το κόστος το πληρώνει ο χρήστης τους.

Όπως γίνεται στο κάθε τι σε μια οικονομία ελεύθερης αγοράς.

Ιδιωτική ευελιξία στο έδαφος, και δημόσια εποπτεία στον αέρα.

The best of two worlds, που λένε και τα αμερικανάκια…

Για αυτό, κόντρα στους αναχρονιστές βγαλμένους από τη δεκαετία του ’80 κρατιστές, κόντρα στις απαρχαιωμένες συνδικαλιστικές αντιλήψεις, και κόντρα στις παρωχημένες αντιλήψεις του γιαλαντζί αριστερού Τσίπρα και των συν αυτόν, ας ελπίσουμε ότι θα βρεθούν ιδιώτες επενδυτές για τα αεροδρόμιά μας, ώστε να πάψει το δημόσιο να επιχορηγεί όχι μόνο τη λειτουργία τους, αλλά και την επιχειρηματικότητα των ιδιωτικών φορέων (αερ. Εταιρίες, εταιρίες χάντλινγκ κλπ) που δραστηριοποιούνται σε αυτά.

Αρκεί να μην υπογραφεί και πάλι κάποια αποικιοκρατικού τύπου σύμβαση, όπως αυτή που είχε αρχικά υπογράψει ο Μητσοτάκης με την Χόκτιφ στα Σπάτα, και ενέκρινε αργότερα το Πασόκ.

Μονόδρομος λοιπόν η παραχώρηση των αεροδρομίων.

Για να έχουμε επιτέλους λειτουργικά και σύγχρονα αεροδρόμια, με μόνο κόστος για το κράτος την μισθοδοσία της κρατικής ΥΠΑ (περίπου 2.000 υπάλληλοι σε 35-40 αεροδρόμια, και μια κεντρική υπηρεσία), η οποία  θα συνεχίσει να ασκεί τους απαραίτητους κρατικούς ελέγχους, να διαχειρίζεται την εναέρια κυκλοφορία, να πιστοποιεί, κλπ χωρίς όμως να παίζει η ίδια τον ρόλο του (αποτυχημένου) επιχειρηματία, ή του συντηρητή κτιρίων, αφού αυτός ο ρόλος σίγουρα δεν είναι δικός της.

Strange Attractor