Ο πόλεμος των πόλεων.

Ο πόλεμος των τάξεων δεν υπάρχει πια, ο επόμενος «πόλεμος» θα σημειωθεί ανάμεσα στους πολίτες μιας πόλης.

Διότι στην πόλη και στην ανάπτυξή της (τη συντήρηση των δρόμων ή την αναδιαμόρφωση των πάρκων) επενδύεται το πλεονάζον κεφάλαιο και άρα καταπολεμάται η ύφεση.

Χαρακτηριστικά, η Κεντρική Τράπεζα του Σαν Φρανσίσκο σε έκθεσή της έχει αναγνωρίσει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες ιστορικά ξεπερνούσαν τις κρίσεις χτίζοντας σπίτια και γεμίζοντάς τα με διάφορα πράγματα.

Η αστικοποίηση, λοιπόν, μπορεί να επιλύσει τις κρίσεις, κυρίως όμως, πρόκειται για έναν τρόπο να ξεφύγουμε από τις κρίσεις, τονίζει χαρακτηριστικά ο Μαρξιστής θεωρητικός David Harvey, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, σε συνέντευξή του στο «Spiegel».

Κατά την ανάλυσή του, ο «αγώνας των τάξεων» έχει πλέον αντικατασταθεί από τη σύγκρουση αυτών που παράγουν και αναπαράγουν τη ζωή των πόλεων και τα συνδικάτα θα έπρεπε να στρέψουν την προσοχή τους στην αστική καθημερινότητα - «εκεί βρίσκεται το κλειδί των ερχόμενων κοινωνικών συγκρούσεων», τονίζει.
Παραπέμποντας στο παράδειγμα της Κίνας και της Κωνσταντινούπολης, ο ακαδημαϊκός σημειώνει: ποιες οικονομίες αναπτύσσονται γρηγορότερα; Της Κίνας, όπου η χώρα είναι ένα απέραντο εργοτάξιο και της Τουρκίας - η Κωνσταντινούπολη είναι γεμάτη γερανούς.

Η κινέζικη κυβέρνηση δημιούργησε 27 εκ. νέες θέσεις εργασίας επενδύοντας το θεόρατο εμπορικό της πλεόνασμα στην υλοποίηση τεράστιων αστικών αναπτυξιακών προγραμμάτων και δικτύων υποδομών.
Φυσικά αναγνωρίζει πως το συγκεκριμένο μοντέλο συμβαδίζει με αυταρχικά καθεστώτα: «φαντασθείτε μόνο τον Ομπάμα να διατάσσει τη Goldman Sachs να δώσει λεφτά για την ανάπτυξη - καλή τύχη!

Όταν όμως μια κινεζική τράπεζα παίρνει εντολή από την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚ, δανείζει όσα χρήματα της ζητηθούν.

Η κινεζική κυβέρνηση υποχρέωσε τις τράπεζες να δώσουν πολλά λεφτά στα αναπτυξιακά προγράμματα».
Και, λοιπόν, η ανάπτυξη των πόλεων είναι κακό πράγμα; είναι το εύλογο ερώτημα που τέθηκε στον D.Harvey.

«Πρόκειται για τη δημιουργία νέων πόλεων των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων», αποκρίνεται.

«Ορίζονται εξαρχής οι πόλεις και οι κάτοικοι που μπορούν (ή δεν μπορούν) να ζήσουν σ΄ αυτές. Προσδιορίζεται η ποιότητα ζωής στις πόλεις σύμφωνα με τους όρους που θέτει το κεφάλαιο, όχι με τις ανάγκες του κόσμου».

Δείτε τι έγινε στην Κωνσταντινούπολη, λέει, όπου η εταιρεία Toki έχτισε «λαϊκά συγκροτήματα» για τους φτωχούς.

Τα έχτισε στα προάστια της πόλης, με συνοπτικές διαδικασίες, «μεταμοσχεύοντας σπίτια σε αναπτυσσόμενες περιοχές, 30 χλμ. έξω από το κέντρο της πόλης - πρόκειται για ένα μαζικό εκτοπισμό», σημειώνει.
Παραπέμποντας εξάλλου στην Κομμούνα του Παρισιού, ο D.Harvey υπενθυμίζει ότι οι κάτοικοι των περιχώρων επέστρεψαν στο κέντρο της πόλης για να επανακτήσουν την πόλη από την οποία είχαν εκτοπιστεί.

«Δεν λέω κάτι καινούριο», υποστηρίζει και χαρακτηριστικά αναφέρει το παράδειγμα της Αμερικής στην εποχή του Μακαρθισμού.

«Οι κυρίαρχες τάξεις είχαν αναγνωρίσει ότι η απόκτηση κατοικίας παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην πρόληψη κοινωνικών αναταραχών. Στη δεκαετία του ΄40, η ιδιοκατοίκηση στις ΗΠΑ ήταν κάτω από 40%. Στη δεκαετία του ΄60 ήταν ήδη 65% και στην κρίση του 2000 είχε φτάσει το 70%. Κι αυτό, γιατί στα τέλη της δεκαετίας του ΄30 η κομβική αντίληψη που αναδείχθηκε στις συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση του συστήματος της υποθήκης βασίστηκε σε μια πρόταση: όποιος έχει στεγαστικό δάνειο, δεν κατεβαίνει σε απεργία».
Αποφάσισα να σας μεταφέρω τμήματα αυτής της συνέντευξης, επειδή βρήκα σ΄ αυτήν πολλές ενδιαφέρουσες ιδέες που προέρχονται από έναν μεγάλο στοχαστή.

Όμως, παραμένω επιφυλακτική στις υπεργενικεύσεις, στη δογματική επιλογή πως «η κότα γέννησε το αυγό» και στην υποβόσκουσα αντίληψη ότι ένα «αόρατο χέρι» συντονίζει ή μπορεί να συντονίσει την τάξη του κόσμου.

Εξακολουθώ, δηλαδή, να πιστεύω ότι πολλά πράγματα έχουν τη δική τους, μικρή, αυτονόητη λογική.

Κι αν η αύξηση του προσδόκιμου ζωής σημειώθηκε χάρη στην επενδυτική λογική του κεφαλαίου, ως επισήμανση είναι ενδιαφέρουσα για το ακόνισμα της σκέψης μας, αλλά στην πραγματικότητα λίγο μας ενδιαφέρει.

Να ζήσουμε θέλουμε.

Χριστίνα Πουλίδου

Protagon