Ο Ομπάμα απέτυχε με τον Ερντογάν.

Η εξέγερση στη Τουρκία απέδειξε πως η Άγκυρα έχει ξεφύγει απ’ τον Ομπάμα.

Η Αμερική έλπιζε πως η τουρκική «κοσμική κοινωνία» θα οδηγούσε σε μια λειτουργική

χώρα στη Μέση Ανατολή, με τους κοσμικούς να παίζουν τον ρόλο του ισορροπιστή στις, με θρησκευτικά κίνητρα, πολιτικές του κόμματος ΑΚΡ του Ερντογάν.

Το γεγονός όμως, ότι για χάρη μερικών δένδρων, βγήκαν στους δρόμους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, μας λέει πολλά για την επιρροή των κοσμικών στα δημόσια πράγματα της χώρας.

Κάποιοι μπορεί όντως να νοιάζονται για τα δένδρα του πάρκου Γέζι, αλλά οι περισσότεροι εναντιώνονται στον Ερντογάν, που τον θεωρούν δικτάτορα.

Πολλοί έχουν αποκλειστεί από την πολιτική σκηνή, είτε λόγω της δυσλειτουργίας των κομμάτων της αντιπολίτευσης, είτε λόγω της ικανότητας του Ερντογάν να συνθλίβει τους αντιπάλους του.

Η Ουάσιγκτον έθεσε όλες της τις ελπίδες στους αδύναμους: Ο Ομπάμα ήθελε μια μεγαλύτερη επίδραση των φιλελεύθερων και των κοσμικών στην πολιτική.

Αυτό δεν του βγήκε. Και δεν βγήκε ούτε για την Τουρκία, αλλά ούτε και για τη διεθνή κοινότητα.

Από πλευράς ΗΠΑ η μπίλια έκατσε σε λάθος νούμερο στη ρουλέτα της Μέσης Ανατολής.

Μέσα σε δυο μόλις χρόνια, χάθηκαν όλοι οι σύμμαχοι τους στην περιοχή.

Πριν από το 2011, η Αμερική προσπαθούσε να βελτιώσει τις σχέσεις της με τον Καντάφι.

Στην Αίγυπτο, ο Μουμπάρακ κατάφερνε να συγκρατήσει τις μουσουλμανικές τάσεις.

Η Συρία ήταν σταθερή, και το καθεστώς του Άσαντ είχε συμφωνήσει σε μερική αποχώρηση από τον Λίβανο.

Η Σαουδική Αραβία είχε γίνει πιο ελαστική στην πετρελαϊκή της πολιτική.

Η ιρανική δικτατορία είχε ταρακουνηθεί από γενικευμένες εξεγέρσεις, και κρατιόνταν στην εξουσία μέσω καταστολής, μια όχι και τόσο καλή πολιτική μακροπρόθεσμα.

Εν ολίγοις, όλα έβαιναν καλώς για τα αμερικανικά συμφέροντα.

Στη συνέχεια, η περιοχή κατέρρευσε με την «αραβική άνοιξη», και όλοι άρχισαν να μιλάνε για την ανάγκη ενός νέου πολιτικού μοντέλου.

Η Τουρκία βόλευε. Η κυβέρνησή της, αν και θεωρείται μουσουλμανικών καταβολών, είναι παράλληλα και μετριοπαθής.

Μια ισχυρή Άγκυρα μπορεί να ελέγξει την συριακή εξέγερση, και να περιορίσει την κουρδική τρομοκρατία.

Ιδεολογικά, η μετριοπαθής Τουρκία μπορεί να αποτελέσει το αντίβαρο στους εξτρεμιστές του Ιράν, και να εμποδίσει τους φανατικούς της μουσουλμανικής αδελφότητας να μετεξελιχθούν στη μοναδική φωνή του Ισλάμ.

Η πρώτη δυσκολία με αυτή τη προσέγγιση φάνηκε όταν η Τουρκία άλλαξε στάση απέναντι στο Ισραήλ.

Μετά την αραβική άνοιξη, το Ισραήλ ήταν η μόνη αναπτυσσόμενη αγορά στην περιοχή για τις τουρκικές εξαγωγές. Μισό εκατομμύριο ισραηλινοί τουρίστες επισκέπτονταν τα θέρετρα της Τουρκίας κάθε καλοκαίρι.

Ο Ερντογάν όμως αποφάσισε να προχωρήσει σε πολιτικό εντυπωσιασμό και επίδειξη.

Ακόμη και μετά τη συγνώμη του Ισραήλ για τους θανάτους του Mavi Marmara, ο Ερντογάν δεν επανήλθε σε διπλωματικό διάλογο με τον Νετανάχιου.

Παραβίασε την σιωπηλή εκτίμηση που είχε κάνει ο Ομπάμα όταν μεσολάβησε μεταξύ των δυο πλευρών, για να δοθεί η συγνώμη.

Αυτή δεν ήταν η πρώτη διπλωματική γκάφα του Τούρκου πρωθυπουργού.

Το 2009 είχε συγκρουστεί στο Νταβός με τον Σιμόν Πέρεζ, προκαλώντας διεθνείς εντυπώσεις.

Ούτε κατάφερε να ηρεμήσει τις διαθέσεις της μουσουλμανικής αδελφότητας.

Η αμερικανική στρατηγική απέτυχε, διότι η Τουρκία δεν ήταν ποτέ ένας βιώσιμος ή κατάλληλος υποψήφιος για την αναδόμηση της πολιτικής τάξης στη Μέση Ανατολή.

Οι διάδοχοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που η φήμη της στην περιοχή κάθε άλλο παρά καλή είναι, προσπάθησαν να ηγηθούν του αραβικού κόσμου, και εκμεταλλεύτηκαν την αντιπαλότητα με το Ισραήλ για να πετύχουν την πολιτική συναίνεση όλων.

Την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να φέρουν την Τουρκία στη Δύση, ώστε να επέλθει μετριοπάθεια στις ισλαμιστικές πολιτικές, και να δομηθεί ένας άξονας Ισραήλ Τουρκίας.

Αυτή η στρατηγική απέτυχε, και άραγε φταίει ο Ομπάμα γι αυτό;

Μπορεί η Τουρκία να αποτελούσε την μόνη λύση για τους Αμερικανούς διπλωμάτες, οι οποίοι όμως καθυστερούσαν στην εφαρμογή της πολιτικής τους στη περιοχή.

Ο Ομπάμα σίγουρα αξίζει να θεωρείται ως ο μεγάλος Cunctator (αυτός που καθυστερεί). Ένας χαρακτηρισμός που είχε χρησιμοποιηθεί για τον Φάβιο Μάξιμο, ο οποίος ανέβαλλε την σύγκρουση με τον Αννίβα, κωλυσιεργώντας.

Τελικά όμως η επιλογή του Μάξιμου πέτυχε, και θεωρήθηκε ως μια σοφή στρατηγική.

Κάτι ανάλογο κάνει σήμερα και ο Ομπάμα, χωρίς επιτυχία.

Η Συρία μπορεί εύκολα να χαθεί στα ιρανικά και ρωσικά συμφέροντα, ή σε εξτρεμιστές αντάρτες.

Στο Ιράν κερδίσανε τις εκλογές οι συντηρητικοί, και το πυρηνικό πρόγραμμα συνεχίζει να εξελίσσεται.

Η Αίγυπτος γίνεται όλο και πιο εξτρεμιστική κάθε μέρα που περνά, και στο μέτωπο των σχέσεων Ισραήλ- Παλαιστίνης δεν σημειώνεται καμιά πρόοδος.

Το πιο επικίνδυνο ενδεχόμενο είναι μη τυχόν και μια κατάρρευση του Άσαντ οδηγήσει σε νέο θρησκευτικό (σεχταριστικό) πόλεμο στο Ιράκ.

Δυστυχώς, η καθυστέρηση δεν εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα.

Απόδοση: S.A.

The European