Κόκκινες γραμμές, που έχουνε γίνει ροζ…

Τα “Βαμμένα κόκκινα μαλλιά” είναι γνωστό βιβλίο, γνωστού συγγραφέα και γνωστή τηλεοπτική σειρά.

Υπάρχουν όμως και οι ξεβαμμένες κόκκινες γραμμές που είναι άξιες ενδιαφέροντος, αναλύσεως, σχολιασμού.

Ιστορικοί του μέλλοντος ίσως ονομάσουν την περίοδο που διανύουμε, “τα χρόνια των ξεβαμμένων κόκκινων γραμμών”.

Έχει παρατηρηθεί ότι, όταν η συμπαθέστατη τρόικα επανακάμπτει, επιστρέφει, επανέρχεται, επέρχεται, επιπίπτει, επελαύνει, μέλη του πολιτικού μας συστήματος σπεύδουν, ανεξαρτήτως του χρώματος ή της αποχρώσεως των ιδίων: πράσινο, κυανό κ.τ.λ., να χαράξουν κόκκινες γραμμές.

Κόκκινες γραμμές μπροστά στις οποίες τα τρία άλογα της τρόικας, γεμάτα δέος, πρόκειται να σταματήσουν, να σταθούν σούζα (να ανορθωθούν είναι επισημότερος όρος) και να τις σεβασθούν απόλυτα.

Η χάραξη κόκκινων γραμμών τείνει να λάβει τελετουργικό χαρακτήρα.

Και φαίνεται να έχει κάποια σχέση με τα λεγόμενα εξηρτημένα αντανακλαστικά που έκαναν διάσημο τον μεγάλο Ρώσο επιστήμονα Ιβάν Πέτροβιτς Παυλώφ αλλά και τον σκύλο του.

Μέχρι τώρα όμως οι κόκκινες γραμμές δεν φαίνεται να είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Ενδεχομένως, από αδεξιότητα, παρεξήγηση, αποπροσανατολισμό, οι κόκκινες γραμμές δεν χαράσσονται κάθετα προς την πορεία της τρόικας, αλλά παράλληλα σ’ αυτήν και μάλλον εκλαμβάνονται ως λωρίδες κυκλοφορίας.

Άλλη εξήγηση είναι ότι οι κόκκινες γραμμές έχουν τέτοιο πάχος που είναι περισσότερο κόκκινα χαλιά υποδοχής παρά κόκκινες γραμμές αποτροπής.

Ακόμη, δεν αποκλείεται η τρόικα να είναι τόσο απρόβλεπτη και γρήγορη στους ελιγμούς της ώστε να μην καθίσταται δυνατή η έγκαιρη χάραξη των κόκκινων γραμμών.

Ίσως, πάλι, οι γραμμές αυτές να μην έχουν το προσήκον μήκος, με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτή η υπερκέρασή τους από την τρόικα της Αποκαλύψεως.

Αυτοί που θέλουν να βλέπουν τις κόκκινες γραμμές ως είδος οχυρωμένης αμυντικής γραμμής, θα πρέπει να μην ξεχνούν πόσες απ’ αυτές, είτε διασπάστηκαν είτε παρακάμφθηκαν, από το Σινικό Τείχος έως τις γραμμές Μαζινώ και Μπέλες – Νέστος (γνωστής και ως Μεταξά).

Αλλά πρέπει τελικά να μην αποκλειστεί και η περίπτωση, η εξήγηση να συνίσταται στο ότι οι γραμμές αυτές ξεβάφουν γρήγορα.

Ως εκ τούτου γίνονται αόρατες στα αλόγα της τρόικας που άλλωστε, όχι σπάνια, δίνουν την εντύπωση ότι φέρουν παρωπίδες, αλλά και στους βαφείς.

Οι τελευταίοι αποδείχθηκαν χρήστες μέτριας ποιότητας μπογιάς και κάτοχοι μέτριας τεχνογνωσίας. Κυρίως όμως φαίνεται να τους λείπει η μνήμη: ξεχνούν που χάραξαν τις κόκκινες γραμμές τους.

Πως λοιπόν, να πάνε να φρεσκάρουν τα χρώματά τους που ξεθωριάζουν;

Υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα με τις κόκκινες γραμμές.

Υποτίθεται πως εξαγγέλλονται ως διακήρυξη αποφασιστικότητας, ανυποχώρητης στάσης κ.τ.λ., κ.τ.λ., κ.τ.λ.

Εκείνο όμως που πρακτικά κάνουν είναι να παραχωρήσουν στον αντίπαλο όλο το έδαφος μέχρι την κόκκινη γραμμή.

Έτσι, η τελευταία, αντί να αποτελέσει ένα έσχατο όριο υποχωρήσεων, μεταβάλλεται σε γραμμή εκκινήσεως για περαιτέρω υποχωρήσεις.

Είναι προφανές ότι οι προσφιλείς συνομιλητές μας δεν θα διαθέσουν χρόνο για να διαπραγματευθούν για όσα γνωρίζουν ότι οι τροϊκομάχοι μας έχουν αφήσει έξω από τις κόκκινες γραμμές.

Εύλογα μπορεί να αμφιβάλλει κανείς πως οι ξεβαμμένες κόκκινες γραμμές εξεχόντων πρωταγωνιστών του πολιτικού μας συστήματος, θα αποκτήσουν τη δόξα της “λεπτής κόκκινης γραμμής”.

Με το όνομα αυτό πέρασε στην Ιστορία, η ισχνή παράταξη επί δύο ζυγών μόνο, στρατιωτών από τα ορεινά εδάφη της Σκωτίας, με κόκκινα χιτώνια, που απέκρουσαν θαρρετά επέλαση ρωσικού ιππικού στην Μπαλακλάβα, στις 25 Οκτωβρίου του 1854, κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου.

Υπενθυμίζεται, με την ευκαιρία αυτή, ότι τότε η Ελλάδα, μ’ ένα ζεύγος εξαιρετικά ρωμαντικών βασιλέων, τελείως ανεύθυνους πολιτικούς και κοινή γνώμη ενθουσιωδώς άσχετη, έχοντας δε εκτιμήσει απολύτως λανθασμένα την διεθνή κατάσταση, θεώρησε ότι είχε φθάσει η ώρα να πραγματοποιήσει την Μεγάλη Ιδέα.

Ήλπισε και πίστεψε στην νίκη της Ρωσίας. Ενθάρρυνε, λοιπόν, όχι πολύ διακριτικά, επαναστατικά κινήματα στα γειτονικά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έδειχνε διαθέσεις για πιο προχωρημένες ενέργειες. Άγγλοι και Γάλλοι συνέστησαν “αυτοσυγκράτηση”.

Οι συστάσεις αγνοήθηκαν. Έγιναν εντονότερες.

Η αντίδραση της κοινής γνώμης μεταφράστηκε και εκδηλώθηκε άδοντας τους γνωστούς στίχους:

“Αν σας βαστάει Φράγκοι βγήτε στην στεριά,

να δήτε τι αξίζουν του Ψυρρή τα παιδιά.”

Τελικά οι Φράγκοι αποβιβάστηκαν, κατέλαβαν τον Πειραιά απ’ όπου έκαναν στρατιωτικούς περιπάτους μέχρι την Αθήνα.

Του Ψυρρή τα παιδιά ηρέμησαν.

Οι Φράγκοι επέβαλαν αλλαγή πολιτικής, αλλά και κυβερνήσεως (η νέα ονομάστηκε “Υπουργείον της Κατοχής”). Έφεραν την χολέρα και άφησαν τον Τινάνειο κήπο στον Πειραιά. Δυσάρεστη εμπειρία για την Χώρα μας.

Διαχρονικά, διδακτική όμως.

Λανθασμένες εκτιμήσεις, άγνοια της διεθνούς πραγματικότητας, συναισθηματισμοί άκαιροι, δεν είναι δυνατόν να μην έχουν συνέπειες.

Αυτές, βέβαια, δεν είναι σήμερα ίδιες με εκείνες του δέκατου ένατου αιώνα.

Μπορεί όμως και αυτές να είναι εξαιρετικά οδυνηρές, ιδιαίτερα για ανθρώπους που και αυτοί δεν είναι πλέον του προπερασμένου αιώνα.

Πάντως, παράλληλα ή μάλλον πριν από το θέμα των κόκκινων γραμμών στην πορεία μιας τροϊκας που δεν ήλθε απρόσκλητη και χωρίς λόγο, θα έπρεπε ίσως να αντιμετωπιστεί εγκαίρως και εκείνο των κόκκινων γραμμών στον δρόμο αυτών που οδήγησαν την Χώρα εδώ που έφθασε.

Χριστόφορος Ματιάτος

Αττικό Βήμα