Δημοκρατία vs Αξιοκρατία.

Στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί μεγάλος θόρυβος, αλλά και τεράστιο θέμα με τα πανεπιστήμια.  

Το πρόβλημα επικεντρώνεται στην αξιολόγηση των πανεπιστημιακών υπαλλήλων.

Και εδώ είναι το βασικό θέμα: η αξιολόγηση.

Αυτό συμβαίνει, γιατί η αξιολόγηση οδηγεί στην πολυπόθητη αξιοκρατία που τόσα χρόνια αναζητούμε αλλά ποτέ δεν βρίσκουμε.

Το πρόβλημα ξεκινά μέσα από τα ίδια τα πανεπιστήμια.

Τα πανεπιστήμια είναι εκπαιδευτικοί χώροι όπου διδάσκεται η επιστημονική προσέγγιση.

Η επιστημονική προσέγγιση επιβάλλει ιεράρχηση και αξιολόγηση των δεδομένων και αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί στην αξιοκρατία.

Είναι ο τρόπος με τον οποίο αναδεικνύονται οι αυθεντίες, που έχουν και τον πρώτο λόγο στα αξιοκρατικά συστήματα.

Αντίθετα, στη δημοκρατία είναι όλοι ίσοι, δεν υπάρχει κανενός είδους ιεραρχία, ενώ η άποψη όλων έχει ακριβώς την ίδια βαρύτητα.

Αρχικά λοιπόν φαίνεται ότι αυτές οι δύο ιδέες, αξιοκρατία και δημοκρατία, είναι διαμετρικά αντίθετες.

Μια τέτοια αντίληψη όμως είναι λανθασμένη.

Η δημοκρατία επιβάλλεται να ασκείται ευρύτατα σε μια κοινωνία, αλλά για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται να στηριχθεί σε πολύ συγκεκριμένους θεσμούς: στον κρατικό μηχανισμό, στα σώματα ασφαλείας, στη δικαιοσύνη και την παιδεία.

Όλοι οι θεσμοί αυτοί είναι ιεραρχικά συστήματα, οι ακρογωνιαίοι λίθοι των οποίων είναι, η αξιολόγηση και η αξιοκρατία. 

Σε ένα κρατικό μηχανισμό (κρατικές υπηρεσίες κλπ.) χρειαζόμαστε ανθρώπους που να μπορούν να εκτελέσουν τις εντολές την πολιτικής ηγεσίας γρήγορα και αποτελεσματικά, παίρνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις και οργανώνοντας το κράτος με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πολίτη.

Θέλουμε επίσης τα κράτος να μπορεί να σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών, τους οποίους υπηρετεί.

Για να γίνει κάτι τέτοιο χρειαζόμαστε ικανούς και άρτια καταρτισμένους ανθρώπους. 

Στα σώματα ασφαλείας χρειαζόμαστε ανθρώπους που θα δρουν με ταχύτητα, ώστε να μη μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, αλλά και να δημιουργήσουν επαρκείς συνθήκες ασφάλειας (εσωτερικά και εξωτερικά), ώστε να μπορεί το πολίτευμα να λειτουργεί ομαλά και να μην απειλείται από κανένα εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα που θέλει να προκαλέσει ανωμαλία και να εξαναγκάσει καταστάσεις. 

Στη δικαιοσύνη χρειαζόμαστε ικανούς δικαστές που να έχουν αναπτύξει την κριτική ικανότητα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να υπηρετούν το πνεύμα του νόμου.

Μονάχα με μια τέτοια λογική μπορούμε να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά. 

Στην παιδεία θέλουμε οι επικεφαλείςς να είναι αυθεντίες στον τομέα τους, ώστε η διδακτέα ύλη να είναι επιστημονική και να αναπτύσσει την κριτική σκέψη του μαθητή.

Θέλουμε επίσης οι διδάσκοντες να είναι εμπνευσμένοι άνθρωποι που γνωρίζουν πώς να διδάξουν, να κρατήσουν την τάξη και να εμπνεύσουν ένα μαθητή, αναπτύσσοντας τις δεξιότητες του.

Αυτοί είναι οι πυλώνες μιας σύγχρονης κοινωνίας.

Στην Ελλάδα όμως όλοι έχουν διαβρωθεί από τα διάφορα πολιτικά συμφέροντα.

Ο κρατικός μηχανισμός είναι εξαιρετικά γραφειοκρατικός και διεφθαρμένος.

Για δεκαετίες τώρα ο δημόσιος τομέας έγινε αποδέκτης μεγάλου αριθμού ανθρώπων που ξεπουλούσαν την ψήφο τους, για τη σίγουρη θέση.

Η πολιτική ηγεσία θέλοντας να μεγιστοποιήσει τις απολαβές ψήφων ποτέ δεν εγκατέστησε ένα αξιοκρατικό σύστημα αξιολόγησης.

Τα αποτελέσματα για την Ελληνική Πολιτεία, είναι τραγικά. 

Ο κρατικός μηχανισμός είναι εξαιρετικά δυσκίνητος και γραφειοκρατικός.

Οι αποφάσεις που λαμβάνονται εκτελούνται με μεγάλη αργοπορία, εξαιτίας της γραφειοκρατίας.

Όταν ένας κρατικός μηχανισμός στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στη γραφειοκρατία, είναι σημάδι ότι δεν έχει ανθρώπους που να μπορούν να πάρουν αποφάσεις και να αναλάβουν ευθύνες.

Αυτό το τελευταίο σημαίνει ότι δεν υπάρχει αξιολόγηση, ώστε τις διοικητικές αυτές θέσεις να αναλάβουν άνθρωποι με τις σωστές δεξιότητες.

Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε κάθε μέρα στο τέρας που ονομάζουμε Ελληνικό κράτος. 

Στα σώματα ασφαλείας έχουμε πολλές και πολιτικές παρεμβάσεις όσον αφορά την ηγεσία τους.

Παρεμβάσεις που έχουν κάνει υψηλόβαθμους αξιωματικούς με ικανότητες, να είναι παιχνιδάκια στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας.

Με αυτό τον τρόπο όμως το στράτευμα, η αστυνομία, η πυροσβεστική και το λιμενικό, αποδυναμώνονται.

Οι εξοπλισμοί είναι τα μέσα που χρειάζονται αυτοί οι άνθρωποι να αντεπεξέλθουν στο ρόλο τον οποίο τους έχουμε αναθέσει και τίποτε άλλο.

Ένα ικανό στράτευμα είναι αυτό που έχει τις σωστές οργανωτικές δομές και δεξιότητες και αυτές προέρχονται από τους ανθρώπους που το υπηρετούν.

Είναι προφανές λοιπόν πού χρειάζεται η αξιολόγηση και η ιεραρχία στα σώματα ασφαλείας. 

Όταν λοιπόν τα ηγούνται άνθρωποι που προήχθησαν με κομματικά κριτήρια τότε ο κίνδυνος για την ασφάλεια της χώρας, εσωτερικής και εξωτερικής, είναι προφανής. 

Όσον αφορά τη δικαιοσύνη, υπάρχουν και εκεί τεράστια προβλήματα.

Καταρχάς, σε πολλές περιπτώσεις, υποθέσεις εκδικάζονται ακολουθώντας το γράμμα του νόμου και όχι το πνεύμα του.

Αυτό σημαίνει ότι το δικαστικό σύστημα έχει γίνει απλώς άλλος ένας κρατικός μηχανισμός.

Ακόμα μια απόδειξη γι' αυτό, είναι η πολυνομία που υπάρχει στο Ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης.

Η πολυνομία είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων παραπέτασμα των ανισοτήτων που υπάρχουν σε μια κοινωνία, γιατί επιχειρεί να διαχωρίσει περιπτώσεις και καταστάσεις, ενώ επιβάλλει στους δικαστές να κρίνουν τις διάφορες κοινωνικές ομάδες και υποομάδες, με διαφορετικό τρόπο.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι διάφοροι μεγαλοεπιχειρηματίες που χρωστούν πολλά χρήματα στο ελληνικό κράτος είναι ελεύθεροι, ενώ βιοπαλαιστές συλλαμβάνονται για πολύ μικρές οφειλές. 

Το πόσο ευπρόσβλητη είναι η δικαιοσύνη στις πολιτικές παρεμβάσεις, μπορεί να φανεί πολύ εύκολα από τον κατάπτυστο νόμο περί ευθύνης υπουργών, που θα έπρεπε να έχει πάει στο Συμβούλιο τις Επικρατείας και να κριθεί αντισυνταγματικός,  εδώ και πολύ καιρό.

Ο χώρος της παιδεία δυστυχώς, έχει καταντήσει δοκιμαστικός σωλήνας πολιτικών αντιπαραθέσεων και στείρας αντίδρασης, η οποία μάλιστα επικροτείται και επιδιώκεται.

Είναι μέσα από την παιδεία που εμφυτεύουμε και αναπτύσσουμε τα κοινωνικά χαρακτηριστικά που θέλουμε να έχουν οι αυριανοί πολίτες.

Οι επικεφαλής του υπουργείου παιδείας υπέπεσαν πολλές φορές σε τραγικά λάθη και η ελληνική ιστορία (αυτή που διδάσκεται στα σχολεία) έγινε πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ εθνομηδενιστών και εθνικιστών. 

Από την άλλη, οι καθηγητές γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται να υπάρχει αξιολόγηση, δεν κάνουν καμία ιδιαίτερη προσπάθεια να διδάξουν στους μαθητές.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι περισσότεροι γονείς καταφεύγουν στα φροντιστήρια, που συνεπάγεται ακόμη μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος. 

Όλα αυτά προέρχονται από την έλλειψή αξιοκρατίας, που τα βασικά συστατικά της πέραν της αξιολόγησης είναι ο ορθολογισμός, ο ανθρωπισμός και η κριτική προσέγγιση.

Χωρίς την αξιοκρατία οι θεσμοί αυτοί εκφυλίζονται μετατρέποντας τη δημοκρατία στο χειρότερο των πολιτευμάτων, που είναι οχλοκρατία. 

Η αξιοκρατία όμως, διδάσκεται στα πανεπιστήμια.

Εάν λοιπόν οι άνθρωποι που εκπαιδεύονται εκεί μαθαίνουν ότι μπορούν να περάσουν τα μαθήματα τους με πολιτικό μέσο και χρηματισμό, ότι μπορούν να καταστρέφουν και να βανδαλίζουν ατιμωριτί, ότι μπορούν να αγνοούν τους κανόνες χωρίς να έχουν επιπτώσεις και τα πολλά άλλα παράλογα, τότε, τελικά όλα αυτά μεταφέρονται στην κοινωνία.

Τα πανεπιστήμια λοιπόν είναι ένας αντικατοπτρισμός των οργανωτικών δομών και θεσμών της Ελληνικής κοινωνίας, γιατί εκεί είναι που εκπαιδεύονται οι άνθρωποι που θα υπηρετήσουν αυτούς τους θεσμούς. 

Ο θεσμός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων υπάρχει πάνω από όλα, για τη συλλογική πρόοδο του ελληνικού λαού.

Ας φύγουν αυτοί που τόσα χρόνια τα κατέστρεψαν προωθώντας τα ιδιοτελή συμφέροντα τους.

Ας αρχίσουν επιτέλους οι αξιολογήσεις, εκεί στην κοιτίδα της αξιοκρατίας και ας επεκταθούν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των θεσμών της Ελληνικής Πολιτείας. 

Πρέπει όμως να υπάρχει πολιτική βούληση για να γίνει κάτι τέτοιο.

Αλλά για να υπάρχει πολιτική βούληση, πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη λαϊκή απαίτηση.

Είναι και αυτό ένα κομμάτι του παζλ, του προβλήματος της κρίσης.

Γιώργος Μαραγκόπουλος

EyeDoll