Σύνδρομα παντού.

Η μοίρα της πολιτικής είναι να θρέφει τα στερεότυπα.

Και είναι λογικό.

Κλειστά συστήματα - όπως είναι τα περισσότερα κόμματα - χρειάζονται για την αναπαραγωγή τους ιδέες με χαρακτήρα συγκολλητικής ύλης.

Σε δύσκολες στιγμές, μάλιστα, το στερεότυπο γίνεται σύνδρομο, που παρακολουθεί τον πολιτικό, καθοδηγεί τη σκέψη του, δεσμεύει τις αποφάσεις του.

Με μια κουβέντα, ορίζει τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται.

Στη διαδρομή της η Αριστερά συνδέθηκε - δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα - με σύνδρομα και σύνδρομα.

Ανθεκτικότερο όλων αποδείχθηκε αυτό του αρνητισμού, που, επί δεκαετίες τώρα, κάνει καριέρα με το μανδύα της “καθαρότητας”.

Στη σκιά του, οι συμμαχίες ενοχοποιούνται, οι συναινέσεις προδίδουν έλλειμμα αγωνιστικότητας, η αναζήτηση κοινών τόπων δαιμονοποιείται.

Κάπως έτσι, ο Περισσός σήμερα αποδομεί την ιστορική φιγούρα του Φλωράκη, παραδίδοντάς τον στο στρατόπεδο του ρεφορμισμού, είτε για τα ανοίγματα που κατά καιρούς επιχείρησε, είτε για την επιλογή του να στηρίξει με τον Λεωνίδα Κύρκο το εγχείρημα του ενιαίου Συνασπισμού.

Και με τον ίδιο τρόπο, μεγάλα τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζουν σαν πολιτική πανώλη κάθε ιδέα συνεννόησης με την αντίπερα όχθη, αρνούμενα να δουν ότι σε μία σειρά περιπτώσεων, όπως είναι για παράδειγμα η ανάγκη να προμηθεύονται οι ασθενείς φθηνότερα φάρμακα, η κοινή λογική που απαιτείται να επιδειχθεί δεν είναι ούτε αριστερή, ούτε δεξιά, αλλά απλώς κοινή.
Τα σύνδρομα, ωστόσο, δεν είναι μονοπώλιο.

Στην κεντροαριστερά και στην κεντροδεξιά, το στερεότυπο της πολιτικής σταθερότητας οδήγησε πολλές φορές σε προσεγγίσεις περί συναίνεσης εμμονικού χαρακτήρα.

Σε άλλες εποχές, το φόβητρο της “ακυβερνησίας” λειτουργούσε ως το απόλυτο επιχείρημα όσων θεωρούσαν αναγκαστική τη συστράτευση με τον έναν ή τον άλλο εταίρο τού τέως δικομματισμού.

Και σήμερα, όπου το φόβητρο είναι το πρόγραμμα και ο εκτροχιασμός του, πολιτικές δυνάμεις, όπως η ΔΗΜΑΡ, λοιδωρούνται, επειδή άπαξ και συνεργάσθηκαν, οφείλουν, ασχέτως θέσεων, συμπτώσεων ή διαφωνιών, να συνεργάζονται εις το διηνεκές.
Στην πραγματικότητα, τα πάσης φύσεως σύνδρομα - είτε αυτά έχουν τη μορφή της αριστερής αδιαλλαξίας, είτε φορούν το κουστούμι της εκβιασμένης συναίνεσης - αποτελούν δίδυμες όψεις της ίδιας παθογένειας: της άρνησης, δηλαδή, να αναγνωρισθεί στην πολιτική ο διπλός χαρακτήρας της.

Γιατί όσο αλήθεια είναι ότι τα κόμματα (οφείλουν να) μετέχουν σε μια διαρκή άσκηση συνεννόησης, άλλο τόσο ισχύει ότι η διαφωνία και η σύγκρουση είναι το οξυγόνο της δημοκρατίας.

Χρήστος Μαχαίρας

Μεταρρύθμιση