Διευκρινίσεις για την πρόταση περί νέου εκλογικού συστήματος.

Πριν από λίγες μέρες, ο Ορθογράφος ανέβασε μια πρότασή μου ( εδώ ), αναφορικά με ένα νέο εκλογικό σύστημα που θα μπορούσε κάλλιστα να εφαρμόσει η Ελλάδα, και που προσωπικά το θεωρώ πολύ καλύτερο του ισχύοντος.

Πολλοί που είχαν τη καλοσύνη να διαβάσουν το άρθρο, επισήμαναν ότι χρειάζονται ορισμένες διευκρινήσεις, ώστε η πρόταση να γίνει λίγο πιο κατανοητή.

Η αλήθεια είναι πως ήταν πράγματι αρκετά «τεχνική», πολύ περισσότερο απ’ όσο έχει συνηθίσει ο καθένας μας να ασχολείται (στοιχηματίζω ότι ζήτημα αν το 2% του εκλογικού σώματος έχει μια καλή ιδέα για το πώς ο υφιστάμενος νόμος κατανέμει τις έδρες), ωστόσο χωρίς τις ειδικότερες τεχνικές λεπτομέρειες η πρόταση κινδύνευε να χαρακτηριστεί ατεκμηρίωτη.

Ενώ η πρόθεσή μου ήταν να αποδείξει το ακριβώς αντίθετο, ότι είναι σύστημα που δουλεύει άμεσα και ικανοποιητικά.

Κατά συνέπεια, επανέρχομαι σήμερα χωρίς αυτές τις λεπτομέρειες, ακριβώς για να τονίσω τη λογική της πρότασης όσο πιο απλά γίνεται.

Διότι εκεί είναι και η ουσία της, ποιους σκοπούς επιδιώκει, και πώς ακριβώς φιλοδοξεί να τους πετύχει.

Έχουμε λοιπόν και λέμε:

1) Μείωση του αριθμού των βουλευτών σε 200.

Εδώ δε χρειάζεται περαιτέρω δικαιολόγηση πέραν των αναγραφόμενων στην πρόταση αφού η ανάγκη γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι αυτονόητη.

Διευκρινίζω απλώς ότι το Σύνταγμα προβλέπει αριθμό βουλευτών από 200 ως 300, άρα δε χρειάζεται συνταγματική αναθεώρηση.

Ψηφίζεται άμεσα και εφαρμόζεται από τις μεθεπόμενες εκλογές, πάλι σύμφωνα με υφιστάμενη συνταγματική επιταγή – εκτός αν ψηφιστεί από τα 2/3 της βουλής, δηλαδή με συναίνεση της μείζονος αντιπολίτευσης, δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον. Εδώ χρειάζεται λίγη ανάπτυξη παραπάνω.

Συγκεκριμένα, αν π.χ. ο Σαμαράς φέρει μια τέτοια πρόταση κανείς δε θα μπορεί να τον κατηγορήσει ότι το κάνει για μικροκομματικά οφέλη, αντιθέτως αν ο ΣΥΡΙΖΑ αρνηθεί να τη στηρίξει θα πρέπει να εξηγήσει ακριβώς για ποιο λόγο, καθώς όπως θα δούμε παρακάτω, τα συνολικά και ανεξαρτήτως κομματικών σκοπιμοτήτων οφέλη από το νέο σύστημα κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι.

2) Δραματική μείωση της ανάγκης για πολιτικό χρήμα:

Αυτή επιτυγχάνεται με το σπάσιμο των περιφερειών σε μονοεδρικές (εκλέγονται σ’ αυτές οι 120) και σε περιφερειακές λίστες χωρίς σταυρό (εκλέγονται οι υπόλοιποι 80).

Είναι τεράστια η διαφορά του να εκλέγεσαι σε μία περιφέρεια του 1.5 εκατομμυρίου όπως π.χ. η Β’ Αθηνών και σε μία περιφέρεια των 80.000-100.000 κατοίκων κατά μ.ο. όπως προκύπτουν τα στοιχεία από τη διαίρεση της χώρας σε μονοεδρικές.

Δεν χρειάζεται να εξηγήσω περισσότερο το  γιατί αυτό είναι ωφέλιμο για το πολιτικό σύστημα, επιγραμματικά μόνο λέω ότι λιγότερο πολιτικό χρήμα σημαίνει λιγότερη διαφθορά, και άνοιγμα σε περισσότερους εν δυνάμει υποψηφίους, καθώς δεν θα χρειάζονται να ξοδεύουν μια ολόκληρη περιουσία για να εκλεγούν.

3) Ισχυρά κίνητρα και αντικίνητρα για τη συνεχή ανανέωση του πολιτικού προσωπικού:

Αυτό γίνεται με την καθιέρωση ασυμβίβαστων και συγκεκριμένων αριθμών θητείας. Το πιο σημαντικό ίσως ασυμβίβαστο είναι ότι δεν μπορεί κανείς να εκλεγεί με περιφερειακή λίστα πάνω από μία φορά.

Κατά συνέπεια και εξ’ορισμού, το 40% της βουλής θα είναι πάντα νέο-εκλεγμένο. Επίσης σημαντικό ασυμβίβαστο είναι η αδυναμία υποψηφιότητας στις επόμενες εκλογές για υπουργούς.

Έτσι ναι μεν δεν απαγορεύεται εν ενεργεία βουλευτής να υπουργοποιηθεί (κάτι τέτοιο θα ήταν παράλογο) αλλά καθιερώνεται ισχυρό αντικίνητρο για τον ίδιο.

Κατ’ ουσίαν, εδώ πρόκειται για ένα σοβαρό βήμα διαχωρισμού εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας.

Το νέο σύστημα πριμοδοτεί έμμεσα αυτόφωτους ανθρώπους έναντι αυτών που βγαίνουν από πάσης φύσεως κομματικούς σωλήνες ή περίεργους «σελέμπριτις».

Για τους 80 που βγαίνουν από λίστες, και  άρα θεωρητικά μπορεί να εξακολουθήσουν να είναι τέτοιοι, τα είπαμε.

Μόνο μια φορά θα μπορούν να εκλεγούν έτσι, άρα το κακό τουλάχιστον δε θα επαναλαμβάνεται.

Οι άλλοι 120 που έχουν και δικαίωμα επανεκλογής, θα βγαίνουν με τη χρήση ενιαίου ψηφοδελτίου με έναν σταυρό μόνο και άρα θα συναγωνίζονται ο ένας τον άλλο χωρίς κομματικές παρωπίδες και χωρίς η ψηφοφορία για το μοναδικό βουλευτή της εκλογικής περιφέρειας να επηρεάζει την κομματική κατανομή των εδρών (θα γίνεται σε άλλη κάλπη).

Θα μπορώ π.χ. εγώ να ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ για κόμμα στη μία κάλπη, αλλά ως βουλευτή της μονοεδρικής μου να επιλέξω κάποιον π.χ. του ΠΑΣΟΚ που τον ξέρω ως άνθρωπο και τον εκτιμώ.

Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε στην πρόταση, όποιος κερδίσει τη μονοεδρική θα εκλέγεται βουλευτής ανεξάρτητα της συνολικής κατανομής μεταξύ των κομμάτων (μέχρι και πρόβλεψη να εκλέγονται κατ’ εξαίρεση παραπάνω από 200 υπάρχει στην πρόταση αν αυτοί είναι περισσότεροι από τι σύνολο των βουλευτών του κόμματός τους).

Έτσι επιβραβεύονται οι άνθρωποι που από μόνοι τους έχουν την εκτίμηση του τοπικού εκλογικού σώματος ακόμα και έναντι του δικού τους κόμματος, καθώς ενδέχεται να εκλεγούν άνθρωποι με σαφώς περισσότερες ψήφους απ’ όσο το ίδιο τους το κόμμα.

Κάτι που εξ’ ορισμού δυναμώνει την ποιότητα του ανθρωπίνου δυναμικού της βουλής, αλλά και την πραγματική πολιτική ανεξαρτησία τους.

Εδώ ίσως χρειάζεται παραπάνω κουβέντα.

Γιατί κάποιος που σήμερα ψηφίζει έναν άχρηστο γόνο λόγω «ονόματος» ή έναν τηλεοπτικό γελωτοποιό «για χαβαλέ», ή καμιά ομορφούλα «για να χαζεύουμε κάτι ρε αδερφέ», να μην κάνει το ίδιο σε μονοεδρική;

Μερικοί αναμφίβολα θα κάνουν το ίδιο.

Άλλοι ωστόσο θα σκεφτούν δύο φορές όταν έχουν να διαλέξουν μόνο έναν ανάμεσα σε πολλούς.

Διότι αν παρατηρήσει κανείς πιο προσεκτικά, θα δει ότι σχεδόν όλοι οι απίθανοι τύποι εκλέγονται σε τεράστιες περιφέρειες όπου υπάρχει πολυσταυρία, εξ ου και η «πολυτέλεια» για τον κάθε ψηφοφόρο να χαραμίζει και έναν από τους πολλούς σταυρούς που διαθέτει για τέτοιους λόγους.

Με το νέο σύστημα αυτό το τζέρτζελο θα τελειώσει.

Και κάτι τελευταίο ως προς αυτό: Είναι βέβαιο ότι κανείς δε θα μπαίνει πλέον στη βουλή π.χ. με 500 σταυρούς εξαιτίας «καραμπόλας» μεταξύ περιφερειών κατά τη διαδικασία εσωτερικής κατανομής.

‘Η θα είναι ο πρώτος στην περιφέρειά του μεταξύ όλων των υποψηφίων όλων των κομμάτων, ή θα έχει βγει μέσω περιφερειακής λίστας.

Κάτι που επίσης θα μειώνει δραματικά την περίπτωση να γίνονται βουλευτές τελείως απίθανα άτομα από καθαρή τύχη (και ατυχία για όλους εμάς τους υπόλοιπους, πλην ίσως των γελοιογράφων).

4) Διόρθωση της κατανομής του μπόνους στο πρώτο κόμμα.

Είδαμε ότι με τον υφιστάμενο  νόμο το πρώτο κόμμα είτε παίρνει 55% είτε 15% παίρνει τον ίδιο αριθμό μπόνους, κάτι που λειτουργεί ικανοποιητικά σε μεγάλα ποσοστά αλλά φέρνει εντελώς παράλογα αποτελέσματα σε μικρά.

Με τον (πολύπλοκο είναι αλήθεια) υπολογισμό της πρότασης, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του πρώτου κόμματος τόσο περισσότερο είναι το μπόνους του.

Αλλιώς, μέρος του διαχέεται και στα υπόλοιπα κόμματα, κάτι που θεωρώ, απολύτως λογικό.

5) Κατά τα λοιπά, παραμένουν τα δύο στοιχεία του υφιστάμενου συστήματος που κατά τη γνώμη μου είναι θετικά.

Το όριο 3% που πολλές φορές είναι άδικο αλλά διασφαλίζει ότι η βουλή δεν είναι ανοιχτή σε απίθανα κόμματα του 0,5% ή (ακόμα χειρότερα) σε μειονοτικούς/αυτονομιστές και άλλα επικίνδυνα φρούτα, αλλά και η κατά το δυνατόν αναλογική εκπροσώπηση των κομμάτων που εισέρχονται σε αυτήν και πρακτικά θα κυμαίνεται γύρω στο 85% των εδρών που θα έπαιρναν με απλή αναλογική.

Την οποία ούτε εγώ υιοθετώ για λόγους λίγο ή πολύ γνωστούς και χιλιοειπωμένους, άλλο αν κανείς δε συμφωνεί μ’ αυτούς.

Κλείνω λέγοντας πως ειδικά οι σκοποί με αριθμό 2 και 3 είναι ΚΕΦΑΛΑΙΩΔΟΥΣ σημασίας για τη χώρα και θα έλεγα, πως είναι οι πιο σημαντικοί που εξυπηρετεί η συγκεκριμένη πρόταση.

Όποιος το τολμήσει και υποστηρίξει, όχι ντε και καλά τη συγκεκριμένη, αλλά κάθε εκλογικό σύστημα που τους εξυπηρετεί εξίσου καλά ή ακόμα καλύτερα, θα προσφέρει μέγιστη υπηρεσία στη χώρα.

Κι αν δεν καταφέρει να την «περάσει» απ’ την τρέχουσα βουλή (διότι ας μη γελιόμαστε, τέτοιες προτάσεις δύσκολα να περάσουν απ’ τους μαυρογιαλούρους, τα παιδιά των κομματικών επετηρίδων, αλλά και των σκέτων παρανοϊκών που δυστυχώς κυριαρχούν σ’ αυτήν, και αν μη τι άλλο θα διαγνώσουν ότι στρέφεται κυρίως κατά των ίδιων) τουλάχιστον θα έχει κάνει την προσπάθεια.

Κι ας μη γελιόμαστε, σε μια χώρα που διψά για πραγματικές και δομικές μεταρρυθμίσεις (και μάλιστα στις δημοσκοπήσεις καταγράφεται σοβαρό ρεύμα υπέρ αυτών που μάλιστα είναι κομματικά «άστεγο» ως επί το πλείστον) ο Σαμαράς αν το τολμήσει θα έχει πιστωθεί ότι ο ίδιος πράγματι είναι ειλικρινής και αποφασισμένος μεταρρυθμιστής.

Κάτι θα είναι κι αυτό, έτσι δεν είναι;

Ο Παραβάτης

ΥΓ: Εννοείται ότι δεν διεκδικώ δάφνες πρωτοτυπίας.

Η πρόταση αυτή  είναι βασισμένη στο λεγόμενο «Γερμανικό» μοντέλο.

Ωστόσο, όπως όλα τα μοντέλα πριν εφαρμοστούν σε κάποιο άλλο σημείο/τόπο/χώρα χρειάζεται τις απαραίτητες προσαρμογές.

Αυτή ακριβώς ήταν και η δικιά μου προσπάθεια, που κατέληξε στην εν λόγω πρόταση.