Θέλω πίσω τον καπιταλισμό μου…

Ανδρώθηκα στην ανέμελη δεκαετία του  80,  μια δεκαετία όπου τα πάντα έδειχναν  εύκολα και λαμπερά.  

Και χωρίς να προσθέσω λεπτομέρειες, που θα ήταν εκτός θέματος, θέλω να σας τονίσω ότι δεν είμαι τέκνο της αστικής τάξης.

Έτσι τουλάχιστον  κατάλαβα όταν παιδί ακόμα διάβασα το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, κάπως έτσι μου το εξήγησαν και οι σύντροφοι στις κομματικές οργανώσεις.  

Αυτά βέβαια όταν ήμουν μαθητής, μιας και χρόνια πολλά απέχω από την πολιτική δράση.  

Δεν είμαι a politic, απλώς η κομματική δράση δεν είναι του γούστου μου,   μερικές φορές την απεχθάνομαι κιόλας.  

Το είχα από παλιά το πρόβλημα, δεν είναι τωρινό.

Και φυσικά κουβαλάω τις εικόνες μου….

Ναι, το ομολογώ.  

Η ανήσυχη και κάπως αφελής σκέψη μου γέμισε από νωρίς με συνθήματα και ιδέες.  

Ήμουν ένας έφηβος που παρατηρούσε εκστατικά τη ζωή γύρω του, τις αλλαγές και την γρήγορη κίνηση προς τα μπρος που χαρακτήριζε εκείνα τα χρόνια.  

Και προσχώρησα στην προοδευτική σκέψη.  

Με εξόργιζε η αδικία, με πυρπολούσαν όνειρα για ένα καλύτερο κόσμο, όπως ολοζώντανα  τα περιέγραφαν οι πένες των μεγάλων διανοητών του 19ου και του 20ου  αιώνα.  

Ποθούσα τη ισότητα και την αλληλεγγύη, ονειρεύτηκα τον διεθνισμό και την συναδέλφωση των λαών… 

Όμως όλα τριγύρω μου ήταν αλλιώς.  

Η επαρχία όπου μεγάλωσα, αγροτική και συντηρητική κατά βάση, έδειχνε να ζει το όνειρό της.  

Παντού γύρω μου, αλλαγές.  

Στο σχολείο τα κορίτσια πέταξαν τις σεμνές ποδιές και φόρεσαν μίνι φούστες, σκουλαρίκια και βαριά κραγιόν.  

Υπήρχε έντονη προσφορά εργασίας, δεν μπορούσες να μείνεις από δουλειά παρά μόνο αν ήθελες.  

Άνθρωποι που κέρδισαν χρήματα από την αγροτική παραγωγή,  τον τουρισμό και την οικοδομή άρχισαν να αγοράζουν ακριβά γερμανικά και γιαπωνέζικα αυτοκίνητα∙  και  διάχυτη ήταν στην μικρή μου κοινωνία αυτή η  αίσθηση απελευθέρωσης μιας ολόκληρης γενιάς, που χαρακτήρισε έντονα τις δύο πρώτες παπανδρεϊκές τετραετίες… Θυμάμαι ακόμα οδηγούς στο αυτοκίνητό τους με ένα μπουκάλι ουίσκι, κάτι σαν τους Ντιούκς σε ελληνική βερσιόν.  

Ήταν φανερό, αυτή η κοινωνία ποθούσε να απελευθερωθεί από το παρελθόν της, να ζήσει διαφορετικά, να αποδεσμευθεί οριστικά από το μετεμφυλιοπολεμικό άγος.  

Όταν εγώ άρχισα να καταλαβαίνω τον κόσμο η εποχή των αγώνων έκλεινε για την πατρίδα μου.  

Η εποχή της εξαργύρωσης ήταν παρούσα… 

Η αλήθεια είναι ότι δεν απέφυγα τον πειρασμό.  

Ήμουν νέος, δυνατός και υγιής.  

Δούλεψα, κέρδισα χρήματα, άρχισα να διασκεδάζω.  

Πήρα και το πρώτο μου Seiko από κάποιον παροπλισμένο ναυτικό που συμπλήρωνε το εισόδημά του με λαθραίες πωλήσεις.

Ναι,  η δεκαετία των ρολογιών.  

Η χώρα γέμισε πλανόδιους πωλητές, ρολόγια, γυαλιά ηλίου και λαθραία ηλεκτρονικά.  Αυτά που η πληθωριστική δραχμή τα είχε κάνει ακριβά, τα αγόραζες όλα λαθραία.  

Αντίθετα όμως τότε ήταν πολύ φτηνά τα τσιγάρα τα ποτά και τα..ξενύχτια.  

Γι αυτό μπορούσες να βρεις κόσμο κάθε βράδυ έξω.  Ήταν φτηνό.  

Και φυσικά ο καπιταλισμός είναι γλυκός.  

Ιδιαίτερα αυτός ο ιδιόρρυθμος ελληνικός καπιταλισμός, στολισμένος  με μια σοσιαλίζουσα ρητορική, σαν την χρυσόσκονη που πασπαλίζουμε το πλαστικό χριστουγεννιάτικο δέντρο, για να του προσθέσουμε λάμψη.  

Μπορούσες να είσαι αστός, μεσοαστός, μικροαστός δεν είχε σημασία, η φιλολαϊκή ρητορική τους χωρούσε όλους.

Ήταν βολικό, πολύ βολικό μπορώ να πω.  

Μπορούσες να είσαι σοσιαλιστής, αντιαμερικανός, αντιμονοπωλιακός και ταυτόχρονα να  καταναλώνεις, να αγοράζεις, να προετοιμάζεις τα παιδιά σου για μια σίγουρη δουλειά στο δημόσιο, να μην πληρώνεις φόρους.

Μπορούσες να είσαι ατομικιστής χωρίς κανένας να σου το καταλογίζει.   Όλα ήταν αποδεκτά και πολλά  έγιναν σε καθεστώς αμοιβαίας κατανόησης.  

Και για να σας πω την αλήθεια,  δεν απέφυγα την προσωπική μου διολίσθηση προς τον ατομικισμό. 

Ναι λοιπόν.  Έτσι μεγάλωσα.  Και πολλοί από μας.  

Αγάπησα τον ατομικισμό, την κατανάλωση, εργάστηκα, κουράστηκα, αγόρασα πράγματα, αυτοκίνητο, μηχανή, στερεοφωνικό, υπολογιστή, ταξίδια, τα έζησα όλα, έντονα και πολύ. 

Δεν παραπονιέμαι, αυτό θα πρέπει να γίνει σαφές. 

Πέρασε όμως  ο καιρός και όπως από την εποχή των φαραώ  ξέρουμε ότι συμβαίνει, ο οικονομικός κύκλος άλλαξε.  

Και μπήκαμε στην εποχή των ισχνών αγελάδων.  

Κάποτε θα συνέβαινε.  

Εξάλλου είχαμε προσπεράσει τον 20ο αιώνα της αειφόρου ανάπτυξης και της άκρατης πίστης στην επιστήμη και την πρόοδο.  

Και ξύπνησα ένα πρωί και άρχισα να ακούω κάτι περίεργα νέα.  

Ότι υπάρχει δυσκολία, έλλειψη ρευστού, αδυναμία δανεισμού,  ότι έχει έρθει η ώρα των θυσιών για την πατρίδα και για μένα προσωπικά.  Άκουσα πολλά επιχειρήματα και διάβασα πολλά άρθρα για να κατανοήσω τι συμβαίνει, αλλά δεν είναι του παρόντος να παραθέσω όλα αυτά.  

Διότι ανάμεσα στα πολλά που μου σέρβιραν οι οργουελικές οθόνες ήταν και το πιο δυνατό από όλα τα επιχειρήματα, αυτό που άρεσε στο κακομαθημένο και καχεκτικό πια  υπερεγώ μου.    

Ότι δεν φταίω εγώ για όλα αυτά, ότι είμαι ένα θύμα του συστήματος. Βασικά παρατήρησα χαμογελώντας ότι σε αυτό συμφωνούσαν όλοι.  

Ο συμπαθής Ντομινίκ, πρόεδρος του ΔΝΤ όπως έμαθα,  μου είπε μάλιστα ότι κατά βάθος θα ήθελε να διαδηλώσει μαζί μου.

Αυτός δηλαδή που πήρε τα σκληρά μέτρα θέλει να διαδηλώσει εναντίον τους.  Περίεργα πράγματα…

Είναι και σοσιαλιστής έμαθα μετά.  

Άραγε να έχει τον διχασμό των  Ελλήνων  παπανδρεϊκών  σοσιαλιστών; Που υπηρετούν το σύστημα το οποίο ιδεολογικά και πολιτικά θα ήθελαν να αλλάξουν… 

Πριν αλλάξουν όμως το σύστημα μου φαίνεται ότι πρόλαβαν να αλλάξουν οι ίδιοι!

Εκσυγχρονισμένοι,  πάλι,  αθλητικοί, πράσινοι προς το λαχανί πια,   παίρνουν τα μέτρα χωρίς να τα πιστεύουν.  

Είναι και αυτοί μαζί μου.

Ψάχνουν λύση στο πρόβλημα μου, θα κατέβαιναν ίσως σε καμιά lightδιαδήλωση,  όπως το γάλα που καταναλώνουν κάθε πρωί μαζί με τις νιφάδες βρώμης.  Τώρα  είμαι σίγουρος.  

Θα βρουν μια μεταμοντέρνα  λύση  γκουγκλάροντας…

Και αφήνω για το τέλος τους παλιούς μου συντρόφους, που συνεχίζουν απτόητοι το επαναστατικό jogging.  

Αυτοί ήταν πάντα μαζί μου όπως μάλλον μαντέψατε.

Με τα δίκια του λαού.  

Και αυτοί υποστηρίζουν ότι δεν φταίω εγώ, αν και για να είμαι δίκαιος, μου υπενθυμίζουν κατά διαστήματα και την δική μου ευθύνη.  

Όμως το βασικό επιχείρημά τους είναι ότι το  σύστημα πρέπει να αλλάξει.

Και τους  χρειάζεται ένας κρίσιμος πυρήνας συνειδητοποιημένης εργατικής τάξης για να ανατρέψουν το σύστημα.

Και μετά το καινούριο σύστημα θα με αλλάξει και μένα.  

Καλά, εντάξει,  βολικό κι αυτό.  Μπορώ να περιμένω. 

Τελικά βολεύτηκα κατά πως φαίνεται.  

Εγώ δεν χρειάζεται να αλλάξω. Και για να σας πω την αλήθεια αυτό μου αρέσει.

Γιατί στο μεταξύ έχω παχύνει, έγινα δυσκίνητος και βαριέμαι απίστευτα.  

Και όπως προσπάθησα να εξηγήσω , αυτό  βολεύει πολλούς.  

Γιατί ο καπιταλισμός είναι γλυκός, ελκυστικός και λαμπερός.  

Και θα είμαι απόλυτα ειλικρινής.  

Θέλω τον καπιταλισμό μου πίσω.

Δεν θέλω να τον χάσω. 

Πάρτε (μου) τα μέτρα! 

Γιώργος Παπαδοπεράκης

Άρρητον