Είναι τα αεροπλάνα ασφαλή;

Αυτές τις μέρες ο κόσμος βλέπει στα δελτία ειδήσεων και διαβάζει σε διάφορους ιστοχώρους τα τελευταία νέα της προσπάθειας εντοπισμού του Boeing 777 που χάθηκε από τα ραντάρ εν πτήσει από Κουάλα Λουμπούρ προς Πεκίνο.

Βαθύτατη η στεναχώρια μου σκεπτόμενος τον κόσμο που χάθηκε έτσι ξαφνικά και τραγικά… ειδικά η σκέψη των μωρών μέσα στο αεροπλάνο με τρώει συνεχώς. Θα μου πεις, τόσοι άνθρωποι χάνονται κάθε μέρα.

Όμως το αεροπορικό δυστύχημα έχει τη δική του κατηγορία τραγωδίας… ίσως διότι (φαντάζομαι) οι επιβάτες προλαβαίνουν να συνειδητοποιήσουν το κακό που θα συμβεί... ίσως επειδή είναι τόσο μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο όταν θα συμβεί… ίσως διότι αν εσύ ο παρατηρητής είχες τον φόβο του αεροπλάνου ένα δυστύχημα στον καρφώνει πιο βαθιά στο μυαλό.

Το οποίο μυαλό αυτές τις μέρες ανέσυρε τις μνήμες και του τραγικού δυστυχήματος της πτήσης της Air France που κατέπεσε στον Ατλαντικό ωκεανό πριν από μερικά χρόνια ταξιδεύοντας από το Ρίο ντε Τζανέιρο προς Παρίσι.

Όπως και τότε, έτσι και τώρα, ειδικοί προσπαθούν να διαπιστώσουν τα αίτια, αν το αεροπλάνο διαλύθηκε στον αέρα ή καταστράφηκε κατά τη σύγκρουση με τα νερά του ωκεανού, εάν υπήρξε έκρηξη, αεροπειρατεία και διάφορα άλλα σενάρια. Ιστορίες που τρομάζουν ακόμα και τους πιο άνετους με το θέμα του αεροπλάνου. Εγώ προσωπικά, ίσως επειδή αυξάνονται οι ευθύνες μου, ίσως επειδή αυξάνεται η συχνότητα των μακρινών ταξιδιών μου σε Αμερική και Άπω Ανατολή, τη χάνω την άνεση που είχα ως τώρα.

Πάντως αυτό που πάντα σκεφτόμαστε πριν μπούμε στο αεροπλάνο προκειμένου να ξορκίσουμε τους όποιους φόβους μας είναι αυτό που μας επικοινωνούν οι μεγάλες εταιρίες σε κάθε ευκαιρία και ιδιαίτερα κατόπιν μεγάλων τραγωδιών.

"...το αεροπλάνο είναι το ασφαλέστερο μέσο ταξιδιού και μετακίνησης"

Έψαξα στο διαδίκτυο για στοιχεία. Δεν βρήκα πολλά.

Βρήκα όμως μια αναφορά σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2000 στο περιοδικό Modern Railways από τον συντάκτη του Roger Ford ο οποίος παραθέτει μερικούς πίνακες για την ασφάλεια των μέσων μεταφοράς.

Στην αρχή μας δίνει νούμερα για θανάτους ανά δισεκατομμύριο χιλιομέτρων:

Αεροπορικά: 0.05, Λεωφορεία: 0.04, Τρένα: 0.6, Φορτηγά: 1.2, Πλοία: 2.6, Αυτοκίνητα: 3.1, Ποδήλατα: 44.6, Πεζοί: 54.2, Μοτοσικλέτες: 108.9

Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία η ασφάλεια του αεροπορικού ταξιδιού είναι πράγματι αξιοθαύμαστη, ειδικά αν κάνουμε μια σύγκριση με τα καθημερινά μας μέσα μεταφοράς που είναι τα αυτοκίνητα, τα ποδήλατα, οι μοτοσικλέτες, αλλά ακόμα και τα πόδια μας.

Είναι όμως αυτή η μόνη αλήθεια;

Ή μήπως αυτός ο τρόπος παρουσίασης βολεύει τη βιομηχανία αερομεταφορών των δισεκατομμυρίων ευρώ;

Ο Roger Ford δίνει τα νούμερα και με άλλους τρόπους, που ζωγραφίζουν μια διαφορετική εικόνα.

Στη λίστα θανάτων ανά δισεκατομμύριο ωρών ταξιδιού βλέπω:

Λεωφορεία: 11.1, Τρένα: 30, Αεροπορικά: 30.8, Πλοία: 50, Φορτηγά: 60, Αυτοκίνητα: 130, Πεζοί: 220, Ποδήλατα: 550, Μοτοσικλέτες: 4.840

Τα πιο επικίνδυνα μέσα παραμένουν τα ίδια αλλά τώρα έχει ανέβει η επικινδυνότητα των αεροπλάνων. Η κατάταξη αλλάζει περισσότερο όταν δούμε τα νούμερα από ακόμα μια νέα οπτική γωνία. Θάνατοι ανά δισεκατομμύριο ταξιδιών:

Λεωφορεία: 4.3, Τρένα: 20, Φορτηγά: 20, Αυτοκίνητα: 40, Πεζοί: 40, Πλοία: 90, Αεροπορικά: 117, Ποδήλατα: 170, Μοτοσικλέτες: 1.640

Για μια ακόμη φορά τα λεωφορεία παραμένουν τα ασφαλέστερα μέσα μεταφοράς ενώ το αεροπλάνο είναι κατά πολύ περισσότερο επικίνδυνο από κάθε τετράτροχο, τα τρένα και τα θαλάσσια μέσα.

Δεν γνωρίζω πώς υπολογίστηκαν αυτά τα νούμερα. Ούτε μπορώ να βάλω το χέρι μου στη φωτιά για την αξιοπιστία τους.

Όμως μοιράζομαι τη σκέψη ότι ο ισχυρισμός περί ασφαλέστερου μέσου ίσως να συνδέεται μόνο με τον τρόπο παρουσίασης των στοιχείων.

Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι άσχημο η εκάστοτε εταιρία βγαίνει και ανακοινώνει σε 5.000 συγγενείς που έχασαν τους δικούς τους ότι το αεροπλάνο παραμένει ασφαλές και αν μια στις τόσες γίνει κάτι συνήθως φταίει ο πιλότος ή ο μηχανικός.

Πάντως αυτές τις μέρες αν δω Αμερικάνο αξιωματούχο να κάνει δηλώσεις σκέφτομαι την Boeing και τη ζημιά που θα προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει. Μπορείς άραγε να πιστέψεις εντελώς κάποιον που εκπροσωπεί τη χώρα κατασκευής του αεροπλάνου;

Το ίδιο φυσικά σκεπτόμουν πριν από μερικά χρόνια όταν άκουγα εκπροσώπους της άλλης μεγάλης εταιρίας και Γάλλους αξιωματούχους.

Σίγουρα έχει υπάρξει πρόοδος και ο αριθμός των πτήσεων έχει αυξηθεί δραματικά, όμως ο αριθμός δυστυχημάτων και νεκρών παραμένει σχεδόν σταθερός εδώ και 60 χρόνια, δηλαδή από το τέλος του πολέμου, αν δει κανείς τα στατιστικά στοιχεία που έχουμε από τότε.

Άσε που τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί ο παράγοντας της τρομοκρατίας. Στον 21ο αιώνα και με τόσα δισεκατομμύρια κέρδος που αποφέρει αυτή η βιομηχανία δε θα έπρεπε να θρηνούμε τόσο κόσμο ούτε να ψάχνουμε συντρίμμια για χρόνια μερικές φορές.

Ο κόσμος αγανακτεί και αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να υπάρχει η τεχνολογία που βλέπει τι χρώμα βρακί φοράει ο καθένας μας, αλλά δεν μπορούμε να εντοπίσουμε ένα αεροπλάνο που υποτίθεται παρακολουθείται έτσι και αλλιώς. Ετοιμαζόμαστε να κατακτήσουμε νέους πλανήτες και η μεταφορά μας από αέρα εξακολουθεί να είναι λοταρία.

Η τεχνολογία δεν θα πρέπει να εκτίθεται έτσι.

Σπύρος Κιτσινέλης

Protagon