Οι ρωσικοί μύθοι για τη Κριμαία…

Οι Ρώσοι ηγέτες συχνά μοιάζουν απληροφόρητοι ή και απελπισμένοι, στη προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν τις καταχρήσεις εξουσίας, ισχυριζόμενοι ότι και οι ΗΠΑ είναι ένοχες παρόμοιων πράξεων.

Δείτε για παράδειγμα τη σύγκριση που έκανε ο Πούτιν της επιλεκτικής επίθεσής του εναντίον της Yukos, με τη μεταφορά των περισσότερων περιουσιακών της στοιχείων στη κρατική Rosneft, με την δίωξη της Enron το 2003 στην Αμερική.

Οι ΗΠΑ, λένε,  προσάρτησαν τη Χαβάη και το Τέξας, άρα γιατί να μη μπορούν οι Ρώσοι να κάνουν το ίδιο με τη Κριμαία;

Η Ρωσία μοιάζει να ζει στον 19^ο αιώνα, επιδιώκοντας την  προδιαγεγραμμένη της μοίρα…

Τον Σεπτέμβριο του 2012, με αφορμή την διεθνή κριτική για τον θάνατο στη φυλακή του δικηγόρου Sergei Magnitsky, ο Πούτιν είπε πως η Αμερική δεν έχει δικαίωμα να κρίνει τη χώρα του αφού η ίδια εκτελεί κατάδικους.

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών συνέχισε λέγοντας πως στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η Αμερική κάνει παραβάσεις, όπως το να εκτελεί ανήλικους. Κάτι που όμως δεν ισχύει.

Οι ρωσικές αρχές επιτέθηκαν στις ΗΠΑ και για το ζήτημα της ελευθερίας του λόγου, θυμίζοντας τις παραβιάσεις στην ελευθερία του στρατιώτη Chelsea (Bradley) Manning, που φυλακίστηκε για τη διαρροή 700.000 απόρρητων εγγράφων στο WikiLeaks.

Πρόσφατα, η Ρωσία χρησιμοποιεί παρόμοια επιχειρήματα, με αφορμή τη κριτική που δέχεται για τη Κριμαία.

Ιδού έξι ρωσικοί μύθοι επί του θέματος:

1-  Όλες οι μεγάλες δυνάμεις προσαρτούν εδάφη. Οι ΗΠΑ το έκαναν με τη Χαβάη και το Τέξας.

Είναι αλήθεια ότι η προσάρτηση του Τέξας το 1845 ήταν ένα κλασικό παράδειγμα ιμπεριαλιστικής πολιτικής, με σκοπό τη προώθηση των συμφερόντων της πανίσχυρης τάξης των ιδιοκτητών σκλάβων του Νότου.

Η προσάρτηση της πολιτείας που επέκτεινε τα αμερικανικά σύνορα, ήταν μια πρόκληση στο Μεξικό, που είχε ιστορικές απαιτήσεις επί εδαφών του Τέξας.

Η προσάρτηση προκάλεσε τον πόλεμο ΗΠΑ-Μεξικού, που κέρδισε η Αμερική, η οποία παράλληλα κέρδισε τεράστιες εδαφικές εκτάσεις.

Η Χαβάη προσαρτήθηκε το 1898, μετά από ένα σχεδιασμένο από τη Ουάσιγκτον πραξικόπημα που ανέτρεψε την εκεί μοναρχία.

Υπήρχαν οικονομικά κίνητρα με σκοπό την εκμετάλλευση της ζάχαρης, και την προστασία των συμφερόντων πέντε μεγάλων αμερικανικών εταιριών επεξεργασίας ζαχαροκάλαμου στο νησί.

Είναι όμως περίεργο το πώς η Μόσχα χρησιμοποιεί τα ιμπεριαλιστικά παραδείγματα του προπερασμένου αιώνα, για να δικαιολογήσει τις κινήσεις της στη Κριμαία.

Η μεταπολεμική παγκόσμια τάξη, που στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο και στον ΟΗΕ, σέβεται και προστατεύει την εδαφική ακεραιότητα των κρατών, και απορρίπτει τις βάναυσες εδαφικές διαρπαγές του 19ου αιώνα.

2- Οι συμφωνίες μπορούν να ακυρώνονται, αν ο πρόεδρος που τις υπέγραψε ήταν αδύναμος.

Η Ρωσία αναγνώρισε πως η Κριμαία ανήκε στην Ουκρανία το 1994, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Γέλτσιν υπέγραψε το μνημόνιο ασφάλειας της Βουδαπέστης.

Οι οπαδοί όμως του Πούτιν ισχυρίζονται πως ο Γέλτσιν ήταν αδύναμος, δεν προστάτεψε τα συμφέροντα της Ρωσίας, και στην ουσία υπέγραψε μια άνιση σύμβαση.

Άρα, μπορούν κάλλιστα να αγνοήσουν τα γραπτά, και αυτό είναι δικαίωμα μιας παγκόσμιας δύναμης όπως είναι σήμερα η Ρωσία του Πούτιν!

Μια βασική παράμετρος της τότε συμφωνίας ήταν πως αν η Ουκρανία παρέδιδε τα πυρηνικά της όπλα, η Ρωσία δεν θα εισέβαλλε σε αυτήν, και θα σέβονταν την εδαφική της ακεραιότητα.

Η Ουκρανία τήρησε την υπόσχεσή της, η Ρωσία όχι.

Αν οι Ουκρανοί είχαν κρατήσει το πυρηνικό τους οπλοστάσιο, δύσκολα η Μόσχα θα έκανε όλα αυτά που έκανε εις βάρος της.

Υπάρχουν δυο ηθικά διδάγματα σε αυτή την ιστορία: Πρώτον, μην παραδίδεις τα πυρηνικά σου όπλα.

Δεύτερον: Αν είσαι μικρή, μη πυρηνική χώρα, ξεκίνα αμέσως ένα πρόγραμμα πυρηνικού εξοπλισμού, για να γλιτώσεις από εδαφικές διεκδικήσεις και αρπαγές εις βάρος σου.

Η προσάρτηση της Κριμαίας, απορρίπτει όλο το παγκόσμιο πλαίσιο της διεθνούς τάξης. Παράλληλα υπονομεύει τα θεμέλια της σύμβασης του 1968 για την μη εξάπλωση των πυρηνικών, που θέλει όλες τις χώρες να κινούνται προς έναν γενικότερο πυρηνικό αφοπλισμό.

3-Η Κριμαία δεν «προσαρτήθηκε», αλλά «ενώθηκε» με τη Ρωσία, όπως έγινε στη Γερμανία το 1990.

Η γερμανική επανένωση συμφωνήθηκε από την Δυτ. και Ανατ. Γερμανία, μαζί με την ΕΣΣΔ, και τις τρεις άλλες δυνάμεις κατοχής. Έγινε με την πλήρη συμφωνία και τη τήρηση των όρων του διεθνούς δικαίου.

Αντίθετα, η Ουκρανία κατηγορηματικά αντιστάθηκε στην «ένωση» της Κριμαίας με τη Ρωσία, που τη θεωρεί παράνομη, όπως τη θεωρούν παράνομη και πολλές άλλες χώρες.

Μια εξίσου αποτυχημένη σύγκριση είναι αυτή που γίνεται με τον πόλεμο των Falklands το 1982, μεταξύ Αργεντινής και Βρετανίας.

Η Βρετανία δεν προσάρτησε κανέναν. Αντέδρασε στρατιωτικά στην εισβολή της Αργεντινής στα νησιά Falklands που τότε  της ανήκαν.

Αντιθέτως, η Κριμαία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως ουκρανικό έδαφος, από την εποχή της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ, και άρα η ρωσική εισβολή είναι πράξη επιθετικότητας που παραβιάζει την κυριαρχία της Ουκρανίας.

4- Η Ρωσία πρέπει να προστατεύει τα συμφέροντα των ρωσόφωνων της Κριμαίας.

Το πρόβλημα εδώ είναι πως οι ρωσόφωνοι της Κριμαίας δεν απειλούνταν από τους υπερεθνικιστές και τους «φασίστες» της Ουκρανίας.

Το δεύτερο και πιο ουσιαστικό πρόβλημα είναι πως το επιχείρημα της προστασίας των ρωσόφωνων είναι παράλογο στη βάση του.

Υπάρχει η παγκόσμια αναγνωρισμένη αρχή ότι ένα κράτος είναι υποχρεωμένο να προστατεύει τους πολίτες του στο εξωτερικό. Αυτό όμως δεν ισχύει για πολίτες που απλά μιλάνε τη γλώσσα του.

Αν ήταν έτσι, η Γαλλία θα έπρεπε να προσαρτήσει (νόμιμα) το Καμερούν ή τη Σενεγάλη, όταν θα απειλούνταν οι εκεί Γαλλόφωνοι.

Το ίδιο ισχύει και με την Αμερική ή την Βρετανία αναφορικά με διάφορους αγγλόφωνους ανά τον κόσμο.

Στις περιοχές της Γεωργίας που αποσχίστηκαν (Νότια Οσσετία και Αμπχαζία), οι Ρώσοι μοίρασαν μαζικά διαβατήρια σε ντόπιους, έτσι ώστε να έχουν τη δικαιολογία να εισβάλλουν το 2008.

Στη Κριμαία δεν πρόλαβαν να κάνουν το ίδιο. Έπρεπε να δράσουν αστραπιαία μόλις έφυγε ο Viktor Yanukovych.

5- Η Ρωσία υπακούει στην αρχή του ΟΗΕ που θέλει μια στρατιωτική επέμβαση σε άλλο κράτος να δικαιολογείται μόνο μετά από έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο Πούτιν και το υπουργείο Εξωτερικών έχουν ισχυριστεί το παραπάνω πολλές φορές, και αυτό μάλιστα αποτέλεσε τη βάση της ομιλίας του Ρώσου ηγέτη το 2007 στο Μόναχο, όταν καταδίκασε την αμερικανική μονομερή δράση.

Και όμως, η Ρωσία απαξίωσε την αρχή αυτή εντελώς, τόσο στη Γεωργία το 2008, όσο και πρόσφατα στη Κριμαία.

Η Ρωσία αποφάσισε για τη μοίρα της χερσονήσου χωρίς να λάβει υπόψη τις διαμαρτυρίες της Ουκρανίας, που είχε το νομικό δικαίωμα επί της Κριμαίας.

Είναι σαν η Γερμανία να έστελνε στρατό στο ρωσικό θύλακα του Kaliningrad, να κατελάμβανε κυβερνητικά κτίρια και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, να διόριζε φιλογερμανό κυβερνήτη, και να διεξήγαγε δημοψήφισμα, και όλα αυτά χωρίς τη συναίνεση της Ρωσίας.

Αυτό δεν θα το δέχονταν ποτέ η Μόσχα, ακόμη και αν οι περισσότεροι κάτοικοι του Kaliningrad θα ήθελαν να γίνουν Γερμανοί πολίτες.

6- Η Αμερική δεν έχει το ηθικό δικαίωμα να καταδικάσει τη Ρωσία για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου στη Κριμαία.

Το ζήτημα εδώ δεν είναι το κατά πόσο έχει το ηθικό δικαίωμα η Ουάσιγκτον, ειδικά αν αναλογιστούμε τα δικά της δύο μέτρα και δυο σταθμά, αλλά αποτελεί παγκόσμια υποχρέωση να καταδικαστεί η ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας.

Στη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη, κανένα κράτος δεν έχει αναφαίρετο δικαίωμα να προσαρτά εδάφη άλλου κράτους.

Αυτό ισχύει για όλους, και για τις ΗΠΑ.

Η διεθνής κοινότητα, και όχι μόνο η Αμερική, θα πρέπει μαζί να καταδικάσουν τη ρωσική παραβίαση στη Κριμαία.

Ένα πρώτο βήμα έκανε η γεν. συνέλευση του ΟΗΕ στις 27 Μαρτίου, όταν καταδίκασε τη προσάρτηση της Κριμαίας με ψήφους 100-11.

Το καλύτερο παράδειγμα συσπείρωσης της διεθνούς κοινότητας απέναντι σε παράνομες προσαρτήσεις εδαφών ήταν η περίπτωση του Κουβέιτ (Σαντάμ Χουσείν) το 1990.

Όπως η Ρωσία, έτσι τότε και ο Σαντάμ θεωρούσε το Κουβέιτ ως ιστορική περιοχή του Ιράκ, από την εποχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Και όπως ο Πούτιν, προσπάθησε κι αυτός να διορθώσει μια «ιστορική αδικία» προσαρτώντας το Κουβέιτ στη χώρα του.

Τα περισσότερα κράτη καταδίκασαν την ενέργεια αυτή, και το Σ.Α. του ΟΗΕ (συμπεριλαμβανομένης της ΕΣΣΔ) ψήφισε την Απόφαση Νο 678 η οποία αποτέλεσε τη νομική βάση για τον πόλεμο του Κόλπου το 1991, που οδήγησε τα ιρακινά στρατεύματα εκτός Κουβέιτ.

Αυτού του είδους η συλλογική ευθύνη για την καταδίκη στρατιωτικής επιθετικότητας θα πρέπει να ισχύει και όσον αφορά στη Ρωσία.

Ο Γάλλος ποιητής Jean Cocteau είχε πει κάποτε πως ο άνθρωπος προσπαθεί να δραπετεύσει μέσα από τον μύθο… τα ψέματα και οι ανακρίβειες του προσφέρουν μερικές στιγμές ανακούφισης».

Ίσως και να είναι έτσι.

Όμως με την παγκόσμια έννομη τάξη να αναποδογυρίζεται εξαιτίας της Κριμαίας, η διεθνής κοινότητα έχει υποχρέωση να κάνει το Κρεμλίνο να νοιώσει κάθε άλλο παρά ανακούφιση, αν θέλουμε να διατηρηθεί η παγκόσμια ειρήνη, η σταθερότητα, αλλά και η ασφάλεια.

Απόδοση: S.A.

The Moscow Times