Το άσυλο στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Μια έννοια παρεξηγημένη

Πριν λίγο καιρό, κατά την καθημερινή αναδρομή μου στον ημερήσιο τύπο, η προσοχή μου στράφηκε σε ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ της "Καθημερινής" το οποίο αναφερόταν στην κατάληψη μιας αίθουσας της Φιλοσοφικής σχολής του ΕΚΠΑ από μια μικρή ομάδα αναρχοαυτόνομων.
Ο σκοπός αυτών;
Μετέτρεψαν τη σύγχρονα εξοπλισμένη με τεχνολογικά μέσα αίθουσα διδασκαλίας σε αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο, με το επιχείρημα ότι ο καφές στο κυλικείο της σχολής είναι ακριβός!
Τα έσοδα του εγχειρήματος αυτού,θα διατίθεντο για την ενίσχυση του αγώνα των "συντρόφων" στις Σκουριές όπως ανέφεραν οι καταληψίες.

Και όταν η αίθουσα ζητήθηκε από τη σχολή για να διεξαχθεί η εκπαιδευτική διαδικασία, η ομάδα των αναρχοαυτόνομων αρνήθηκε πεισματικά να παραχωρήσει την αίθουσα, λέγοντας σε καθηγητές και φοιτητές ν’ αναζητήσουν κάποια άλλη λύση! Άκουσον άκουσον!
Δηλαδή να πάει πίσω η εκπαιδευτική διαδικασία στο όνομα της ασυδοσίας λίγων ατόμων που έχουν παρεξηγήσει και μεταφράσει διαφορετικά την έννοια του πανεπιστημιακού ασύλου,ενός πολύπαθου και ακανθώδους ζητήματος που ταλανίζει την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση εδώ και δεκαετίες.

Και ποια η στάση των αρμοδίων αρχών της σχολής;
Η κοσμήτορας, προσπάθησε μέσω του διαλόγου να συνετίσει αυτά τα άτομα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Οι καταληψίες δεν εγκατέλειψαν το εγχείρημά τους.
Και τώρα αναζητείται λύση μέσω της επέμβασης των αστυνομικών αρχών.
Αλλά η επέμβαση αυτή θα είναι θεμιτή ή θα εγερθούν ζητήματα παραβίασης του ακαδημαϊκού ασύλου;
Και όχι τίποτα άλλο, αλλά το όλο συμβάν παρεμπόδισε την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε περίοδο μάλιστα που το ΕΚΠΑ βίωσε μια απ' τις μελανότερες στιγμές στη μακρόβια ιστορία του,καθώς παρέμενε κλειστό για διάστημα τριών μηνών.

Αλλά αυτό το περιστατικό, που αφορούσε την κατάληψη της αίθουσας της Φιλοσοφικής σχολής, γεννάει βαθύτερους προβληματισμούς σχετικά με το εδώ και δεκαετίες δυσεπίλυτο πρόβλημα του ασύλου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το άσυλο στα πανεπιστήμια είναι για πολλούς μια έννοια παρεξηγημένη.
Παίρνοντας ως αφορμή το περιστατικό στη Φιλοσοφική σχολή, θέλησα να καταγράψω τις σκέψεις μου σχετικά με το επίμαχο αυτό θέμα του πανεπιστημιακού ασύλου.

Το πανεπιστημιακό άσυλο, σαν έννοια, σημαίνει την ακαδημαϊκή ελευθερία που απονέμεται σε διδάσκοντες και φοιτητές να μαθαίνουν, να διδάσκουν και να ερευνούν στο χώρο εντός του πανεπιστημίου.
Στην προέκτασή της, η έννοια αυτή υποδηλώνει και την ελεύθερη διακίνηση και έκφραση ιδεών στους ακαδημαϊκούς χώρους.
Σε καμία περίπτωση δεν υποθάλπτει την παράνομη κατάληψη χώρων του πανεπιστημίου εις βάρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας -όπως στο παράδειγμά μας- όπου στους χώρους αυτούς εδράζονται φαινόμενα ανομίας και παρασιτικής συμπεριφοράς.

Επιπλέον,οι καταλήψεις χώρων της ακαδημαικής κοινότητας, τις περισσότερες φορές, πραγματοποιούνται από άτομα που κινούνται εκτός των πανεπιστημιακών αμφιθεάτρων, δηλαδή από μη φοιτητές.
Το ρεπορτάζ ανέφερε συγκεκριμένα ότι η κατάληψη του χώρου συντελέστηκε από ομάδα αναρχοαυτόνομων και αγνώστων, την προέλευση και την ιδιότητα των οποίων δε γνωρίζουμε.
Άρα η έννοια του ασύλου στα ΑΕΙ έχει διασταλεί επικίνδυνα τις τελευταίες δεκαετίες και στο πλαίσιο της απαγόρευσης της επέμβασης των αρχών στα ακαδημαικά ιδρύματα, παρά μόνο ύστερα από εντολή των πρυτανικών αρχών σύμφωνα με το νόμο, διάφορες συντεχνίες εκμεταλλεύονται αυτή την ευχέρεια και μετατρέπουν τους χώρους της διανοητικής ελευθερίας σε "στέκια" τους και πηγές εσόδων για τους αγώνες (!) τους, τη στιγμή που η ελληνική ανώτατη εκπαίδευση μετράει πληγές και αδυνατεί να εκπληρώσει τον προκαθορισμένο σκοπό της.
Εντάξει, ο αγώνας στις Σκουριές μπορεί να έχει για κάποιους νόημα, αλλά δε σχετίζεται άμεσα με το πανεπιστήμιο.

Η πραγματική έννοια του ασύλου, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί με την πάροδο των χρόνων και έχει διατυπωθεί από ανθρώπους του πνεύματος, είναι κάτι εξαιρετικά ιδεατό και πνευματώδες.
Είναι ένα απαράβατο και υπέρτατο δικαίωμα.
Ο καθένας έχει δικαίωμα εντός του χώρου του πανεπιστημίου να διατυπώνει ελεύθερα τη γνώμη του και να εκφράζεται με τον τρόπο που νιώθει, με απαραίτητη προυπόθεση όμως να μην παραβιάζει και να μη στερεί το δικαίωμα αυτό απ’ τους υπόλοιπους στον ίδιο χώρο.

Μέσα απ’ αυτές τις σκέψεις, προσπαθώ να συνθέσω συνοπτικά τις διάφορες πτυχές του άλυτου μέχρι σήμερα -δυστυχώς- ζητήματος του πανεπιστημιακού ασύλου, αφορμώμενη απ’την προαναφερόμενη κατάληψη αίθουσας της Φιλοσοφικής σχολής του ΕΚΠΑ από ομάδα αγνώστων.
Τώρα, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια καθενός απ’τους αναγνώστες του άρθρου, να βγάλει τα συμπεράσματά του και να συνεισφέρει στην επίλυση του προβλήματος.

 Τίνα Δημ. Λουκοπούλου (δευτεροετής φοιτήτρια Νομικής ΕΚΠΑ).