Ο Αλέξης υποδύεται τον Ανδρέα (ως κακέκτυπο).

Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε μεγάλος ηγέτης, αναμφισβήτητα.

Πιο πολύ, κατά την άποψή μου, γιατί υπήρξε μεγάλος δημεγέρτης.

Σε κρίσιμες ιστορικές, μεταβατικές, περιόδους της χώρας, προσέφερε οράματα, υπαρξιακά, στο έθνος και γι’ αυτό οι πολίτες ταυτίστηκαν, τον λάτρεψαν.

Και γι’ αυτό οι πολίτες, λειτουργώντας συνενοχικά, δεν του χρέωσαν διαχρονικές παραμυθίες -δεν θα πω μύθους- θα αναφέρω χαρακτηριστικά τα δρομολόγια των αμερικάνικων βάσεων που έφευγαν για να μείνουν ή το σκληρό παιχνίδι με την τότε ΕΟΚ και την ταύτισή της ανιστόρητα με το ΝΑΤΟ.

Οι πολίτες άκουγαν αυτό που ήθελαν να ακούσουν από τον ηγέτη τους.

Κι αν κάτι θαυμαστό υπήρξε, ήταν πως η πλειοψηφία των πολιτών συμμετείχε σ’ αυτήν την «παράσταση» εκ του ασφαλούς, αφού είχαν ελέγξει ότι ο ηγέτης τους γνώριζε καλά τα όρια του παιχνιδιού και δεν θα τους έριχνε στα βράχια.

Παιχνίδι και σχέση που, πέρα από πολιτική –ιδεολογική, έφτανε στα ψυχαναλυτικά όρια, αφού ο πατερναλισμός ήταν το βασικό χαρακτηριστικό στις σχέσεις Παπανδρέου-πολιτών.

Αντίστοιχη και η σχέση με τον γέροντα Καραμανλή, αλλά μένω στην Κεντροαριστερά κι έχω το λόγο μου…

Αν ο γιός, Γιώργος Παπανδρέου, σε πολλές ευκαιρίες απέδειξε πως άλλη ήταν η πολιτική σχολή που τον κέρδισε, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων -αυτή του εκσυγχρονισμού με μια κουβέντα- ο Αλέξης Τσίπρας προέκυψε ο μεγάλος θιασώτης του ανδρεοπαπανδρεισμού -δεν γνωρίζω αν το επέλεξε ή αν του επιβλήθηκε από επικοινωνιολόγους και άλλους «ειδικούς».

Κακή επιλογή, δε βγαίνει, κι αυτό ανεξάρτητα από τα προσωπικά ταλέντα του κ. Τσίπρα.

Οι συνθήκες, η ιστορική περίοδος, η θέση της χώρας, οι διεθνείς συσχετισμοί, είναι αυτά που καθορίζουν πολύ αυστηρά πια τα όρια του παιχνιδιού, ένας ηγέτης έχει πολύ μικρά περιθώρια.

Ας πούμε, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε στην τράπουλά του για παιχνίδι, τις δύο υπερδυνάμεις ΗΠΑ-ΕΣΣΔ (τι σας θύμισα!!!) και τις αντιθέσεις τους, είχε το Κίνημα των Αδεσμεύτων, είχε τον αραβικό κόσμο στην περίοδο των εθνικών επαναστάσεων και, κυρίως, των κοσμικών κρατών.

Ποια είναι τα χαρτιά σήμερα για έναν πολιτικό, ας πούμε για έναν ηγέτη και όχι μόνο για τον κ. Τσίπρα;

Κυρίαρχο στοιχείο, παγκόσμιο, η πάντα παρούσα οικονομική κρίση που εξακολουθεί να δέρνει ανηλεώς τον ανεπτυγμένο κόσμο.

Μια Ευρώπη εξαιρετικά αδυνατισμένη, όπου κυριαρχεί ο οικονομικά ισχυρότερος, η Γερμανία, εκμηδενίζοντας ευρωπαϊκούς θεσμούς και κυβερνήσεις -αφού αυτή έχει και μαχαίρι και πεπόνι.

Τα πραγματικά αφεντικά, οι περίφημες αγορές, κι αυτές ακόμη σε άμυνα και, άρα, ακόμη πιο αγριεμένες.

Μου μοιάζει πως η συνάντηση Τσίπρα/Ντράγκι είναι χαρακτηριστική όλων των παραπάνω, παρά και σε αντίθεση με την εικόνα που θέλησε η ηγεσία της Κουμουνδούρου να περάσει ότι απετέλεσε γεγονός πρώτης γραμμής.

Διαβάζω στη δήλωση Τσίπρα.

Είπε στον κ. Ντράγκι πως «ένα νέο ευρωπαϊκό New Deal από τον συνδυασμό δράσεων της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, υπό την έγκριση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα έδινε τη δυνατότητα για ένα ισχυρό αναπτυξιακό πακέτο προσανατολισμένο αποκλειστικά σε παραγωγικές επενδύσεις».

Παρακάμπτω όλα τα σχετικά με την εμμονή του ΣΥΡΙΖΑ στα πέραν του Ατλαντικού πρότυπα, όπως new deal, μέχρι πρόσφατα, το σχέδιο Μάρσαλ. Όπως και η διαπίστωση πως πρέπει να αντιμετωπισθεί δραστικότερα ο αποπληθωρισμός, λέγε με Γερμανία, που πρέπει να αποδεχθεί υψηλότερο πληθωρισμό για την ίδια.

Περί ορέξεως οι επιλογές…

Πάω στην ουσία για να υπενθυμίσω ανακοίνωση πρόσφατη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για χορήγηση στην Ελλάδα 200 εκατ. ευρώ σε δάνεια προς όφελος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αιχμή τη δημιουργία θέσεων εργασίας για νέους.

Αν κ. Τσίπρας ζήτησε αύξηση κονδυλίων αυτό είναι καλό, αλλά προφανώς δεν πρόκειται για πρωτογενή ιδέα του ΣΥΡΙΖΑ και, κυρίως, καμία σχέση με ευρωπαικό new deal.

Στη δήλωση, χαμηλά και όχι προφανώς ιεραρχημένο ως πρώτιστο θέμα η αναφορά στο χρέος «τέλος, του επισημάναμε για άλλη μια φορά την πάγια θέση μας, ότι χωρίς διαγραφή μεγάλου μέρους του ελληνικού δημόσιου χρέους, ρήτρα ανάπτυξης…Του επαναλάβαμε, τη θέση μας για μια λύση στο βραχνά του χρέους, αντίστοιχη με αυτή που δόθηκε στη Γερμανία το 1953″.

Παρατήρηση: Καθώς το χρέος μας είναι έναντι των κρατών-μελών της Ε.Ε., θα ’λεγα πως η ΕκΤ δεν είναι δα και το πλέον αρμόδιο όργανο να αποφασίσει, αυτό είναι σίγουρα (κατά κύριο λόγο) το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δηλαδή.

Δεν είναι κακό που ο κ. Τσίπρας επανέλαβε την «πάγια » και, άρα γνωστή, θέση του στον κ. Ντράγκι αλλά ως εκεί.

«Ήταν μια συνάντηση σε εποικοδομητικό κλίμα, «κατέληξε ο κ. Τσίπρας, στη διπλωματική γλώσσα σημαίνει, τα ’παμε, μας άκουσαν ως όφειλαν άλλωστε, και ως εκεί.

Προς τι, λοιπόν, όλη αυτή η επικοινωνιακή καταιγίδα για τη συνάντηση; Ε! πως, ο Ντράγκι, όχι πως δίνει χρίσμα αλλά ε! συναντά επικεφαλής κομμάτων, συνήθως της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι οποίοι ενδέχεται, μπορεί, είναι πιθανόν… να γίνουν πρωθυπουργοί.

Φτάσαμε. Εδώ είναι το «ψητό» σε επίπεδο εντυπώσεων. Και για να μην το ξεχάσω, από τη δήλωση έλειπε οποιαδήποτε αναφορά σε ένσταση στο διορισμό του Γ. Στουρνάρα στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Συμπέρασμα δικό μου: Σαφής η ανάγκη και η επιλογή της αποκατάστασης των διεθνών σχέσεων του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ.

Σαφής και η ανάγκη επανεισαγωγής τέτοιων ειδήσεων για την ενίσχυση του προφίλ του κ. Τσίπρα στο εσωτερικό.

Αξιοσημείωτη η απόφαση της ηγετικής ομάδας για εξομάλυνση των σχέσεων με την Ε.Ε. και άρα το ευρώ και άρα της παραδοχής της ευρωπαϊκής γεωστρατηγικής θέσης της χώρας, μετά από διαφόρους περιπάτους πέραν του Ατλαντικού.

Είναι σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνει στη διαδρομή δύο ετών πως τα περιθώρια και τα δρομολόγια είναι δεδομένα, είτε σε λένε Αντώνη, είτε Βαγγέλη είτε Αλέξη και πως, Ανδρεοπαπανδρεϊκές ανατροπές μόνο σαν αποτυχημένη παράσταση μπορούν να παίξουν πια.

Αλλά η διαπίστωση είναι η εύκολη δουλειά. Η δύσκολη είναι η αντιμετώπιση από την ηγεσία των βέβαιων συγχυτικών συνδρόμων που θα καταλάβουν τους αντιευρωπαϊστές του ΣΥΡΙΖΑ. Και ακόμη πιο πολύ, η έγκαιρη εξεύρεση της κατάλληλης αγωγής για τη θεραπεία των συγχυτικών συνδρόμων στα μέλη, φίλους και οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ.

Όσο πιο σύντομα τόσο το καλύτερο, γιατί το αδιέξοδο έχει αρχίσει και καταγράφεται και δημόσια.

Μια πρώτη ανάσα μου μοιάζει πως είναι η αξιοποίηση της μόνιμης πρόσκλησης από τη συγκυβέρνηση για συνάντηση και ανταλλαγή απόψεων για το χρέος.

Αλλιώς είναι λίγο ανάρμοστο, για να το πω ευγενικά, να επιλέγεις ως αποκλειστικό συνομιλητή σου το Μάριο Ντράγκι που πέρα από επικεφαλής της ΕκΤ υπήρξε επιφανές μέλος του ευρωπαϊκού dream team της αμερικανικής επενδυτικής Τράπεζας Goldman Sachs, με ενεργή συμμετοχή στην ένταξη της Ελλάδας και όχι μόνον στην ΟΝΕ όλα εκείνα τα περιπετειώδη, ας μην επανερχόμαστε.

Ουρανία Καργούδη

Αιχμή

*(για τη βιβλιογραφία, δημοσίευμα της Le Monde, Νοέμβριος 2011)