Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ξεχαρβαλώσει την παιδεία.

Πριν από ένα περίπου χρόνο δημοσιεύθηκε στην Αυγή ένα κείμενο με θέσεις-προτάσεις του τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Κάθε κατάθεση προτάσεων και πρόσκληση σε διάλογο είναι θετική, ιδιαίτερα όταν απουσιάζουν ανάλογες προτάσεις από άλλα κόμματα.

Οι προτάσεις όμως περιέχουν κάποια στοιχεία που μου προκαλούν ανησυχία κι έτσι αποφάσισα να ανταποκριθώ στην πρόσκληση…

 

Το κείμενο περιέχει γενικές αρχές και στόχους με τους οποίους κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει: «πνευματική καλλιέργεια, ολόπλευρη μόρφωση και ενίσχυση της δημοκρατικής συνείδησης».

Το ζήτημα είναι το πώς αντιλαμβάνεται κανείς αυτές τις αρχές και με ποιον τρόπο τις προάγει.

Θα σταθώ στο τελευταίο, τη «δημοκρατική συνείδηση», και θα θέσω κάποια ερωτήματα.

Είναι δημοκρατία η ανοχή σε μειοψηφίες που επιδιώκουν να επιβάλουν την άποψή τους;

Είναι δημοκρατική πρακτική οι καταλήψεις σχολείων;

Είναι αυταρχισμός η εφαρμογή των νόμων που ψηφίζει η δημοκρατικά εκλεγμένη Βουλή;

Είναι «τεχνοφασισμός» η ηλεκτρονική ψηφοφορία;

Αν δεν συμφωνήσουμε πρώτα ως κοινωνία σε αυτά τα ζητήματα, δεν έχει νόημα να συζητάμε για εμπέδωση δημοκρατικής Παιδείας. Και ας μην ξεχνάμε ότι Παιδεία μεταδίδουμε όχι μόνο με τα λόγια αλλά και με τις πράξεις μας.

Η πρώτη αντίρρηση που μπορεί να διατυπώσει κανείς για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι το οικονομικό κόστος. 

Διορισμοί και αυξήσεις μισθών φαντάζουν ανέφικτα στην παρούσα συγκυρία. Όπως και να έχει, το πρόγραμμα θα έπρεπε να συνοδεύεται με εκτίμηση του κόστους και αναφορά στο πού θα βρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι.

Αντίρρηση μπορεί να φέρει κανείς και στην πρόταση για κατάργηση των συγχωνεύσεων σχολείων, οι οποίες είχαν και έχουν όχι μόνο οικονομική αλλά και εκπαιδευτική σκοπιμότητα.

Από τη μια, είναι βολικό να έχει κάθε γειτονιά το σχολείο της.

Αν αυτό το σχολείο, όμως, είναι πολύ μικρό, δεν θα μπορεί να προσφέρει το εύρος των επιλογών που μπορεί να προσφέρει ένα μεγαλύτερο σχολείο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οραματίζεται μια ενιαία υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι το τέλος του Λυκείου και μεταθέτει την τεχνική εκπαίδευση για μετά το Λύκειο.

Αρκετές χώρες στην Ευρώπη έχουν 12-ετή υποχρεωτική εκπαίδευση, αμφιβάλλω όμως ότι είναι ενιαία.

Οι περισσότερες χώρες έχουν 9-ετή, όπως εμείς. Η επιθυμία να μορφωθούν όλα τα παιδιά στο μέγιστο βαθμό είναι θεμιτή. Είναι, όμως, ο στόχος που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ ρεαλιστικός;

Υπάρχουν παιδιά που στα 15 τους έχουν πια συνειδητοποιήσει ότι απεχθάνονται το διάβασμα. Θα ήταν απάνθρωπο να συνεχίσουμε να τα ταλαιπωρούμε με μαθήματα που δεν έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν, για να τους επιτρέψουμε επιτέλους στα 20 τους χρόνια να γίνουν υδραυλικοί ή κομμωτές.

Ήδη το επίπεδο των μαθητών στα Τεχνικά Λύκεια είναι χαμηλότερο από τις απαιτήσεις των προγραμμάτων σπουδών.

Εμείς θα αυξήσουμε κι άλλο τις απαιτήσεις αυτές; Ή μήπως θα κατεβάσουμε το επίπεδο του Γενικού Λυκείου, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να το τελειώσουν, με αποτέλεσμα να αφήσουμε ανικανοποίητα τα παιδιά που έχουν ικανότητες για υψηλότερο επίπεδο;

Γιατί αυτή η ισοπέδωση; Γιατί να μην αναγνωρίσουμε, επιτέλους, ότι ο καθένας από εμάς έχει διαφορετικές δεξιότητες και ότι δεν μπορούμε συνεχώς να κατεβάζουμε τον πήχη στο όνομα της αντιμετώπισης των δήθεν ταξικών διακρίσεων;

Η πρόταση για ελεύθερη πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο είναι εντελώς ανεδαφική (αυτό αναγνωρίστηκε και εσωκομματικά, βλ. Κ. Σταμάτης, Αυγή, 6/4/14).

Αν τυχόν υλοποιούνταν θα οδηγούσε σε τεράστιο αριθμό φοιτητών στις κεντρικές σχολές πρώτης ζήτησης και σε πλήρη μαρασμό των ΤΕΙ, για αυτό και αποκλείεται να εφαρμοστεί.

Η Ελλάδα είναι ήδη πρώτη στον κόσμο σε αριθμό γιατρών, μηχανικών και άλλων επαγγελματιών. Δεν το γνωρίζει αυτό το τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ και δεν το θεωρεί πρόβλημα;

Μήπως αντί για ανεδαφικές εξαγγελίες θα ήταν καλύτερα να ξεκινήσουμε όλοι μαζί μια εκστρατεία ενημέρωσης της ελληνικής κοινωνίας, με σκοπό την άμβλυνση της υπέρμετρης προσήλωσής της στις πανεπιστημιακές σπουδές;

Το κείμενο θρηνεί για το «ανταγωνιστικό» κλίμα που επικρατεί στο σχολείο και για την οικονομική αφαίμαξη από τα φροντιστήρια.

Μα ο ανταγωνισμός προκύπτει αναπόφευκτα στην προσπάθεια πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο και είναι ξεκάθαρα ένα αποτέλεσμα της μεγάλης διάστασης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Αν δεν μπορείς να ικανοποιήσεις τη ζήτηση (που δεν μπορείς), πρέπει να κοιτάξεις πώς θα τη μειώσεις.

Τις δεκαετίες του ’80 και ’90 έγινε μια μεγάλη αύξηση του αριθμού των τμημάτων και των φοιτητών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Αυτό, όμως, δεν επηρέασε καθόλου τον ανταγωνισμό και την αύξηση του αριθμού των φροντιστηρίων. Μάλλον το αντίθετο συνέβη.

Για τα φροντιστήρια η μόνη θεραπεία που προτείνει το Πρόγραμμα είναι η ελεύθερη πρόσβαση. Αυτή, όμως, είναι ανεδαφική.

Άρα, ουσιαστικά, δεν υπάρχει πρόταση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πουθενά στο κείμενο δεν αναφέρεται η λέξη «αξιολόγηση». Ενώ το κείμενο στηλιτεύει την «εκπαίδευση της αμάθειας», δεν αποδίδει ούτε την ελάχιστη ευθύνη στους εκπαιδευτικούς, αλλά μέμφεται «τον κατακερματισμό του περιεχομένου, την αποσπασματικότητα και το μεγάλο πλήθος των μαθημάτων».

Τα πρώτα δύο θέλουν σοβαρή επεξήγηση, γιατί έτσι δεν μου λένε τίποτε.

Το τελευταίο ίσως είναι αλήθεια, αλλά περιμένω να δω ποια μαθήματα θα καταργηθούν πριν αποφασίσω.

Περιέργως για ριζοσπαστικό κόμμα, η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για τα Πανεπιστήμια είναι η διατήρηση του status quo, αν όχι η  επιστροφή στο παρελθόν. 

Επιμένει ακόμα στο άσυλο της ανομίας και φυσικά στο να συνεχίσει η Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, ενώ επιτρέπει τα ιδιωτικά σχολεία σε κάθε άλλη βαθμίδα.

Προφανώς όλα έβαιναν καλά πριν την κρίση και το μόνο πρόβλημα ήταν η μείωση των δαπανών.

Σημειωτέον ότι και πριν την κρίση η Αριστερά θεωρούσε ότι το μόνο πρόβλημα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ήταν η «υποχρηματοδότηση», τίποτε άλλο.

Το συμπέρασμά μου είναι ότι η κατεύθυνση στην οποία κινείται το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς η αντίθετη από την ορθή.

Θεωρώ ότι οι προτάσεις αυτές, όσες είναι εφαρμόσιμες, αν υλοποιούνταν, όχι μόνο δεν θα έφερναν την επαγγελόμενη αναβάθμιση, αλλά θα είχαν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, ολοκληρώνοντας το ξεχαρβάλωμα της Εκπαίδευσης που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80.

Θέμης Λαζαρίδης

Αιχμή