Όταν η βλακεία σκοτώνει (Μέρος 2ο).

Η καταστροφή στο Bhopal

3 Δεκεμβρίου 1984, Bhopal, Ινδία, κοντά στις μία το βράδυ.

Μέρος των κατοίκων της περιοχής ξυπνάνε από τρομερή δύσπνοια, τσούξιμο στα μάτια, στομαχόπονο και ξερνώντας κάτι που θύμιζε tikka masala.

Xμ, τους έκατσε βαρύ το βραδινό;

Όχι, και αυτό το ψυλιάστηκαν πιθανότατα και οι ίδιοι, διότι δεν βρίσκεις την πολυτέλεια του βραδινού, πόσο μάλλον tikka masala, αν ζεις σε μια γαμημένη παραγκούπολη.

Αυτό που τους ενόχλησε ήταν ένα αέριο που είχε εξαπλωθεί στην περιοχή, κάποιος την είχε “αμολήσει” πολύ μα πάρα πολύ άσχημα — αν και εδώ που τα λέμε , η λέξη “ενόχληση” είναι μάλλον πολύ “πολιτικά ορθή” για την συγκεκριμένη περίπτωση…

Φαντάσου καλύτερα χιλιάδες Ινδά να τρέχουν πανικόβλητα, να ποδοπατάει το ένα το άλλο και να διαφεύγουν με ότι μέσο είχαν πρόχειρο: από αμάξι, γάιδαρο μέχρι snowmobile και κανό.

Αν δίψασες και θες να βουτήξεις τη βούκα σου μέσα σε λίγο αίμα για να σφουγγίξεις τα χειλάκια σου,  αναζήτησε first hand μαρτυρίες των γεγονότων: μέσα παίζουν ουρλιαχτά και κραυγές, τυπάκια που από το όλο σκηνικό χάσαν έλεγχο κύστης και σφιγκτήρα κάνοντας το ύστατο μπάνιο τους με σκατά και ούρα, “γυναίκες, καθώς έτρεχαν, έχασαν τα αγέννητα παιδιά τους με αιματηρές αποβολές” και λοιπά νόστιμα.

Μέχρι το πρωί, στην περιοχή βρίσκονταν μερικές χιλιάδες νεκροί και οι ιατροδικαστικές εκθέσεις έδειχναν πολλά ενδιαφέροντα, όπως καταστροφές στους πνεύμονες, εγκεφαλικό και πνευμονικό οίδημα, νέκρωση των σωληνίσκων των νεφρών και την προβλεπόμενη “ζημιά στο σκωτ‘” — στο ταβάνι οι τιμές ALT και SGOT.

Από την όλη φιέστα, φυσικά, δεν έλειψαν και τα κουφάρια μη-δίποδων ζώων, που κόσμησαν επάξια την περιοχή — ο θάνατος κερνούσε σφηνάκια και όλοι πίναν αβέρτα!

Αυτή την τόσο θανατερή πορδή, για την οποία δεν ευθύνεται η υπερκατανάλωση κάρυ, άφησε το εργοστάσιο Union Carbide India.

Το συγκεκριμένο εργοστάσιο έφτιαχνε εντομοκτόνα, συγκεκριμένα το αρκετά διάσημο Carbaryl το οποίο δρα ως αναστρεπτός αναστολέας του ενζύμου της ακετυλοχολινεστεράσης.

Δεν ήταν όμως η διαφυγή εντομοκτόνου που έκανε το φονικό αλλά ένα ατύχημα με πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούσαν για να το κατασκευάσουν.

Χοντρικά το παρασκεύαζαν αντιδρώντας α-ναφθόλη με ισοκυανικό μεθυλεστέρα (ισοκυανικό μεθύλιο).

Το πρόβλημά μας αρχίζει από την δεύτερη ουσία: για να παρασκευαστεί χρειαζόταν φωσγένιο και, σαν να μην έφτανε αυτό, το ισοκυανικό μεθύλιο αντιδρά πολύ  βίαια με το νερό απαιτώντας ειδικές εγκαταστάσεις και μεθόδους αποθήκευσης.

Εννοείται φυσικά πως ένα εργοστάσιο που έχει τόσο επικίνδυνα χημικά έχει λάβει και τα κατάλληλα μέτρα έχοντας πολλές δικλείδες ασφαλείας για να αποτρέψει πιθανές διαφυγές αερίων, σε πολλά σημεία της παραγωγής (multiple checkpoints) και φυσικά έχοντας “εναλλακτικό σχέδιο” σε περίπτωση που όλα αποτύχουν — π.χ. καύση των επικίνδυνων χημικών ώστε να “απενεργοποιηθούν“.

Το όλο δράμα ξεκίνησε όταν από ατύχημα/ανθρώπινο λάθος/καθαρή ανικανότητα -ή πολύ απλά από λανθασμένες συνδέσεις σε βαλβίδες και σωλήνες- βρέθηκαν… 500 κιλά νερού να πέφτουν μέσα σε μια δεξαμενή με 42 τόννους ισοκυανικό μεθύλιο (άσχημο, πολύ άσχημο).

Η δεξαμενή ανέπτυξε μεγάλη πίεση και θερμότητα και το αέριο άρχισε να διαφεύγει ανεξέλεγκτα από το εργοστάσιο. Και οι μηχανισμοί ασφαλείας; Αποδείχθηκε πως η Union Carbide τον έπαιζε με θηριώδη μανία διότι τα περισσότερα συστήματα ασφαλείας είτε ήταν κλειστά για συντήρηση είτε ποτέ δεν λειτούργησαν.

Το αποτέλεσμα ήταν να διαφύγουν στην περιοχή 27 τόννοι ισοκυανικού μεθυλίου μαζί με ένα υπέροχο κοκτέιλ φωσγενίου, υδροχλωρίου, μονοξειδίου του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, ενώ υπάρχουν επίσης και υποψίες για υδροκυάνιο — με λίγα λόγια, πράγματα που δεν θα ονόμαζες “καθάριο αεράκι της εξωτικής Ινδίας” και δεν θα εισέπνεες αυτόβουλα.

Σκορ:

Οι συντηρητικές προβλέψεις μιλάνε για θάνατο “χιλιάδων ζώων” και 4.000 ανθρώπων από τα άμεσα αποτελέσματα του αερίου, ενώ οι συνολικοί θάνατοι που θα μπορούσαν να αποδοθούν στην διαφυγή του αερίου κυμαίνονται μεταξύ 8.000 και 16.000.

Ο συνολικός αριθμός ανθρώπων που επηρεάστηκαν από την διαφυγή αερίου και έχουν πιθανότατα κάποιο πρόβλημα που θα μπορούσε να αποδοθεί σε αυτή, υπολογίζεται στους άνω των 500.000.

Ωραίο σκορ, που θυμίζει περισσότερο χημικό πόλεμο παρά ατύχημα σε εργοστάσιο χημικών!

Ηθικό δίδαγμα της ιστορίας…

Μην ξεχνάς τους Νόμους του Μέρφι, αν στήσεις κάτι επικίνδυνο φρόντισε να έχεις 3-4 εφεδρικά σχέδια που ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ, διότι όταν τα πράματα πάνε στραβά, θα πάνε πολύ στραβά.

Μην μένεις σε παραγκούπολη.

Μην τρως πολύ κάρυ.

Απόφυγε την Ινδία, την Goa επισκέψου την μόνο στην trance μορφή της.

Zyklon B

Fridge