Ένα σύνθημα στο Χαλάνδρι…

Νεήλυδες ελευθεριακοί, που μέθυσαν από το αθάνατο κρασί του Ντεμπόρ και των υπολοίπων, και μετέτρεψαν σε σύνθημα την εύλογη δυσανεξία τους για την «κοινωνία του θεάματος»;

Μπορεί.

Πάντως το συνθηματάκι, γραμμένο με κεφαλαία στα ρολά μιας τράπεζας στο Χαλάνδρι, δεν άφηνε κανέναν περαστικό ασυγκίνητο.

Ορισμένοι χαμογελούσαν αμήχανα, άλλοι έριχναν λοξές ματιές και προσπερνούσαν βιαστικά σα να είχαν τρακάρει με το αδιανόητο ή με κάτι ιδιαίτερα ενοχλητικό, κάποιοι έλεγαν μεταξύ τους «μπράβο, ρε, επιτέλους μ' αυτό το Μουντιάλ» και άλλοι ψιθύριζαν μέσα τους -το έβλεπες στο βλέμμα τους- «άφες αυτοίς» κι έτρεχαν να προλάβουν τον αγώνα, σε μία από τις οθόνες της περιοχής.

Το σύνθημα, εκεί!

Παράταιρο μέσα στη γενική ποδοσφαιρο-κατάνυξη, όρθιο, μόνο και προβοκατόρικο «μέσα στην ερημία του πλήθους» (είναι βέβαιο ότι έτσι το ένιωθαν οι εμπνευστές του), αρκούντως στωμύλο, με τον ναρκισσισμό του διδακτισμού να περισσεύει, φωσφόριζε στην άκρη της πλατείας και κραύγαζε: «Το γκολ του Σαμαρά, ο κώλος του Ρουβά φτιάχνουν τη συνείδηση του κάθε Ελληναρά».

Μ' έναν σμπάρο, τρία τρυγόνια: Ποδόσφαιρο, σόου μπιζ, εθνικισμός.

Πεδία δόξης λαμπρά για διανοούμενους, στοχαστές και δημοσιολόγους. Διεισδυτικές αναλύσεις, σοβαρές επισημάνσεις αλλά και πλήθος αβαθών προσεγγίσεων.

Φόδρα σοβαροφάνειας σε αρκετά κείμενα που αδυνατούν να κρύψουν έναν μοναστηριακού τύπου εστετισμό, καθώς και την παχυλή ρητορεία της εμμονικής ιδεοληψίας που κολυμπάει στα στερετότυπα («Το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού» και άλλα συναφή).

Ομως, το συνθηματάκι στο Χαλάνδρι -εξίσου δογματικό και ιδεοληπτικό με τις αποφάνσεις λογής λογίων και αρκετών προοδευτικών- ξεχωρίζει γιατί έχει τη φλόγα της νεότητος, την άψη και το πρωτογενές μιας άδολης ματιάς.

Κατά τούτο -και αν όντως είναι γραμμένο από πυρακτωμένους πιτσιρικάδες- είναι υπέροχο να υπάρχει κι ας έχει άδικο, τουλάχιστον εν μέρει.

Η νεότης αληθεύει στο απρόβλεπτο, στη ζόρικη αμφισβήτηση, στην καταιγίδα του αντισυμβατικού απόλυτου, όπως την εννοεί η παρθένος συνείδηση και το ανιδιοτελές της ηλικίας.

Σύμβολα, εθνικά και άλλα, θεσμοί και κατεστημένες αντιλήψεις που έχουν ιδρύσει καθεστώς, γίνονται σκόνη στο τριβείο της νεότητος.

Μόνον έτσι η οξύτατη εναντίωση θα δώσει αργότερα τη θέση της στη δημιουργική ανασύνθεση, την εσωτερική του καθενός, και θα ορίσει προσανατολισμό ενδιαφέροντα, ανεξάρτητα από το μελλοντικό -πολιτικό και ιδεολογικό- πρόσημο.

Διότι η εναντίωση αυτή είναι συνήθως προϊόν διαρκούς εγρήγορσης, πείσμονος προσπάθειας και δίψας για μάθηση κι ας μην περιλαμβάνει τη συνήθη διδακτέα ύλη. Με άλλα λόγια, αποτελεί τον καμβά στον οποίο θα κεντήσουν οι πυρακτωμένες συνειδήσεις το δικό τους προσωπικό τοπίο.

Με νέα στοιχεία -γνώσης και εμπειρίας σημαντικά-, με γόνιμες αναθεωρήσεις και με συνεχείς ρήξεις είτε με το ατομικό παρελθόν είτε με τις διαρκείς προκλήσεις για ενσωμάτωση που διαθέτει στο ρεπερτόριό της η ποικίλων αποχρώσεων εξουσιαστική Κίρκη.

Οχι για να δικαιωθεί η περιώνυμη ρήση περί προοδευτικής νεότητος και συντηρητικού μέλλοντος, αλλά για να επιβεβαιωθεί το αέναον της εσωτερικής κίνησης στον λαβύρινθο του καθενός.

Το σύνθημα του Χαλανδρίου ταυτίζεται πλήρως με πλήθος αναλύσεων για το ποδόσφαιρο, για το θέαμα γενικώς, και για τον εθνικισμό που υποτίθεται ότι περισσεύει τις ημέρες αυτές λόγω Εθνικής και Μουντιάλ.

Αν όμως το σύνθημα έχει την ιδιαίτερη αξία του (γραμμένο από νέους κ.τ.λ.), οι περισσότερες από τις εν λόγω αναλύσεις θυμίζουν βαρετή βροχή στον τσίγκο του δογματισμού και της κοινοτοπίας.

Δυστυχώς, κάποιες από αυτές φέρουν την υπογραφή σοβαρών ανθρώπων και έτσι δεν επιτρέπουν την απόδοση ενός στίχου του Καβάφη σε πληθυντικό αριθμό («Μας εξουθένωσαν τάχατες οι γελοιωδέστατοι»).

Οταν με το καλό τελειώσει το Μουντιάλ, θα επανέλθουμε...

Γιάννης Τριάντης

Ελευθεροτυπία