Η ευλογημένη γενιά…

Είναι κοινός τόπος ότι η γενιά της μεταπολίτευσης -σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες- ευτύχησε να μη ζήσει πολέμους, πραξικοπήματα, δικτατορίες, κατοχές.

Αυτόν τον κοινό τόπο πρέπει να επαναλαμβάνουμε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες -στην επέτειο δηλαδή της αποκατάστασης της Δημοκρατίας- μπας και το αντιληφθεί ο κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος μαζί με άλλους, αριστερούς και ακροδεξιούς, κλαίνε, οδύρονται και καταγγέλλουν ότι ζούμε κατοχή, δικτατορία, γενοκτονία· καμιά φορά ξεχωριστά και συνήθως όλα μαζί.

Η γενιά της μεταπολίτευσης όμως δυστύχησε να ζήσει την ουσιαστική χρεοκοπία της Ελλάδας, παρά το γεγονός ότι την τελευταία στιγμή απέφυγε και την τυπική στάση πληρωμών που θα μετέτρεπε τη χώρα σε Σομαλία.

Είναι μια δύσκολη στιγμή της ιστορίας μας, αλλά δεν είναι η μοναδική.

Και το 1932 η ελληνική οικονομία χρεοκόπησε και τυπικά κήρυξε δηλαδή στάση πληρωμών, αφού ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέτυχε να πείσει τους πιστωτές για ένα νέο δάνειο που θα βοηθούσε τη χώρα στις δύσκολες στιγμές που περνούσε.
Τα μέτρα πριν και μετά τη χρεοκοπία ήταν σκληρά, τόσο που οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης έγραφαν για «δήμευση περιουσιών» («Βραδυνή», 6.1.1932· αναφέρεται στο: Γιώργος Ρωμαίος, «Η Ελλάδα των δανείων και των χρεοκοπιών», εκδ. Πατάκη).

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος χαρακτηριζόταν «ανθρωποφάγος», διότι «δεν εχόρτασε με το φάγωμα τόσων εκατομμυρίων λιρών... θέλει να φάγη και την Ελλάδα ολόκληρον και τους Ελληνας όλους... Ας συλληφθή ο ένοχος, εις το ικρίωμα! Πίπτοντα σήμερον μην τον αφήσετε να φύγει... Απόψε ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρέπει να ευρεθή εις τα φυλακάς».
Η χρεοκοπία δεν ήταν το μόνο πρόβλημα της χώρας. Το 1932 η Ελλάδα ακόμη επούλωνε τις πληγές τής προ δεκαετίας Μικρασιατικής Καταστροφής. Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες παρέμεναν σε παραπήγματα και δεχόταν ρατσιστικές επιθέσεις των γηγενών, κάποιοι από τους οποίους τους βάφτισαν «τουρκόσπορους».
Διεθνώς τα πράγματα ήταν στη χειρότερη φάση τους.

Η οικονομική κρίση μάστιζε ολόκληρο τον κόσμο. Πολιτικά, ο κομμουνισμός και ο φασισμός φάνταζαν σε πολλούς η ελπίδα των λαών για ένα καλύτερο αύριο, σε αντίθεση με την «παρηκμασμένη φιλελεύθερη Δημοκρατία».

Δεν ήταν μόνο η Σοβιετική Ενωση που εμφανιζόταν ως πρότυπο, αλλά και η Ιταλία του Μουσολίνι όπου «τα τρένα έφταναν πάντα στην ώρα τους».

Στη Γερμανία πλειοψηφούσαν οι Ναζί...
Το μεγάλο μυστήριο για τον φίλο ιστορικό Ευάνθη Χατζηβασιλέιου είναι οι εκλογές του 1936.

Σε μια χώρα ρημαγμένη από την οικονομική κρίση και τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τον φασισμό να ανθεί σε σημαίνουσες ευρωπαϊκές χώρες (όπως ήταν η Γερμανία και η Ιταλία), με οξυμένα πολιτικά πάθη (όπως δείχνουν τα προαναφερθέντα δημοσιεύματα), το ελληνικό φασιστικό κόμμα (Εθνική Ενωσις Ελλάς, ΕΕΕ) πήρε μόλις 505 ψήφους, ήτοι το 0,04% του εκλογικού σώματος.

Το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Ιωάννη Μεταξά, που πήρε 3,94%, δεν ήταν τότε αμιγώς φασιστικό.

Να σημειώσουμε εδώ ότι φασιστική δικτατορία που επέβαλε ο Ιωάννης Μεταξάς την 4η Αυγούστου του 1936 δεν ήταν αποτέλεσμα λαϊκής βούλησης, αλλά αποτυχία του πολιτικού συστήματος να συνεννοηθεί, με αποτέλεσμα να αφήσει μια τεράστια τρύπα στη διακυβέρνηση που εκμεταλλεύτηκε ο Ιωάννης Μεταξάς.
«Τι περισσότερο ήξεραν οι -εκ των πραγμάτων πιο αγράμματοι από εμάς- παππούδες μας», αναρωτιέται όποτε συζητάμε ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «και δεν έδωσαν στη δική τους Χρυσή Αυγή 10%;»

Να σημειώσουμε ότι οι παππούδες μας είναι οι παππούδες της γενιάς της Μεταπολίτευσης.

Το ερώτημα παραμένει ανοιχτό...

Πάσχος Μανδραβέλης

Καθημερινή