Η απομυθοποίηση παλιών
και σύγχρονων θεωριών που απασχόλησαν την ελληνική κοινή γνώμη…
Από τον Πολ Μακάρτνεϊ που μας άφησε χρόνους από
το 1966, τον Έλβις που ζει και βασιλεύει κάπου, τον Γουόλτ Ντίσνεϊ που έχει
καταψυχθεί, το κρυφό μήνυμα που έστειλε ο Νηλ Αρμστρονγκ τη στιγμή που πάτησε το
φεγγάρι - αν το πάτησε και αυτό που είδαμε δεν ήταν ένα άψογα κατασκευασμένο
σκηνικό - μέχρι τους υπονόμους της Νέας Υόρκης που κατακλύζονται από
κροκόδειλους και το φάντασμα που κάνει οτοστόπ σε διάφορους οδικούς άξονες ανά
τον κόσμο… το φαινόμενο των αστικών μύθων μοιάζει να μην έχει όρια και να μην
περιορίζεται σε στενά γεωγραφικά σύνορα.
Αναρίθμητες είναι άλλωστε οι ιστορίες που φέρουν
τα χαρακτηριστικά ενός αστικού μύθου και στην ελληνική επικράτεια.
Οι νεοσύστατες ΗΠΑ πραγματοποιούν ψηφοφορία για
την καθιέρωση της επίσημης γλώσσας τους και τα ελληνικά χάνουν για λίγο… η
ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου, με περισσότερες από 6
εκατομμύρια λέξεις και 78 εκατομμύρια λεκτικούς τύπους ενώ η Apple υλοποιεί
πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικών, αφού οι εξελιγμένοι υπολογιστές δέχονται ως
«νοηματική» γλώσσα μόνο την ελληνική.
Και η ιστορία δεν σταματάει εκεί. Το σχέδιο
Κίσινγκερ, η φουστανέλα ή το παλτό και το νεκροταφείο, ο άτυχος δύτης, το
«α-μπε-μπα-μπλομ», οι ψεκασμοί, το υπερδημητριακό ζέα και πολλοί άλλοι
αποτελούν την ελληνική εκδοχή του φαινομένου που ακούει στο όνομα «Αστικός
Μύθος».
Πολλές είναι οι ενστάσεις για το τι ακριβώς
σημαίνει αστικός μύθος και που ξεκινούν οι θεωρίες συνωμοσίας ή και τα
ανέκδοτα.
Σε μια προσπάθεια ορισμού του ανεξάντλητου,
συγκλονιστικού και ιστορικά πολύτιμου κεφαλαίου, ο κ. Νίκος Σαραντάκος,
συγγραφέας που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα, μιλώντας στο newsbeast.gr,
αναφέρει πως «αφού το ζητούμενο είναι να διακριθεί σαφώς από τα παραδοσιακά
λαϊκά παραμύθια, αστικό μύθο λέμε μια ιστορία, που περιέχει ένα εντυπωσιακό
στοιχείο και την οποία ο αφηγητής διηγείται χωρίς να ξέρει αν είναι αληθινή,
χωρίς να έχει ο ίδιος γνώση από πρώτο χέρι».
Οι αστικοί μύθοι συνηθέστερα γίνονται πιστευτοί
επειδή περιέχουν έναν κόκκο αλήθειας ή επειδή αναφέρουν πράγματα ευχάριστα,
επαινετικά ή, από την άλλη, συναρπαστικά.
Άλλωστε, σύμφωνα με τον κ. Σαραντάκο, «για να
αναπαραγάγει κάποιος έναν αστικό μύθο δεν είναι υποχρεωτικό να τον πιστεύει.
Μπορεί να αμφιβάλλει για μια ιστορία και όμως να τη διηγηθεί και να βοηθήσει
στην εξάπλωσή της».
Αν και το διαδίκτυο συμβάλλει στην διάδοσή του,
δίνοντας στον αστικό μύθο τη δυνατότητα να φτάσει σε πολύ ευρύτερο ακροατήριο
και μάλιστα ισχυροποιώντας τον εξαιτίας της γραπτής του μορφής, ταυτόχρονα
συμβάλλει και στην διάψευσή του, διευκρινίζει ο συγγραφέας.
Παρόλα αυτά μερικοί ελληνικοί αστικοί μύθοι
φαίνεται να επιβιώνουν μέσα στο χρόνο απασχολώντας την κοινή γνώμη περισσότερο
από μισό αιώνα.
Η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ
Ένας από τους πλέον διαδεδομένους μύθους με ζωή
πενήντα και πλέον χρόνων είναι αυτός που ισχυρίζεται πως η ελληνική δεν έγινε
επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ για μία ψήφο.
Στην επικρατέστερη εκδοχή του ο μύθος αναφέρει
ότι τα ελληνικά παραλίγο να γίνουν η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ και πως έχασαν σε
σχετική ψηφοφορία για μία και μόνο ψήφο.
Η ψηφοφορία αυτή έγινε μετά την απελευθέρωση της
Αμερικής από τους Άγγλους.
Στην πραγματικότητα, βέβαια, τέτοια ψηφοφορία
στις ΗΠΑ δεν έγινε ποτέ…
Το Hellenic Quest
Τουλάχιστον για μια δεκαετία κυκλοφορεί σε
διάφορες παραλλαγές κι ένας άλλος αστικός μύθος με το όνομα «Hellenic Quest».
Υποτίθεται πως είναι ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής
εκμάθησης της ελληνικής που το κατασκεύασε η Apple και το CNN άρχισε να το
διανέμει παγκοσμίως...
Ο πρόεδρος της Αpple, Τζον Σκάλι, σύμφωνα πάντα
με το μύθο, είπε σχετικώς: «(...) Η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα
της επιτρέψει να αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισάγει νέες ιδέες και θα
της προσφέρει γνώσεις περισσότερες από όσες ο άνθρωπος μπορούσε έως τώρα να
ανακαλύψει». (...)
Όπως εξηγεί ο μύθος το ενδιαφέρον για την γλώσσα
μας προέκυψε από τη διαπίστωση των επιστημόνων πληροφορικής ότι οι H/Y
προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως «νοηματική» γλώσσα μόνον την ελληνική.
Όλες οι άλλες γλώσσες χαρακτηρίζονται
«σημειολογικές» γι’ αυτό και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θεωρούν την Ελληνική
γλώσσα «μη οριακή», δηλαδή χωρίς όρια και ταυτόχρονα αναγκαία στις νέες
επιστήμες όπως η Πληροφορική, η Ηλεκτρονική, η Κυβερνητική και άλλες.
Αναφέρεται μάλιστα πως μέχρι και Ισπανοί
ευρωβουλευτές ζήτησαν να «καθιερωθεί η Ελληνική ως η επίσημη της Ευρωπαϊκής
Ένωσης διότι το να μιλά κανείς για Ενωμένη Ευρώπη χωρίς την Ελληνική είναι σα
να μιλά σε έναν τυφλό για χρώματα»…
Ο εν λόγω μύθος είναι εύκολο να αντικρουστεί.
Το κείμενο κυκλοφόρησε γύρω στο 2000, χρονιά που
ο Τζον Σκάλι βρισκόταν ήδη 7 χρόνια εκτός Apple.
Πέραν τούτου, αναζητώντας το συγκεκριμένο
πρόγραμμα στο διαδίκτυο, δεν προκύπτουν αποτελέσματα, παρά μόνο το επίμαχο
ελληνικό κείμενο με τους παραπάνω ισχυρισμούς.
Άλλωστε αφού στη γλωσσολογία «νοηματική» είναι η
γλώσσα των κωφών, γίνεται προφανές πως μπερδεύεται η ετυμολογία με τη
σημειολογία.
Στην ισχυροποίηση του εν λόγω μύθου συνετέλεσε
και η αναδημοσίευσή του από πληθώρα εντύπων - από το περιοδικό Κατασκευή μέχρι
το ενημερωτικό δελτίο του ΤΕΕ.
Στις 27 Ιανουαρίου του 2008 μάλιστα, ως υπουργός
Παιδείας, ο Ευριπίδης Στυλιανίδης αναπαρήγαγε τον αστικό μύθο του Hellenic
Quest κατά τη διάρκεια εναρκτήριας ομιλίας του στα πλαίσια ετήσιων μαθητικών
αγώνων επιχειρηματολογίας, σε μια προσπάθειά του να αποδείξει την σπουδαιότητα
της ελληνικής γλώσσας.
Η ομιλία έγινε στον χώρο της Παλαιάς Βουλής και
απέσπασε τα επικριτικά σχόλια του τύπου.
newsbeast.gr,
Ρεπορτάζ: Νίκη Παπάζογλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου