Από τον Μιλόσεβιτς στον Πούτιν, μέσω Αγίου Όρους.

«Γονατίζω και ζητώ να συγχωρηθεί η Σερβία για το έγκλημα που διαπράχθηκε στη Σρεμπρένιτσα.»

Με αυτά τα λόγια ο εθνικιστής πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς ζήτησε συγγνώμη για τη χειρότερη θηριωδία επί ευρωπαϊκού εδάφους μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο σε συνέντευξή του στη δημόσια τηλεόραση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης την άνοιξη του 2013.

Ήταν μια ακόμη επίσημη παραδοχή της σερβικής ηγεσίας για την μαζική εξόντωση περίπου 8.000 Μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα τον Ιούνιο του 1995 από τις σερβικές δυνάμεις. Είχε προηγηθεί τον Μάρτιο του 2010 η πρώτη επίσημη καταδίκη της σφαγής από το σερβικό κοινοβούλιο.

Ακόμη και οι σέρβοι εθνικιστές παραδέχονται και καταδικάζουν τη θηριωδία των συμπατριωτών τους στα πλαίσια της προσπάθειάς τους να βρουν τη θέση τους στον σύγχρονο κόσμο και να προσεγγίσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, απαλλαγμένοι από τα φαντάσματα του πρόσφατου παρελθόντος.

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στη Σερβία, η πλειονότητα των Ελλήνων παραμένει καθηλωμένη στην προ εικοσαετίας ανάγνωση του Γιουγκοσλαβικού πολέμου από την πλευρά του σέρβικού εθνικισμού.

Ελάχιστοι συμπολίτες μας γνωρίζουν ποιοί πολιορκούσαν και βομβάρδιζαν επί τρία χρόνια το Σαράγιεβο ή έχουν πληροφορηθεί για τα μεγάλα εγκλήματα των Σέρβων στη Βοσνία.

Η έλλειψη αυτογνωσίας που μας χαρακτηρίζει επεκτείνεται και στην αντίληψη της διεθνούς πραγματικότητας.

Ένας τυφλός φιλοσερβισμός διαχύθηκε από τα ΜΜΕ στην κοινωνία και η Ορθοδοξία χρησιμοποιήθηκε σαν συγκολλητική δύναμη με τους σέρβους εθνικιστές.

Μέσα από τα ερείπια της χώρας τους οι Σέρβοι συνειδητοποίησαν γρήγορα το τεράστιο κόστος που κατέβαλαν για να διασωθεί μέσω του επιθετικού εθνικισμού το καθεστώς Μιλόσεβιτς και αποφάσισαν να αλλάξουν πορεία.

Αντίθετα, στην Ελλάδα οι περισσότεροι θαυμάζουν ακόμη την πολιτική που κατάστρεψε τη γειτονική χώρα και η παράβλεψη των διεθνών συσχετισμών εκλαμβάνεται σαν παλικαριά, αντί για ολέθρια ανοησία.

Σήμερα ο Μανώλης Γλέζος στην επιστολή του στον «Σύντροφο, τότε, κύριο, σήμερα Βλαντιμίρ Πούτιν» δίνει διαπιστευτήρια λέγοντας ότι «ο λαός μας είναι ο μόνος που αντιστάθηκε στις επιθυμίες του διευθυντηρίου της Ε.Ε. και ήμασταν αντίθετοι στο διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας» όταν στην ίδια επιστολή αναγνωρίζει « το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών τώρα, που η Ουκρανία βρίσκεται έρμαιο στα χέρια φασιστικών φατριών».

Για τον Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ (που αγνοεί ότι οι φασίστες στις πρόσφατες ουκρανικές εκλογές έλαβαν μόνο 2%) οι λαοί στην Ουκρανία έχουν δικαίωμα αυτοδιάθεσης, αλλά αυτό το δικαίωμα δεν το είχαν τα ομόσπονδα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας που έπρεπε να υποταγούν στην σέρβικη ηγεμονία.

Ακόμη χειρότερα, ο Μανώλης Γλέζος δεν διακρίνει την πλήρη ομοιότητα της ρωσικής επέμβασης στην ανατολική Ουκρανία με την τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.

Για μια ακόμη φορά ο εθνικισμός εναντιώνεται στα πραγματικά εθνικά συμφέροντα.

Στη συνέχεια η επιστολή αποδίδει την ελληνική κρίση σε εκδικητική τιμωρία για την αντιδυτική στάση του λαού, ζητώντας την επιείκεια του Πούτιν στο εμπάργκο και καταγγέλλοντας την ελληνική κυβέρνηση ότι «έχει ουσιαστικά χάσει τη δεδηλωμένη».

Ο ίδιος που αποκαλεί σύντροφο τον πράκτορα της Γκα-κε-μπε του σοβιετικού καθεστώτος και χαιρέτισε με υψωμένη γροθιά τη σωρό του δικτάτορα της Αλβανίας Εμβερ Χότζα, θεωρεί αντιδημοκρατική την κυβέρνηση που έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, σύμφωνα με το Σύνταγμα.

Αυτό είναι δυστυχώς το κριτήριο ενός κομματιού της αριστεράς για τη Δημοκρατία.

Η επιστολή Γλέζου αποτελεί μια ακόμη κίνηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ για να εκμεταλλευτεί τις διάχυτες πεποιθήσεις του ελληνικού εθνικισμού εναντίον της δύσης.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ η υιοθέτηση όλων των συντεχνιών και οι υποσχέσεις για παροχές και αποκατάσταση εισοδημάτων και προνομίων απέδωσαν ό,τι ήταν να αποδώσουν.

Τώρα, για να ενισχυθεί η θέση του κόμματος, είναι απαραίτητο να κερδηθεί η κρίσιμη μάζα των συντηρητικών ψηφοφόρων που πιστεύουν τις διάφορες εθνικές δοξασίες, με πρώτους τους ορφανούς πλέον οπαδούς των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Σε αυτή την τακτική εντάσσεται και η καλοσχεδιασμένη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Άγιο Όρος.

Μέχρι τώρα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε ένα προφίλ που απέκλειε συστηματικά την εκκλησία από την προσωπική του ζωή. Τώρα προσπαθεί να ισορροπήσει την εικόνα του δείχνοντας ότι συμμετέχει στην ορθόδοξη πνευματικότητα.

Η απομόνωση με την «θαυματουργή» εικόνα αφήνει να εννοηθεί μια μυστικιστική σχέση με το συμβολικό βάρος της αγιογραφίας.

Αλλά και η κολακεία των μοναχών με το σύνθημα των Ζαπατίστας «Όλα για όλους, τίποτε για μας» αθωώνει τα μοναστήρια για τις διεκδικήσεις τους για δημόσια περιουσία ( λίμνη Βιστωνίδα), για την απουσία κοινωνικού έργου την περίοδο της κρίσης και για τη διεκδίκηση φορολογικών απαλλαγών.

Ο στόχος είναι να ενισχυθεί και με πνευματικά δρώμενα, η ήδη παρούσα αντίληψη ότι από τη μια μεριά είναι η κακιά δύση που θέλει το κακό μας (το δικό μας και των άλλων ορθοδόξων) και από την άλλη οι καλοί ορθόδοξοι: Ρώσοι σήμερα, Σέρβοι χθες.

Επιχειρείται έτσι να κατασκευαστεί ένα φαντασιακό μέτωπο που θα ενώσει τα δικά μας πάθη της κρίσης με την αντιπαλότητα κάποιων άλλων με τη Δύση. Και μέσω αυτού του μετώπου να καλυφθεί η εναπομείνασα απόσταση της αριστεράς από τον παραδοσιακό εθνικιστικό ακροατήριο.

Πολλοί συμπολίτες μας πίστεψαν ότι η λύση απέναντι στη χρεοκοπία ήταν η ρωσική (ή κινεζική) βοήθεια.

Στην πραγματικότητα καμία από τις δύο χώρες δεν έδειξε την παραμικρή διάθεση βοήθειας, καθώς επενδύουν τα χρήματά τους σε πιο σίγουρες και αποδοτικές τοποθετήσεις.

Η Ρωσία μάλιστα αρνήθηκε ένα πολύ μικρό δάνειο στην Κύπρο, παρά τα συμφέροντά της στο νησί.

Επίσης στη διάρκεια της κρίσης η Ρωσία απαιτούσε να προπληρώνεται το πετρέλαιο που αγόραζε η Ελλάδα, ενώ μας χρέωνε το φυσικό αέριο πολύ ακριβότερα από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Πριν λίγους μήνες ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν κάλεσε με αυστηρότητα τους Ρώσους επιχειρηματίες να μην επενδύουν στην Ελλάδα.

Δυστυχώς, στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα ήταν και παραμένουν δύσκολα. Η καλλιέργεια διάφορων αυταπατών με εθνικό, θρησκευτικό ή γεωπολιτικό χαρακτήρα θολώνει το τοπίο και απομακρύνει κι άλλο την Ελλάδα από το να γίνει μια ευημερούσα δυτική χώρα. 

Γιατί μακριά από τη Δύση υπάρχει ένας ακόμη πιο σκληρός καπιταλισμός, με απίστευτη ανισότητα, χωρίς κοινωνικό κράτος, με λιγότερη έως καθόλου δημοκρατία και ανύπαρκτες ατομικές ελευθερίες.

Ας προσέξουν οι θαυμαστές του πώς αντιμετωπίζει ο Πούτιν τους πολιτικά διαφωνούντες και τις μειονότητες, όπως οι ομοφυλόφιλοι.

Όσον αφορά την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτική στο φούσκωμα των εθνολαϊκιστικών αισθημάτων, διότι συχνά αυτά εκτρέπονται σε επικίνδυνα μονοπάτια.

Στο μεταξύ ας κάνει ταμείο, όπως η ιστοσελίδα της εφημερίδας «Αυγή» (9-8) που δεν μπορεί να κρύψει το ενδιαφέρον της για τα κέρδη: «Ολοκληρώνοντας πάντως ο Αλ. Τσίπρας και τα άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τη διήμερη παραμονή τους στο Άγιο Όρος(…) το συμπέρασμα είναι ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κέρδισε με τη στάση του.»

Εκτός αν εννοούν ότι κέρδισε… πνευματικά.

Σπύρος Βλέτσας

Athens Voice