Η Κούβα, η Αμερική, και το πετρέλαιο της Βενεζουέλας…

Μετά από 53 χρόνια πικρίας, οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας αποκαθίστανται, και ο λόγος γι αυτό μπορεί να είναι το πετρέλαιο της Βενεζουέλας.

Αμφότερες οι πλευρές ήθελαν να δουν τους κρατούμενούς τους να απελευθερώνονται, όμως σύμφωνα με τους αναλυτές υπάρχουν και άλλα κίνητρα γι αυτή την ιστορική εξέλιξη.

Σήμερα, η Βενεζουέλα εξάγει 100.000 βαρέλια την ημέρα επιδοτούμενου πετρελαίου στη Κούβα, και αυτό κρατάει ζωντανή τη χώρα. Ως αντάλλαγμα, η ίδια απολαμβάνει χιλιάδες γιατρούς, δασκάλους, και στρατιωτικούς συμβούλους της Κούβας…

Με τη πεσμένη τιμή του πετρελαίου να βλάπτει τα έσοδά της, σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό, τις ελλείψεις τροφίμων, και τις κυρώσεις από πλευράς Ουάσιγκτον για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κατάσταση για τον ιδεολογικό σύμμαχο της Αβάνας δεν είναι καθόλου καλή.

Δεν τίθεται ζήτημα για το κατά πόσο η Βενεζουέλα θέλει να συνεχίσει να βοηθάει τη Κούβα, αλλά για το πόσο καιρό  μπορεί ακόμη να το κάνει.

Όπως λέει η Cynthia Arnson του Woodrow Wilson International Center, «αν δούμε την οικονομική κατάρρευση της Βενεζουέλας, τότε ο κάθε νοήμων άνθρωπος σήμερα, που εξαρτάται από την οικονομική της στήριξη, θα έψαχνε για εναλλακτικές λύσεις».

Η Κούβα χρειάζεται 150.000 βαρέλια πετρελαίου επί καθημερινής βάσης, ενώ παράγει 50.000. Το επιδοτούμενο πετρέλαιο της Βενεζουέλας αξίζει περίπου $3 δις, λέει ο Jorge Piñon του πανεπιστημίου του Τέξας. Και συμπληρώνει πως θα έρθει η ώρα που το Καράκας δεν θα μπορεί πλέον να στηρίζει την πετρελαϊκή συμφωνία PetroCaribe, που επιτρέπει σε κράτη της Καραϊβικής να προμηθεύονται το πετρέλαιό της με ευμενείς όρους.

Ο Μαδούρο στηρίζει απόλυτα τη Κούβα, αλλά με δεδομένη την οικονομική της κατάρρευση, η Βενεζουέλα  μπορεί να αλλάξει κυβέρνηση, και η νέα που θα προκύψει μπορεί να μην είναι τόσο φιλικά διακείμενη απέναντι στη Κούβα.

Όπως λέει ο Piñon, «το πρόβλημα είναι ότι η Κούβα έχει όλα τα αυγά της σε ένα καλάθι, την Βενεζουέλα. Εν τω μεταξύ αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπιζε όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ, στο καλάθι της οποίας είχε τότε όλα της τα αυγά… τότε, οι Κουβανοί πήραν το μάθημά τους», καταλήγει.

Για αυτό δεν εκπλήσσει κανέναν το ότι η Κούβα αναζητά μια πιο στενή οικονομική σχέση με τις ΗΠΑ. Όπως λέει ο Piñon, οι σχέσεις με την Αμερική αποτελούν ένα ασφαλιστικό συμβόλαιο απέναντι στο ενδεχόμενο κατάρρευσης της Βενεζουέλας.

Οι υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγές χώρες με τις οποίες συνδέεται φιλικά η Κούβα (Ρωσία, Βραζιλία, Ανγκόλα, και Αλγερία) επίσης δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσφέρουν επιδοτούμενο πετρέλαιο στην Αβάνα.

Ο Peter Hakim του Inter-American Dialogue λέει: «Για την Κούβα, η μόνη βραχυπρόθεσμη εναλλακτική λύση είναι τα αυξημένα εμβάσματα, και ο τουρισμός από την Αμερική».

Ανάμεσα σε αυτά που ανακοίνωσε ο Ομπάμα, ανακοινώνοντας μια νέα εποχή στις σχέσεις των δυο χωρών, είναι και η αύξηση των εμβασμάτων προς τους Κουβανούς από $500 σε $2.000, ενώ θα χαλαρώσουν και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί των Αμερικανών προς το νησί του Κάστρο.

Μια άλλη πιθανή λύση για τη Κούβα θα ήταν να ανακαλύψει νέα μεγάλα πετρελαϊκά κοιτάσματα. Οι ξένες όμως εταιρίες που ψάχνουν για πετρέλαιο στις βόρειες ακτές της, είναι απαισιόδοξες για κάτι τέτοιο.

Υπάρχει όμως και μια άλλη περιοχή, όπου πιθανόν να υπάρχει πολύ πετρέλαιο, στα ανοιχτά της Νάπολης στον Κόλπο του Μεξικού. Όπως ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον, θα καλέσει το Μεξικό και τη Κούβα προκειμένου  να συζητήσουν το μοίρασμα των θαλασσίων συνόρων στον Κόλπο, τα οποία ακόμη δεν έχουν οριοθετηθεί.

Αν και η Κούβα, όπως και οι φίλιες προς αυτήν χώρες έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ο Pedro Freyre (δικηγόρος διεθνούς δικαίου) ειδικός επί του εμπάργκο, δεν έχει πειστεί ότι η άσχημη κουβανική οικονομία έπαιξε σημαντικό ρόλο στις νέες εξελίξεις.

Για αυτόν πρόκειται για μια συμφωνία δυο lame-duck (στο τέλος τους) κυβερνήσεων, αφού  ο Ομπάμα διανύει το τέλος της δεύτερης θητείας του, ενώ ο Ραούλ Κάστρο έχει δηλώσει πως θα αποσυρθεί το 2018.

Όπως λέει ο Freyre, ο Ραούλ, από τότε που ανέλαβε, διατυμπανίζει πως θέλει να τα βρεί με την Αμερική, και κανένας δεν τον πίστευε. Κάτι ανάλογο έλεγε και ο Ομπάμα.

Η εποχή είναι κατάλληλη, αφού έγιναν οι εκλογές για το Κογκρέσο, το οποίο ακόμη δεν ανέλαβε, και η προεδρική προεκλογική εκστρατεία ακόμη δεν ξεκίνησε, οπότε υπάρχουν ασφαλή περιθώρια για τον Ομπάμα να κάνει κινήσεις.

Εν όψει της Συνόδου Κορυφής της αμερικανικής ηπείρου τον ερχόμενο Απρίλιο, η κυβέρνηση Ομπάμα ήθελε να δείξει «κβαντικά άλματα» στη πολιτική της απέναντι στη Κούβα, αφού για το συγκεκριμένο ζήτημα δέχεται διεθνή πυρά εδώ και πολλά χρόνια.

Παράλληλα, ο Ομπάμα ίσως θα ήθελε να προκαταλάβει το νέο Κογκρέσο σε ζητήματα μεταναστευτικών μεταρρυθμίσεων. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα ελέγχουν τις 54 από τις 100 έδρες της Γερουσίας τον επόμενο χρόνο, και ήδη ελέγχουν τις 247 από τις 435 στη βουλή των Αντιπροσώπων.

Miami Herald

Απόδοση: S.A.