Ανισότητα και παιδιά στην Αμερική…

Εδώ και πολύ καιρό τα παιδιά έχουν αναγνωριστεί ως ειδική κατηγορία.

Δεν επιλέγουν τους γονείς τους, πόσο μάλλον τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γεννιούνται.

Επιπλέον, δεν έχουν τις ικανότητες που έχουν οι ενήλικες προκειμένου να προστατέψουν τον εαυτό τους.

Για τους ανωτέρω λόγους, η Κοινότητα των Εθνών(League of Nations) ενέκρινε το 1924 την Διακήρυξη της Γενεύης για τα δικαιώματα του παιδιού, ενώ ολόκληρη η διεθνής κοινότητα υιοθέτησε τη Συνθήκη για τα δικαιώματα του παιδιού το 1989.

Δυστυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δεν ανταπεξέρχονται στις υποχρεώσεις τους…

Δεν έχουν καν επικυρώσει τη Συνθήκη για τα δικαιώματα του παιδιού. Οι ΗΠΑ, ως διεθνώς αναγνωρισμένη χώρα ευκαιριών, θα έπρεπε να αποτελούν πρότυπο στον τομέα της δίκαιης και ορθής μεταχείρισης των παιδιών. Εν αντιθέσει, έχουν αποτύχει οικτρά.

Παρόλο που η μέση Αμερικάνικη παιδική ηλικία δεν κατατάσσεται στις χειρότερες του κόσμου, εντούτοις  η διαφορά μεταξύ του πλούτου της χώρας και των συνθηκών που ζούνε τα παιδιά είναι απαράμιλλη.

Περίπου 14,5% του Αμερικάνικου πληθυσμού είναι φτωχοί, ενώ το 19,9% των παιδιών(περίπου 15 εκατομμύρια), ζούνε στη φτώχεια.

Μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών, μόνο η Ρουμανία έχει μεγαλύτερο ποσοστό παιδικής φτώχειας.

Επιπλέον, το ποσοστό παιδικής φτώχειας στις ΗΠΑ είναι κατά 2/3 μεγαλύτερο από αυτό στη Μεγάλη Βρετανία και 4 φορές υψηλότερο από τις Σκανδιναβικές χώρες.

Επιπροσθέτως η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη για κάποιες κατηγορίες. Πάνω από το 38% των μαύρων παιδιών και το 30% των Ισπανόφωνων παιδιών είναι φτωχά.

Φυσικά όλα αυτά δεν συμβαίνουν επειδή οι Αμερικάνοι δεν νοιάζονται για τα παιδιά τους, αλλά επειδή τις τελευταίες δεκαετίες η Αμερική έχει αγκαλιάσει μία ατζέντα που έχει καταστήσει την οικονομία της εξαιρετικά άνιση, αφήνοντας τις πιο ευπαθείς ομάδες της κοινωνίας στο περιθώριο.

Η όλο και αυξανόμενη συσσώρευση του πλούτου σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση της φορολογίας σε αυτόν, σημαίνει λίγα χρήματα για επενδύσεις που γίνονται για το κοινό καλό όπως είναι η εκπαίδευση και η προστασία των παιδιών.

Ως εκ τούτου, η οικονομική και η κοινωνική θέση των παιδιών στην Αμερική έχει επιδεινωθεί.

Η μοίρα τους συνιστά ένα θλιβερό παράδειγμα του πως η ανισότητα όχι μόνο υπονομεύει την οικονομική ανάπτυξη και σταθερότητα – γεγονός που έχει επισημανθεί από πολλούς οικονομολόγους- αλλά και του πως παραβιάζει τις αντιλήψεις μας για το πως πρέπει να λειτουργεί μία δίκαιη κοινωνία.

Η εισοδηματική ανισότητα συνδέεται άρρηκτα με τις ανισότητες στην υγεία, στη πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην έκθεση σε περιβαλλοντικούς κινδύνους, και όλα τα παραπάνω επιβαρύνουν περισσότερο τα παιδιά από ότι άλλες πληθυσμιακές ομάδες.

Πράγματι, σχεδόν ένα στα πέντε φτωχά παιδιά στην Αμερική έχει διαγνωσθεί με άσθμα, ποσοστό σχεδόν 60% μεγαλύτερο από τα μη φτωχά παιδιά.

Επιπλέον, οι μαθησιακές δυσκολίες απαντώνται σχεδόν 2 φορές πιο συχνά μεταξύ των παιδιών που ζούνε σε νοικοκυριά που το ετήσιο εισόδημα τους είναι κάτω από 35.οοο$ από ότι σε νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα πάνω από 100.000$. Μολαταύτα, υπάρχουν κάποιοι στο Κογκρέσο που ζητάνε να περικοπούν τα κουπόνια για φαγητό στα οποία βασίζονται περίπου 23 εκατομμύρια νοικοκυριά.

Όλες οι ανωτέρω ανισότητες συνδέονται άρρηκτα με τις ανισότητες στις ευκαιρίες. Αναπόφευκτα, σε χώρες που τα παιδιά έχουν ανεπαρκή διατροφή και πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς και μεγαλύτερη έκθεση σε περιβαλλοντικούς κινδύνους, τα παιδιά των φτωχών θα έχουν πολύ διαφορετικές προσδοκίες ζωής από ότι τα παιδιά των πλουσίων. Και επειδή στην Αμερική οι προσδοκίες ζωής των παιδιών εξαρτώνται πολύ περισσότερο από το εισόδημα και την εκπαίδευση των γονιών τους από ότι συμβαίνει σε άλλες αναπτυγμένες χώρες, εκτιμάται ότι οι ΗΠΑ έχουν την μικρότερη ισότητα ευκαιριών από τις αναπτυγμένες χώρες. 

Εξάλλου, στα καλύτερα Αμερικάνικα πανεπιστήμια, μόνο το 9% των φοιτητών προέρχεται από τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ενώ το 74% προέρχεται από τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα.

Οι περισσότερες κοινωνίες αναγνωρίζουν ως ηθική υποχρέωση το να εξασφαλίζεται ότι οι νέοι άνθρωποι μπορούν να αγγίξουν τα όρια των δυνατοτήτων τους. Μάλιστα, σε μερικές χώρες επιβάλλεται ως συνταγματική υποχρέωση η ισότητα στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες.

Στην  Αμερική όμως, περισσότερα ξοδεύονται για την εκπαίδευση των πλούσιων μαθητών από ότι για την εκπαίδευση των φτωχών.

Κατά συνέπεια, η Αμερική σπαταλάει  σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της όταν κάποιοι νέοι άνθρωποι στερούμενοι δεξιοτήτων στρέφονται σε δυσλειτουργικές δραστηριότητες.

Πολιτείες της Αμερικής όπως η Καλιφόρνια, ξοδεύουν τα ίδια χρήματα ή ακόμα και περισσότερα στις φυλακές από ότι στην ανώτατη εκπαίδευση.

Χωρίς ανταποδοτικά μέτρα, οι άνισες ευκαιρίες μεταφράζονται σε ισόβια ανισότητα και αυτό θα πρέπει να μας κινητοποιήσει προκειμένου να αναλάβουμε δράση για να αλλάξει.

Πράγματι, ενώ οι επιπτώσεις που επιφέρει η ανισότητα είναι ιδιαιτέρως αρνητικές και έχουν μεγάλο κόστος για τη κοινωνία, μπορούν παρ’ όλα αυτά να αποτραπούν. Με τις σωστές πολιτικές –ισχυρά κοινωνικά δίκτυα προστασίας, προοδευτική φορολογία και αποτελεσματικότερη διαχείριση κυρίως στον τομέα της οικονομίας-μπορούν να αποτραπούν οι καταστροφικές αυτές τάσεις.

Για να γίνουν όμως όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις απαιτείται πολιτική βούληση και επιπλέον θα πρέπει να αντιπαρατεθούμε με την αδράνεια και απραξία των ανθρώπων που χαράσσουν τις πολιτικές .

Μπορούμε να μειώσουμε τη παιδική φτώχεια και στέρηση και να αυξήσουμε την ισότητα ευκαιριών, βάζοντας έτσι τα θεμέλια για ένα πιο δίκαιο μέλλον.

Joseph E. Stiglitz

Project Syndicate

Απόδοση: Sensei Yoko