Μην υποτιμάτε τον Πούτιν.

Νωρίτερα φέτος, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Β. Πούτιν πετύχαινε μια σειρά από γεωπολιτικές νίκες, οι περισσότεροι Αμερικανοί σχολιαστές τον θεωρούσαν ως πολυμήχανο και πονηρό στρατηγικό παίκτη, που κατάφερνε πάντα να ξεγελάσει τους δυτικούς αντιπάλους του.

Αυτή όμως η εικόνα ήταν εξ αρχής λάθος.

Η μεγαλύτερη πολιτική νίκη του Πούτιν, η προσάρτηση της Κριμαίας, κατέστη δυνατή λόγω του χάους που προέκυψε από την ανατροπή της φιλορωσικής κυβέρνησης του Κιέβου, η οποία όμως αποτελεί μια σημαντική ήττα για τη Μόσχα…

Τώρα που το ρούβλι βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, χάνοντας 22% της αξίας του έναντι του δολαρίου μέσα στον Δεκέμβρη, και 11% μόνο τη Δευτέρα, παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων από πλευράς της Κεντρικής Τράπεζας, πολλοί είναι αυτοί που άλλαξαν γνώμη για τον Πούτιν.

Η Ρωσία αναμένει μια ύφεση, και έναν πληθωρισμό της τάξης του 10% για φέτος, με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της χώρας να μιλάει για μια «αναπόφευκτη  φτώχια».

Το ρίσκο του Πούτιν, ότι δηλαδή η χώρα του θα άντεχε στις κυρώσεις της Δύσης, που ήταν αποτέλεσμα της στρατιωτικής του επικράτησης στην Ουκρανία, δεν μοιάζει σήμερα με έξυπνη κίνηση. Όπως έγραψε ο Paul Krugman στην NY Times: «Το να μιλάμε για νέο ψυχρό πόλεμο, ή να συγκρίνουμε τη σημερινή Ρωσία με την ΕΣΣΔ, μοιάζει ανόητο».

Όπως όμως υπερτιμήθηκε στο παρελθόν η στρατηγική ικανότητα του Πούτιν, έτσι και τώρα υπάρχει ο κίνδυνος της υποτίμησής της.

Η ισχύς του Πούτιν στην εξωτερική πολιτική δεν ήταν το ότι μπορούσε να δει τρία κλικ μπροστά, λες και είναι κάποιος σπουδαίος γεωπολιτικός σκακιστής. Η δύναμή του οφείλεται στο ότι είναι αδίστακτος, γρήγορος, και εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που του παρουσιάζονται, όπως π.χ. έκανε στο ζήτημα της προσάρτησης της  Κριμαίας, κλείνοντας συμφωνία με τη Συρία για τα χημικά όπλα την ώρα που ο Ομπάμα έψαχνε δικαιολογίες για να μην εμπλακεί, και εκμεταλλευόμενος προπαγανδιστικά τον Edward Snowden, ο οποίος κυριολεκτικά έπεσε στην αγκαλιά του.

Σίγουρα δεν είχε προβλέψει τίποτα από τα παραπάνω, όμως έπαιξε πολύ έξυπνα τα χαρτιά που του έτυχαν.

Τώρα όμως η τύχη του στέρεψε. Τα θεμέλια της ρωσικής οικονομίας ήταν εξ αρχής σαθρά, και οι κυρώσεις της Δύσης αποτελούν σοβαρή πρόκληση.

Όμως ούτε ο παντοδύναμος Πούτιν δεν μπορούσε να έχει προβλέψει πως όλα αυτά θα συνέπιπταν με μια πτώση κατά 40% της τιμής του πετρελαίου, που μαζί με το αέριο, συνιστούν το μισό τουλάχιστον του ρωσικού εθνικού προϋπολογισμού.

Σίγουρα ο Πούτιν έχει επιβιώσει από πολλές κρίσεις. Και μέχρι στιγμής η δημοφιλής εικόνα του δεν επλήγη πολύ σοβαρά εξαιτίας της οικονομίας. Στη πρόσφατη πανεθνική ομιλία του κινήθηκε σε εθνικιστικούς τόνους, κάτι που τον έχει εξυπηρετήσει πολύ το  τελευταίο διάστημα, ενώ για τον πληθωρισμό κατηγόρησε τους «κερδοσκόπους».

Με τα κρατικά ΜΜΕ να θεωρούν ως δεδομένο το ότι οι τιμές του πετρελαίου πέφτουν εξαιτίας μιας συνομωσίας των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας, που έχει σκοπό την εξασθένηση της Ρωσίας και του Ιράν, απομένει να δούμε το αν οι Ρώσοι θα ρίξουν το φταίξιμο για την επερχόμενη οικονομική καταιγίδα στη κυβέρνησή τους, ή όχι.

Τώρα που οι διεθνείς κυρώσεις, μαζί με τις αγορές πετρελαίου, έχουν πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις της Δύσης ελπίζουν πως η Ρωσία θα ρίξει νερό στο κρασί της, ειδικά στην Ουκρανία, στην οποία παρεμπιπτόντως είχαμε τη πρώτη νύχτα εδώ και μήνες χωρίς πυροβολισμούς.

Κάτι τέτοιο βέβαια ίσως να μην ισχύσει.

Ο Πούτιν δεν μπορεί να κάνει τίποτα για τις τιμές του πετρελαίου, και οποιαδήποτε προσέγγιση στο ΝΑΤΟ, για να χαλαρώσουν οι κυρώσεις, θα τον έκανε να φανεί αδύναμος.

Γι αυτό, ίσως και να κλιμακώσει τις εντάσεις, έτσι ώστε να συσπειρώσει τους Ρώσους γύρω από τη σημαία, κάτι που το κάνει καλά σε όλη τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης.

Τα ρωσικά τζετ συνεχίζουν να παραβιάζουν τον εναέριο χώρο Νατοϊκών χωρών, ενώ ο στρατός έκανε πρόσφατα ασκήσεις στο δυτικότερο τμήμα της Ρωσίας, το Καλίνιγκραντ.

Όλα αυτά δεν δείχνουν κάποιον ηγέτη που είναι στα πρόθυρα της αποκλιμάκωσης…

Joshua Keating

 Slate

Απόδοση: S.A.