Πότε θα κάνει ξαστεριά ή Bella Ciao;

Το Bella Ciao είναι ένα υπέροχο τραγούδι που περιγράφει τα βάσανα των εργατών στους ορυζώνες του ιταλικού Νότου.

Το είχα πρωτακούσει από τη Nuova Compagnia di Canto Popolare, με μια γερασμένη γυναικεία φωνή που σχεδόν τρέμει.

Υπάρχει και η παρτιζάνικη παραλλαγή του, ένα εμψυχωτικό εμβατήριο, που μεταδίδει, όμως, με το ύφος του τη νοσταλγία και τον πόνο του πρωτοτύπου.

Στο τέλος, ο παρτιζάνος πεθαίνει κι εκεί που τον θάβουν, πάνω στο βουνό φυτρώνει ένα λουλούδι που όποιος περνάει το θαυμάζει. Κοινώς τελειώνει αισιόδοξα.

Ετσι όπως το περιγράφω θυμίζει λίγο τη «Μελωδία της Ευτυχίας», αλλά στο πιο επαναστατικό…

Την παρτιζάνικη παραλλαγή επέλεξε ο κ. Τσίπρας για να κλείσει την τελευταία του προεκλογική συγκέντρωση στην Ομόνοια.

Η ιταλική προφορά περνάει εύκολα στα ελληνικά, όπως και στα ισπανικά, και το τραγούδι θα μπορούσε κάλλιστα να λειτουργήσει σαν ύμνος της Αριστεράς στις χώρες του Νότου.
Οι σημειολογικές γέφυρες είναι εύγλωττες. Οπως είναι εύγλωττη και η εμμονή των στερεοτύπων.

Τη νύχτα της εκλογικής νίκης οι συγκεντρωμένοι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ ξέχασαν τα παρτιζάνικα και ξαναθυμήθηκαν τα ριζίτικα, αναπέμποντας το κλασικό «Πότε θα κάνει ξαστεριά» – αυτό που υπόσχεται πως θα κάνει μάνες δίχως γιους και γυναίκες δίχως άντρες.
Υπάρχει και το “Πάγωσε η τσιμινιέρα”, βέβαια, το οποίο μάλλον το έχουν αφήσει για να διασκεδάζουν τα μέλη και οι οπαδοί του ΚΚΕ στις ατελείωτες ώρες της πολιτικής τους πλήξης.

Το ΚΚΕ, το οποίο, για μία ακόμη φορά στην κοινοβουλευτική του ιστορία, όπως το 1981, είναι αναγκασμένο να αποδεχθεί πως τη στιγμή που η ρητορική του και η συνθηματολογία του κυριαρχούν στο πολιτικό σκηνικό, το ίδιο βρίσκεται στο περιθώριο.
Θα μου πείτε, τραγούδια είναι, αγγίζουν το συναίσθημα και πέρα από το συναίσθημα υπάρχει και η λογική, το αποτελεσματικότερο μέχρι σήμερα εργαλείο για την επεξεργασία της πραγματικότητας.

Θα μου επιτρέψετε να αμφιβάλλω.

Στη δημοκρατία, από αρχαιοτάτων χρόνων, το συναίσθημα αποδεικνύεται παγίως ισχυρότερο από τη λογική, ως εκ τούτου έχουν και τα τραγούδια τη σημασία τους, ενίοτε δε αποδεικνύονται ειλικρινέστερα από τα προγράμματα, αυτά που σίγουρα δεν διαβάζει κανείς πριν πάει να ψηφίσει.
Η απόσταση από το παρτιζάνικο τραγούδι στο ριζίτικο μπορεί να μη βιώνεται ως εσωτερικός διχασμός από τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι όμως τυχαία.

Με πέντε στίχους και δύο μελωδίες η νοσταλγική αισιοδοξία του πρώτου μεταλλάσσεται σε ένα αιματοβαμμένο μαγειρείο με νεκρούς και οδυρμούς στο δεύτερο.

Τι από τα δύο αγγίζει περισσότερο το συναίσθημα του ΣΥΡΙΖΑ;

Η αισιοδοξία των Ιταλών παρτιζάνων ή η εκδικητικότητα του ριζίτικου;

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Καθημερινή