To Grexit και το καλό σενάριο...

Η νέα κυβέρνηση έχει δυο μέτωπα στα οποία μέχρι την Άνοιξη ή το πολύ το Καλοκαίρι πρέπει να επιδείξει αποτελεσματικότητα για να αποφύγει το 2015 τις περιπέτειες μιας πολιτικής αστάθειας η οποία θα μπορούσε να την καταστήσει σύντομη παρένθεση. 

 

Το ένα μέτωπο είναι στο εσωτερικό να καταφέρει τους επόμενους μήνες έσοδα επαρκή για την καταβολή μισθών και συντάξεων και το άλλο είναι να διαπραγματευτεί με τους ευρωπαίους μια συμφωνία αμοιβαία επωφελή.
Δει δη χρημάτων σύντροφοι...

α) Κατ’ αρχήν θα πρέπει στο εσωτερικό να καταφέρει να επαναφέρει την εισροή των δημοσίων εσόδων σε ένα επίπεδο ικανό να καλύψει τις τρέχουσες δαπάνες του δημοσίου σε επίπεδα που δεν θα χρειαστεί περί τα μέσα της Άνοιξης να καταβάλλει μόνο ένα μέρος των συντάξεων και των μισθών του δημοσίου έναντι.
Αυτό δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση καθώς η οικονομία τους τελευταίους μήνες παρουσιάζει εκ νέου καθίζηση λόγω του κλίματος ανασφάλειας που προκάλεσε η προεκλογική περίοδος.

Η ανασφάλεια αυτή είναι πιθανό να ενισχυθεί καθώς είναι η πρώτη φορά που ένα κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς αναλαμβάνει την εξουσία σε χώρα της Ευρώπης.
Καθίζηση στην οικονομική δραστηριότητα σημαίνει μείωση των εσόδων.
Επιπλέον ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια είχε συμπαραταχθεί με κάθε κίνημα «δεν πληρώνω» από διόδια και τραπεζικά δάνεια μέχρι φόρους ακινήτων και η έλευσή του στην εξουσία προεξοφλείται από σημαντικό μέρος του πληθυσμού με στάση πληρωμών...
Οι ελπίδες πως η πάταξη της φοροδιαφυγής θα επιφέρει αύξηση των εσόδων ικανή να καλύψει τα κενά είναι αβάσιμες. Η πάταξη της φοροδιαφυγής προϋποθέτει οικονομική δραστηριότητα και αφορά μακροπρόθεσμους στόχους.
Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη φοροδιαφυγή για δυο λόγους. Ο ένας αφορά το βαθμό διαφθοράς του κράτους και των μηχανισμών του που επιδιώκουν τη φοροδιαφυγή προς ίδιον όφελος των λειτουργών του.
Ο δεύτερος έχει να κάνει με το πλήθος των μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων που είναι αδύνατο να ελεγχθούν και να μην φοροδιαφύγουν, γιατί η φοροδιαφυγή και η «μαύρη εργασία» αποτελούν το μοναδικό περιθώριο κέρδους και επιβίωσής τους.

Η δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων, εταιρειών ταξί, ηλεκτρολογικών ή υδραυλικών υπηρεσιών είναι ο μόνος τρόπος ελέγχου της φοροδιαφυγής στο πλήθος των μικρομεσαίων. Αλλά αυτό πλήττει τη ραχοκοκαλιά της εκλογικής βάσης των κομμάτων, του κυβερνώντος μη εξαιρουμένου.
Με απλά λόγια, τους επόμενους μήνες υπάρχουν πολλοί λόγοι που συγκλίνουν πως τα έσοδα του κράτους θα είναι μειωμένα. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να καταφέρει τουλάχιστον να καταβάλει ομαλά μισθούς και συντάξεις, κάτι που φρόντισαν οι προηγούμενες σε συνθήκες χρεοκοπίας.
Ο πιο σύντομος και εύκολος δρόμος θα είναι η υφαρπαγή καταθέσεων με κάποιο χαράτσι μέσω λογαριασμού ΔΕΗ με απειλή διακοπής ρεύματος. Νομίζω όμως πως αυτό το μοντέλο έχει εξαντλήσει τα περιθώριά του...
β) Μέλη της νέας κυβέρνησης έχουν κάνει πολλές δηλώσεις τους τελευταίους μήνες περί του τέλους του μνημονίου και της Τρόικα. Αυτό που έχει σημασία τους επόμενους μήνες είναι μια συμφωνία τέτοια που θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να θεωρεί πως η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα, άρα οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούν να καλύπτουν τις έκτακτες ανάγκες από το μηχανισμό ELA και μετά το καλοκαίρι θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Το καλύτερο σενάριο για την αποφυγή περιπετειών θα ήταν οι Ευρωπαίοι να αποδεχτούν ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης του χρέους τέτοιο που η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να το παρουσιάσει σαν νίκη με αντάλλαγμα την ταχεία προώθηση μεταρρυθμίσεων. Μεταρρυθμίσεις φυσικά όχι στην κατεύθυνση της κρατικοποίησης της ακτοπλοΐας, αλλά προς το άνοιγμα αγορών-επαγγελμάτων, τις αποκρατικοποιήσεις, την αναδιάρθρωση του δημοσίου, τη διάλυση του συνδικαλιστικού παρακράτους που συνδιοικεί ΔΕΚΟ και δημόσιο κλπ.
Η εκτίμησή μου είναι πως οι ευρωπαίοι θα μπορούσαν να παραχωρήσουν μια γενναία αναδιάρθρωση χρέους, αλλά δύσκολα μια ελληνική κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς θα μπορούσε να αποδεχτεί τέτοιες μεταρρυθμίσεις, ακόμη και αν η συμφωνία τεθεί σε αντιδιαστολή με την παραμονή της χώρας στο Ευρώ και εγκριθεί από τον ελληνικό λαό με δημοψήφισμα.
Ακόμη και με αυτό το σενάριο ο κυβερνητικός συνασπισμός είναι δύσκολο να ψηφίσει τις μεταρρυθμίσεις στη Βουλή καθώς είναι περισσότερο ανομοιογενής από αυτούς των κυβερνήσεων που ψήφισαν τα μνημόνια από το 2010 και μετά.
Αυτό φαίνεται να είναι το καλό σενάριο. Το καταστροφικό σενάριο είναι οι ευρωπαίοι να υπολογίσουν μέσω της τιμωρίας της Ελλάδας να διασώσουν το Ευρώ από τη διόγκωση του Ευρωσκεπτικισμού...
Όλα τα δεδομένα συγκλίνουν πως το πρώτο εξάμηνο του 2015 θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την κυβέρνηση και τη χώρα τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό.
Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου θα είμαστε σε καλή κατάσταση ακόμη και αν οι πιθανότητες Grexit παραμένουν κοντά στο 30% όπως τώρα...

Κώστας Στούπας

Capital.gr