Ο ανακόλουθος κος Βαρουφάκης…

Τις τελευταίες ημέρες διάβασα πάρα πολύ Γιάνη Βαρουφάκη, για τις ανάγκες ενός άρθρου που έγραψα για την εφημερίδα El Mundo.

Δεν ήτανε καθόλου δυσάρεστο: Γράφει πολύ καλά και, αν το καλοσκεφτεί κανείς, το ότι γράφει καλά ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το ότι είναι σήμερα Υπουργός Οικονομικών της χώρας.

Ένα από τα 263 άρθρα που έγραψε σε 4,5 χρόνια στο Protagon (ίσως το καλύτερο που διάβασα, καθώς είχε προσωπικό/εξομολογητικό και αναζωογονητικά ειλικρινή τόνο), περιείχε το εξής απόσπασμα:

Πριν κάποιους μήνες, ερωτήθηκα αν θα με ενδιέφερε να κατέβω στην πολιτική. Το ίδιο ερώτημα μου ετέθη πολλές φορές, στα ΜΜΕ, στην Πλατεία Συντάγματος κλπ. Η ενστικτώδης απάντησή μου ήταν, και παραμένει, αρνητική.

Γιατί; Να σας πω: Το 1982 πήρα την μεγάλη απόφαση της πανεπιστημιακής καριέρας.

Αυτό σήμαινε μια ζωή με πολύ λιγότερα χρήματα και εξουσία.

Όμως, μια ζωή με μέγιστη ελευθερία έκφρασης και δυνατότητα αυτο-κριτικής (και αυτοσαρκασμού ακόμα).

Ήταν μια επιλογή που δεν παίρνω πίσω.

Όλον αυτό τον καιρό, συνομιλώ (έστω και στα κρυφά) με πολιτικούς όλων σχεδόν των κομμάτων. Αυτό έχει σημασία στον Καιρό της Κρίσης. Μου δίνει την δυνατότητα να τους βοηθώ αλλά και να τους κρίνω όλους (και τον εαυτό μου συνάμα).

Την στιγμή που θα ανέβω στο μπαλκόνι και θα πω «ψηφίστε με», ξάφνου τίθεμαι εναντίον όλων των υπόλοιπων.

Δεν μου έχω εμπιστοσύνη ότι, μετά από μία κίνηση, θα διατηρήσω την σκέψη μου ανεξάρτητη, καθαρή. Δεν το θέλω. Και δεν θα το κάνω.

Η bold σημείωση είναι δικιά μου.

Ενδιαφέρον, ε; Πιο κάτω, στο ίδιο κείμενο, τεκμηριώνει περαιτέρω την άρνησή του να κατέβει στην πολιτική ως εξής:

Μου έλαχε η κόρη μου να ζει στην Αυστραλία. Σε μια χώρα που οι τιμές των πάντων ανεβαίνουν και της οποίας το νόμισμα υπερτιμάται συνεχώς.

Καθώς ο μισθός μου (κατά 3/5 μικρότερος από ό,τι θα ήταν αν είχα παραμείνει στην Αυστραλία προ των περικοπών) μειώνεται, όπως και όλων μας, σε λίγο όχι μόνο δεν θα μπορώ να την συντηρώ αλλά είναι αμφίβολο αν θα μπορώ να την επισκέπτομαι καν.

Το φαντάζεστε να κατέβαινα στην πολιτική για να απομυζώ από το πτωχευμένο ελληνικό δημόσιο μισθό ικανό για να συντηρώ την κόρη μου στους αντίποδες;

Να έχω, δηλαδή, γίνει κι εγώ ένας βουλευτής, γραφειοκράτης, υπουργός που βασίζεται στα χρήματα του Μνημονίου για να ζει το παιδί του; 

Όχι φίλες και φίλοι. Έξω και πάλι έξω.

Γιατί αν υπάρχει ένα αγαθό που με κάνει ευτυχισμένο δεν είναι άλλο από το συναίσθημα ότι δεν εξαρτώμαι, δεν φοβάμαι να πω αυτό που πραγματικά πιστεύω.

Σκληρά λόγια, υπονοούν πως όσοι εκλέγονταν βουλευτές και γίνονταν υπουργοί τότε ζούσαν από τα χρήματα του μνημονίου (οι πανεπιστημιακοί καθηγητές των δημοσίων πανεπιστημίων από τι ζουν, άραγε;

Και τα χρήματα του μνημονίου για την αποπληρωμή του χρέους δεν πήγαιναν;

Όχι για τις δαπάνες του κράτους και μισθούς καθηγητών ή βουλευτών. Αλλά ξεφεύγω) και επίσης είναι εξαρτώμενοι και φοβούνται να πουν τη γνώμη τους. Αλλά, βεβαίως, στα πλαίσια της ευρύτερης κριτικής μιας πολιτικής τάξης από κάποιον ανεξάρτητο παρατηρητή, θεμιτά.

Στο τέλος του άρθρου, δε, βάζει μια δικλείδα, ένα παραθυράκι: 

Μέχρι να μπορώ να επιστρέψω διατηρώντας την ανεξαρτησία σκέψης μου, υπό συνθήκες που να μπορώ και πάλι να προσφέρω.

Δεν θα αργήσει η μέρα. Για αυτό επέλεξα τον τίτλο «Γιατί λείπω» αντί για ένα πιο τελεσίδικο «Γιατί έφυγα».

Αυτό το κείμενο γράφτηκε στις 17 Απριλίου 2012, καθώς ο Βαρουφάκης έφευγε για την Αμερική, όπου δούλεψε στην εταιρεία videogames Valve και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν. 

Ακριβώς δύο χρόνια μετά, ακριβώς όμως, 17 Απριλίου 2014, ο Βαρουφάκης έγραψε άλλο ένα κείμενο, με αφορμή τις Ευρωεκλογές. Όπου επίσης αρνήθηκε να κατέβει ως υποψήφιος. Έγραψε το εξής: 

Όσο για τους λόγους που δεν θέλω να είμαι στην Ευρωβουλή, ή την Βουλή, οι πιο παλιοί αναγνώστες ίσως να τους θυμούνται.

Αν όχι, τους θυμίζω κάτι που είχα γράψει εδώ στο protagon πριν ακριβώς δύο χρόνια για να εξηγήσω τους λόγους που μετακομίζω στην Αμερική και δεν θα σκεφτόμουν ποτέ την επαγγελματική ενασχόληση με την πολιτική στην Ελλάδα, δεδομένων και των οικογενειακών μου υποχρεώσεων: «Το φαντάζεστε να κατέβαινα στην πολιτική για να απομυζώ από το πτωχευμένο ελληνικό δημόσιο μισθό ικανό για να συντηρώ την κόρη μου στους αντίποδες;

Να έχω, δηλαδή, γίνει κι εγώ ένας βουλευτής, γραφειοκράτης, υπουργός που βασίζεται στα χρήματα του Μνημονίου για να ζει το παιδί του;»

Να σας θυμίσω και κάτι άλλο που έγραφα πάλι στο protagon πολύ πιο πρόσφατα από την Αμερική που είμαι, ως απόρροια της απόφασής μου εκείνης, σχετικά με το βουλευτιλίκι: «Παραιτούμαι από τη Βουλή για να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στην πολιτική».

Αυτό είχε πει το 2001 ο Τόνι Μπεν (που πέθανε πριν από μερικές μέρες) όταν ανακοίνωνε την αποχώρησή του από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Είναι ο λόγος που δίνω όταν με ρωτούν γιατί δεν κατεβαίνω στις εκλογές: «Με ενδιαφέρει πολύ η πολιτική για να σπαταλώ τον χρόνο μου εγκλωβισμένος στα κομματικά όργανα και στα κονκλάβια.»

Και νάτονα, τώρα, ένας βουλευτής (πρώτος ανάμεσα σε 300 σε ψήφους), γραφειοκράτης, υπουργός που βασίζεται στα χρήματα του μνημονίου για να ζει το παιδί του (μέχρι να το αντικαταστήσει με το "πρόγραμμα γέφυρα", υποθέτω).

Γιατί η ανακολουθία;

Έχω δύο εξηγήσεις.

Την πρώτη την αναφέρω εν μέρει στο κείμενο της El Mundo: Ο ακαδημαϊκός, θεωρητικός οικονομολόγος που έχει την ευκαιρία να μετουσιώσει τη θεωρία του σε πολιτική πράξη είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο -σιγά μην την άφηνε να πάει χαμένη.

Κι η δεύτερη; Απλούστατα, πέρα απ' όλα τα άλλα, ο άνθρωπος είναι μπλόγκερ. Εκατοντάδες posts εκατοντάδων ή και χιλιάδων λέξεων έγραφε, ε, μην περιμένετε απόλυτη συνέπεια σε όλα, η λογοδιάρροια του μέσου οδηγεί αξιωματικά σε αναπόφευκτες ανακολουθίες, όπως θα έχετε διαπιστώσει και όσοι μπαινοβγαίνετε κι εδώ μέσα.

Αποτέλεσμα: Γράφεις κάτι μια δυο φορές, και μετά κάτι άλλο γίνεται και ορίστε, καταλήγεις εγκλωβισμένος στα κομματικά όργανα και στα κονκλάβια.

Θοδωρής Γεωργακόπουλος

georgakopoulos.org