Οι Καλάς, και ο Μέγας Αλέξανδρος…

Επί δεκαετίες ο μύθος της ελληνικής καταγωγής των Καλάς στο Πακιστάν γοήτευε Ελληνες και ξένους μελετητές, που αναζητούσαν ενδείξεις και αποδείξεις ότι ο απομονωμένος αυτός πληθυσμός κατάγεται από τους Μακεδόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Πρόσφατη γενετική μελέτη, όμως, φαίνεται να διαψεύδει την πεποίθηση ότι η μειονότητα των Καλάς είναι στην πραγματικότητα τα «χαμένα παιδιά» του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον οποίο -σύμφωνα με τους προφορικούς τους θρύλους- περιμένουν να επιστρέψει για να τους οδηγήσει στη μακρινή τους πατρίδα, την Ελλάδα.

Οπως λέει η προφορική τους παράδοση, όταν ο μεγάλος βασιλιάς έφυγε για νέες κατακτήσεις στην Ανατολή, άφησε πίσω στα βουνά του Πακιστάν πολλούς στρατιώτες του λέγοντάς τους να περιμένουν τη μέρα που θα γυρίσει χωρίς να αλλάξουν θρησκεία, γλώσσα, κουλτούρα, συνήθειες και ζωή.

Τα παιδιά των πολεμιστών αυτών επί αιώνες περιμένουν τον «Σικάρτα» λοιπόν, για να τους ενώσει πάλι με τα «αδέλφια» τους.

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, την Ιταλία και το Πακιστάν, με επικεφαλής τον Κασίμ Αγιούμπ του Ινστιτούτου Γενετικής Wellcome Trust Sanger του Κέμπριτζ, ανέλυσαν δείγματα DNA από 23 Καλάς, οι οποίοι ζούσαν σε τρεις διαφορετικές κοιλάδες, και ανέλυσαν πλήρως το γονιδίωμα ενός ατόμου.

Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι οι Καλάς ζουν απομονωμένοι εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια, αφότου αποκόπηκαν από έναν κοινό πρόγονο στην Ευρασία.

Η σύγκριση με το γενετικό υλικό αρχαίων κυνηγών - συλλεκτών και Ευρωπαίων αγροτών δείχνει ότι οι Καλάς έχουν μεγαλύτερη συγγένεια με παλαιολιθικούς κυνηγούς - συλλέκτες της Σιβηρίας.

Αρα είναι πιθανό να αποτελούν έναν αρχαίο λαό από τη Βόρεια Ευρασία, κάτι που μπορεί να παρανοήθηκε ως απόδειξη ότι παραπέμπει σε πιο πρόσφατη επιμειξία με σύγχρονους Δυτικοευρωπαίους.

Επιμειξία
Μία παλαιότερη γενετική ανάλυση είχε φτάσει στην εκτίμηση ότι μεταξύ 900 και 210 π.Χ. είχε συμβεί μια γενετική επιμειξία των Καλάς με Δυτικούς Ευρασιάτες και είχε συσχετίσει αυτό με την εισβολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε εκείνη την περιοχή το 327-326 π.Χ. Ομως, οι Καλάς είναι ίσως οι πρώτοι που διαχωρίστηκαν από τους άλλους πληθυσμούς της Κεντρικής και Νότιας Ασίας, κάτι που, σύμφωνα με τη νέα γενετική ανάλυση, εκτιμάται ότι συνέβη πριν από περίπου 11.000 χρόνια. Οι σημερινοί Καλάς αποτελούν τους απογόνους κάποιων πρώιμων μεταναστών από τη Βόρεια ή τη Δυτική Ασία, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη σημερινή Ινδία και στο Πακιστάν.

Από τότε που αποκόπηκαν από τους άλλους λαούς της Νότιας Ασίας, οι Καλάς έχουν διατηρήσει έναν πληθυσμό 2.300 έως 5.000 ατόμων και φαίνεται να μην έχουν προχωρήσει σε γενετικές επιμειξίες με τους γείτονές τους.

Οι Καλάς είναι μια θρησκευτική μειονότητα, που μιλά ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, η οποία έχει πολλά στοιχεία από τα Περσικά, τα Σανσκριτικά και τα Ελληνικά, με λέξεις στις οποίες κάποιοι γλωσσολόγοι εντοπίζουν κοινές ρίζες με τις ελληνικές. Για παράδειγμα, το όνομα λέγεται «νομ», ο χειμώνας «χεμάν» και στους χαιρετισμούς τους συναντά κανείς τις λέξεις «χάιρε, χαϊρέτα» και «γιάμασις». Αυτή η ιδιομορφία των Καλάς προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον σε Ελληνες περιηγητές, ανάμεσα στους οποίους και ο εκδότης της «Εστίας» Αδωνις Κύρου, οι οποίοι μιλούσαν για σπέρμα ελληνικό που έχει διασωθεί από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Μεγάλη αγάπη για την «εξωτική» αυτή φυλή είχε και ο δάσκαλος Θανάσης Λερούνης, ο οποίος αφιέρωσε χρόνια ολόκληρα στην εκπαίδευση των Καλάς και στην κατασκευή υποδομών στα πρωτόγονα χωριά τους.

Η σχέση του μαζί τους ήταν τόσο στενή ώστε, όταν το 2009 τον απήγαγαν οι Ταλιμπάν, εκατοντάδες Καλάς κατέβηκαν από τα βουνά και διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα της επαρχίας ζητώντας να γυρίσει σώος. Οπερ και εγένετο.

Επειτα από σχεδόν επτά μήνες αιχμαλωσίας, ο Θανάσης Λερούνης αφέθηκε ελεύθερος.

Μαρία Αδαμίδου

Έθνος