Ενας φίλος από την Αίγυπτο…

Ο Σέιφ είναι από την Αίγυπτο. Πριν από δύο χρόνια άνοιξε δικό του εκδοτικό οίκο, ενώ εργαζόταν επί σειρά ετών στον χώρο του βιβλίου και είχε επιμεληθεί προσωπικά το ιδιαίτερα δημοφιλές μυθιστόρημα «Το Μέγαρο Γιακουμπιάν» του Αλάα Αλ-Ασουάνι (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις), όπως και τίτλους του φημισμένου Ναγκίμπ Μαχφούζ.

Ο Σέιφ βρέθηκε στην Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης όπου και γνωριστήκαμε, την περασμένη εβδομάδα.

Είναι ένας ευγενικός πατέρας δύο γιων, αγαπάει τα βιβλία, γνωρίζει καλά τη διεθνή λογοτεχνία, μιλά άριστα αγγλικά και γερμανικά, καταλαβαίνει και γαλλικά. Τον διακρίνει ένα πολύ φιλικό χαμόγελο, ακόμα και όταν συζητάμε περί θρησκευτικού φανατισμού, περί Ισλαμικού Κράτους, καθώς και για τις εξελίξεις στην Αίγυπτο τα τελευταία χρόνια...

Στο τρένο απ’ το Βισμπάντεν στη Φρανκφούρτη, καθισμένοι δίπλα δίπλα, του μιλώ για έναν Πακιστανό, τον Σαχίντ, που είχα γνωρίσει το 1991 στο Σάντερλαντ, της βορειοανατολικής Αγγλίας, έναν ευγενέστατο τυπάκο που σπούδαζε βιοϊατρικές επιστήμες, με τον οποίο όμως, όταν η κουβέντα πήγε στον Σάλμαν Ρούσντι, δοκίμασα μια δυσάρεστη έκπληξη: «Αν τον είχα μπροστά μου», είπε τότε ο Σαχίντ, «θα τον στραγγάλιζα με τα ίδια μου τα χέρια». Θυμίζω ότι η φετφά εναντίον του διάσημου συγγραφέα είχε ανακοινωθεί από το Ιράν περίπου δύο χρόνια πριν από τη συζήτησή μου με τον Σαχίντ. Εξέφρασα τον αποτροπιασμό μου στον Σέιφ, ο οποίος όμως, χαμογέλασε, μου έπιασε το μπράτσο απαλά και μου είπε γλυκά: «Φίλε μου, εγώ δεν είμαι έτσι».
Γέλασα και εγώ, όχι χωρίς μια κάποια αμηχανία, σκεπτόμενος ότι ίσως τα λεγόμενά μου να έκρυβαν μια υπόνοια ότι έχω δίπλα μου έναν φανατικό, πολύ γρήγορα όμως του είπα ότι στην Ελλάδα «τρέχει» εδώ και χρόνια μια φορτισμένη συζήτηση περί του αν πρέπει ή όχι να ανεγερθεί ισλαμικό τέμενος στην Αθήνα. Με κοίταξε λίγο πιο σκεφτικός αυτή τη φορά ο Σέιφ και με ξάφνιασε: «Κοίτα», μου είπε, «καλύτερα να μη φτιάξετε τέμενος», κατέληξε. «Γιατί;», τον ρώτησα έκπληκτος - έκπληκτος που ένας μουσουλμάνος από την Αίγυπτο μου έλεγε κάτι τέτοιο. «Διότι», μου απάντησε πολύ ήρεμα, «θα αποκτήσετε εύκολα φονταμενταλιστές στην Ελλάδα. Οργανωμένους φανατικούς. Τα τεμένη στις δυτικές χώρες μετατρέπονται πολύ συχνά σε κέντρα διασποράς μίσους και στρατολόγησης τρομοκρατών. Ας προσεύχονται στα σπίτια τους. Σ’ το λέει αυτό ένας άνθρωπος που προέρχεται από μία χώρα που έχει πληγεί απ’ τον φανατισμό. Πρώτοι εμείς υποφέρουμε από αυτούς τους τύπους, ξέρεις».
Δεν παραθέτω αυτή την κουβέντα για να εκφράσω πλαγίως την ίδια άποψη - ήμουν και παραμένω βαθιά διχασμένος και μετέωρος ως προς το θέμα της ανέγερσης τεμένους, απλώς μεταφέρω την άποψη ενός ανθρώπου που προέρχεται από το ισλάμ. Μια άποψη που με ξάφνιασε.
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που με εξέπληξε ο Σέιφ. Σε μιαν άλλη μας συζήτηση, με αφορμή ένα βιβλίο Γερμανού δημοσιογράφου με θέμα τις συνέπειες της πολιτικής της Δύσης στη Μέση Ανατολή, για το οποίο ο Σέιφ ενδιαφέρθηκε σοβαρά να πάρει τα δικαιώματα, σχολίασα, «λογικό που σε ενδιαφέρει ένα τέτοιο βιβλίο». Χαμογέλασε και πάλι, λέγοντας: «Ναι, θα επιβεβαιώσει περίτρανα τη θυματολαγνεία των Αιγυπτίων. Μας αρέσει πολύ να αισθανόμαστε θύματα, ότι μας καταδιώκουν οι κακοί Αμερικανοί και οι κακοί Εβραίοι. Μας βολεύει με έναν πολύ παράξενο τρόπο».

Του είπα ότι σε αυτό ταιριάζουν πολύ οι λαοί μας - απλώς στη θέση των Αμερικανών πλέον οι Ελληνες έχουμε βάλει τους Γερμανούς (με τους Εβραίους όμως να παραμένουν σταθερή αξία απειλής διαχρονικά).

Γελάσαμε και οι δύο. Ισως διότι και οι δύο αγαπούμε τις πατρίδες μας. Και αυτό μας δίνει την ευκαιρία, πότε πότε, να γελάμε μαζί τους. Με τους εαυτούς μας δηλαδή.

Ηλίας Μαγκλίνης

Καθημερινή