Η ωραία κοιμωμένη…

Η ​​ευρωπαϊκή μαθητεία της ελληνικής κοινωνίας είναι ελλειμματική. Γι’ αυτό ευθύνεται κατά μείζονα λόγο η πολιτική ηγεσία, η οποία ποτέ δεν φρόντισε να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα θέλει να ενταχθεί στην πολιτική κοινότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Δεν φρόντισε επειδή δεν μπόρεσε, μάλλον γιατί η ίδια δεν ήξερε.

Εννοώ πέρα από τα συνωμοσιολογικά ή μη, περί προστασίας των συνόρων στο Αιγαίο ή το «σουσάμι άνοιξε» που θα έβρεχε τους θησαυρούς του Αλί Μπαμπά…

Την Ευρώπη τη θυμόμασταν όταν ανησυχούσαμε για την ονομασία της Μακεδονίας ή όταν περιμέναμε τα πακέτα Ντελόρ. Κατά τα λοιπά φροντίζαμε μη χάσουμε τα δικαιώματα μιας ιδιαιτερότητας που ταλανίζει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, όπως το δικαίωμα να ανάβεις τσιγάρο όπου γουστάρεις, να ανεβαίνεις με το δίτροχο στο πεζοδρόμιο, ή να καταλαμβάνεις ατιμωρητί σχολεία. Η ιδιαιτερότητα ως συνώνυμο της μαγκιάς, και δη της τζάμπα.

Ευθύνεται και η εκπαίδευση. Δεν είναι μόνον η αποτυχία του σχολείου να διδάξει σοβαρά τις μεγάλες ευρωπαϊκές γλώσσες, αν και καταναλώνονται ώρες ολόκληρες από τις πιο τρυφερές ηλικίες. Αν και όλοι γνωρίζουμε πως η γλώσσα που μιλάμε και στην οποία γράφουμε, και την οποία επίσης το σχολείο δεν μπορεί να διδάξει με επάρκεια, μόλις περάσουμε τα σύνορά μας είναι άχρηστη. Για το Ελληνόπουλο η γλωσσομάθεια θα ήταν ένα από τα ισχυρότερα ευρωπαϊκά όπλα. Αμ δε.

Από την άλλη, η συστηματική απαξίωση των κλασικών γραμμάτων, μέσα στα οποία βάζω και τη λογοτεχνία της οποίας η διδασκαλία κατηργήθη από τον πολυχρονεμένο ποιητή Κουράκη, απομάκρυνε τις νεότερες γενιές όλο και περισσότερο από τον βασικό πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τα κλασικά γράμματα θεωρήθηκαν ως πυλώνας του συντηρητισμού, επειδή κάποτε είχαν στηρίξει ιδεολογικά το στρεβλό οικοδόμημα της Ελλάδας των Ελλήνων Χριστιανών και οι νεόπλουτοι προοδευτικοί προτίμησαν να σκέφτονται με τον Μπουρντιέ από ό,τι με τον Πλάτωνα. Αναφέρομαι στον Μπουρντιέ, διότι τον εκσυγχρονισμό της παιδείας επί το «προοδευτικότερον» τον ανέλαβαν διάφοροι εκ Γαλλίας διανοητές, απαραιτήτως αριστεροί και χωρίς ίχνος κλασικής παιδείας, βλέπε Κ. Τσουκαλάς στην καλύτερη περίπτωση. Στη χειρότερη, αφήστε καλύτερα.

Η αλήθεια είναι ότι την ίδια εποχή η Ευρώπη απομακρυνόταν όλο και περισσότερο από την Ελλάδα, για να ακριβολογώ από τις κλασικές αξίες που τη συνέδεαν με την Ελλάδα. Η υποβάθμιση των κλασικών σπουδών στον ευρωπαϊκό χώρο μπορεί να ήταν τμήμα χρησιμοθηρικού σχεδιασμού, είχε όμως και ιδεολογικό πρόσημο. Με τις ενοχές των μεγάλων εθνών απέναντι στις πρώην αποικίες και όλη τη θεωρία περί πολυπολιτισμικής κοινωνίας, και πολιτισμικής ισοτιμίας, προσπάθησε να αποποιηθεί όλα εκείνα τα υλικά στα οποία οικοδομήθηκε η ανωτερότητα του Δυτικού Πολιτισμού, την ελληνορωμαϊκή παιδεία και τον Χριστιανισμό κυρίως.

Η ευρωπαϊκή πολιτιστική ποιότητα υποχωρούσε. Κι όλα έγιναν θέμα ποσότητας. Πόσους Μουσουλμάνους έχει η Γαλλία;

Για την ελλειμματική μαθητεία της ελληνικής κοινωνίας ευθύνεται και η ίδια η Ευρώπη. Δεν μπόρεσε να καταλάβει τις ιδιομορφίες του κρατιδίου της Νοτίου Βαλκανικής και του συμπεριφέρθηκε με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρθηκε στους Βέλγους. Διότι το Βέλγιο μπορεί να κινδυνεύει να διαλυθεί ως κρατική οντότητα λόγω των διαφορών ανάμεσα στους Βαλόνους και τους Φλαμανδούς, όμως καμία από τις δύο κοινότητες δεν αρνείται την ευρωπαϊκή της ένταξη. Λες και το πρόβλημα αυτό έχει λυθεί από την εποχή του Τριακονταετούς Πολέμου τον 17ο αιώνα. Ούτε οι Καταλανοί που θέλουν να αυτονομηθούν αρνούνται την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα. Για την Ελλάδα όμως κάθε προκήρυξη ιδιαιτερότητας οδηγεί όχι μόνον σε άρνηση της πολιτικής Ευρώπης αλλά και του ίδιου του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Αυτό δεν το αντιλαμβάνονται οι Ευρωπαίοι πολιτικοί. Αρκέστηκαν πάντα σε μια Ελλάδα που δεχόταν τις πολιτικές συνθήκες, από το Μάαστριχτ ώς τη Σένγκεν, μετρούν την κατάσταση με οικονομικές παραμέτρους, επειδή και οι ίδιοι, λόγω ελλειμματικής παιδείας, ξεχνούν ότι στο υπέδαφος της δημοκρατίας, αλλά και της ελεύθερης οικονομίας, υπάρχουν πολιτισμικές παράμετροι χωρίς τις οποίες ούτε η μεν ούτε η δε μπορούν να ευδοκιμήσουν.

Ετσι μας αντιμετώπιζαν πάντα και έτσι συνεχίζουν να μας αντιμετωπίζουν. Αντιμετωπίζουν την Ευρώπη με ποσοτικούς και όχι με ποιοτικούς προσδιορισμούς.

Η Ευρώπη πριν γίνει πολιτική και οικονομική ένωση οργανώθηκε ως πολιτισμική κοινότητα, από τον Θερβάντες ώς τον Καμύ.

Ως εκ τούτου, σήμερα, τον ύπνο της Ωραίας Κοιμωμένης δεν τον ταράζουν τα πράγματα της Βαλκανικής αποφύσεως. Επαφές κυβερνητικών με τρομοκράτες; Ελάτε τώρα. Αυτά είναι για την ευαισθησία των Αμερικανών. Εμείς ξέρουμε πως ο κ. Τσίπρας υπέγραψε τα πάντα, ήρθε και ο κ. Ολάντ, συνάντησε τον κ. Λαζόπουλο και τον καθησύχασε πως όλα πάνε καλά στη χώρα που γέννησε τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη.

Κι όταν τους λες πως κάθε μέρα ενισχύεται ένα καθεστώς, απ’ τη δικαιοσύνη ώς την παιδεία, που απομακρύνει τη χώρα από τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υπομειδιούν. Μα η Ευρώπη, απαντούν, είναι πολυμορφία.

Υπάρχει χώρος και για τους γραφικούς.

Εκτός κι αν έχουν αποφασίσει πως η Ελλάδα θα γίνει ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης μεταναστών, buffer zone της Τουρκίας, το οποίο δεν θα το αφήσουν να πεθάνει της πείνας, κοινώς θα του επιτρέψουν να ασχολείται με την επιβίωσή του.

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Καθημερινή