Ante portas…

Η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, αλλά όμως επαναλαμβάνεται. Επειδή σε μεγάλο βαθμό ο ανθρώπινος χαρακτήρας παραμένει αναλλοίωτος δια μέσου των αιώνων, επειδή οι λαοί και τα έθνη τείνουν να έχουν παρόμοιες συμπεριφορές και επειδή τελικά τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κοινωνίας δεν έχουν αλλάξει.

Ίσως στο βάθος όλα αυτά συμβαίνουν επειδή οι ανθρώπινες ανάγκες είναι απελπιστικά ίδιες όσες χιλιετίες και αν έχουν περάσει από τότε που το είδος μας περπάτησε για πρώτη φορά στη γη...

Ήταν, λοιπόν, μια φορά και έναν καιρό ένας πολέμαρχος που τον έλεγαν Αννίβα. Ήταν η εποχή των Καρχηδονιακών πολέμων και ο Πρώτος πόλεμος είχε λήξει με βαριά ήττα της Καρχηδόνας η οποία είχε προσπαθήσει να βάλει πόδι στην ιταλική χερσόνησο. Ο πατέρας του, από τους σημαντικούς στρατηγούς ειχε σκοτωθεί στη μάχη και η πατρίδα του καθόταν σχετικά ήρεμη χωρίς να επιθυμεί καινούριες περιπέτειες ιδιαίτερα καθώς δεν είχε πια τον έλεγχο των θαλασσών. Η οικογένειά του, οι Βαρκίδες είχαν ξεκινήσει μια δική τους στρατιωτική περιπέτεια και ειχαν καταλάβει την Ιβηρική μετατρέποντας την σε φέουδό τους. Ο Αννίβας εξαιτίας της επιθυμίας για εκδίκηση για τον πατέρα του και με διάθεση ρεβανσισμού προχώρησε απρόκλητα και σε αντίθεση με τους κυβερνήτες της Καρχηδόνας σε μια σειρά ριψοκίνδυνων ενεργειών εναντίον της Ρώμης.

Η ιστορία της αριστεράς στην Ελλάδα θα μπορούσε να διαβαστεί σαν μια επανάληψη των παραπάνω, υπό μορφή φάρσας φυσικά. Μετά την επιθετικότα των ετών 1942-9 και την ήττα της στην προσπάθεια βίαιης κατάκτησης της εξουσίας, ένα κομμάτι της (το ΚΚΕ) απολιθώθηκε και εγκιβωτίστηκε, ιδιαίτερα μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, ενώ ένα άλλο κομμάτι δημιούργησε ένα αυτόνομο αριστερό χώρο υποτίθεται ανανεωτικού τύπου. Οι μνήμες, η πίκρα και ο ρεβανσισμός κυριαρχούσαν στο θυμικό της αριστεράς, η οποία είδε την πολιτική «λήθης» του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως μια ευκαιρία ιδεολογικής κυριαρχίας και επιστροφής.

Αλλά ας επιστρέψουμε στον Αννίβα. Με τεράστιες απώλειες πέρασε τις Άλπεις και σε μια σειρά μαχών νίκησε τον καλύτερα οργανωμένο και ισχυρότερο Ρωμαικό στρατό. Πώς εγινε αυτό; Με μια σειρά τεχνασμάτων και παραπλάνησης που έφτασαν στο αποκορύφωμά τους με την μάχη των Καννών το 216 π.Χ. Κατά το κοινώς λεγόμενο «τζογάρισε» και κέρδισε.

Τι εξαιρετική αντιστοίχιση με το δημοψήφισμα!!!

Όμως αυτό δεν οδήγησε πουθενά. Οι σύμβουλοι και στρατηγοί του επέμεναν να επιτεθεί στην όπως πίστευαν αποδυναμωμένη Ρώμη και τον κατηγορούσαν για ηττοπάθεια και δισταγμό. Οι Ρωμαίοι τον περίμεναν και στους δρόμους της πόλης κυριαρχούσε η αγωνία … Hannibal ante portas (Ο Αννίβας προ των πυλών).

Όμως ο Αννίβας δεν πλησίασε ποτέ. Ήξερε πολύ καλά ότι οι νίκες του οφειλόταν σε ένα συνδυασμό τύχης, παραπλάνησης και στρατηγικών τεχνασμάτων. Ο στρατός του ήταν ένα ετερόκλητο και ελάχιστα πειθαρχημένο πλήθος, δεν είχε ούτε επαρκές μέγεθος ούτε τεχνογνωσία για πολιορκία και σε στατικές συνθήκες δε θα είχε καμία τύχη απέναντι στους Ρωμαίους όσο πληγωμένοι και αν ήταν.

Δεν είναι απίστευτες οι αναλογίες με τις πρόσφατες εξελίξεις που ακολούθησαν το δημοψήφισμα;

Αποσύρθηκε στην Ιταλική ύπαιθρο προσπαθώντας μάταια να προσεταιριστεί τους συμμάχους των Ρωμαίων. Παρά τις νίκες του είχε ηττηθεί. Το ίδιο ακριβώς συνέβη με την αριστερά στην Ελλάδα. Μια κυβέρνηση που δεν ξέρει τι να κάνει και καταναλώνεται σε σπατάλη χρόνου και δυνάμεων, εγκλωβισμένη σε καταστάσεις που προκλήθηκαν απο τζογαδόρικες τακτικές.

Η ιστορία γράφεται από επιστήμονες ιστορικούς αλλά πολλές φορές «πουλάει» το συναίσθημα. Ο πολύς κόσμος ξέρει τον Αννίβα και τις μάχες του, έχει ακούσει τη φράση «προ των πυλών» και έχει δει τις ταινίες που έχουν γυριστεί γι αυτόν. Ελάχιστοι έχουν ακουστά και γνωρίζουν τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό. Ο Σκιπίων σε ηλικία περίπου 20 ετών πολέμησε σε όλες τις μάχες που έδωσε η Ρώμη ενάντια στον Αννίβα και επέζησε. Μελέτησε προσεκτικά την πολεμική του τακτική. Πέντε χρόνια μετά τη μάχη των Καννών ηγήθηκε της Ρωμαϊκής εισβολής και κατάκτησης της Ιβηρικής χερσονήσου και άλλα πέντε χρόνια μετά της εισβολής στα μητροπολιτικά εδάφη της Καρχηδόνας. Στη μάχη της Ζάμα το 205 π.Χ. αντιμετώπισε όλα τα στρατηγικά κόλπα του Αννίβα τα οποία πλέον «διάβαζε» και συνέτριψε το στρατό του. Ο Αννίβας συνάρπασε αλλά την παρτίδα την κέρδισε ο Σκιπίων.

Οι τυχοδιωκτικές ενέργειες του Αννίβα και το κυνήγι της εκδίκησης και της προσωπικής δόξας οδήγησε την Καρχηδόνα σε ήττα και μαρασμό. Η ήττα αυτή είχε μια σοβαρότατη συνέπεια. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Ρώμη είχε πεισθεί ότι η Καρχηδόνα αποτελούσε ένα αντίπαλο που έπρεπε να καταστραφεί. Ρωμαίοι πολιτικοί συνεχώς πίεζαν για καινούρια τελική επίθεση και ο Κάτων ο Τιμητής σχεδόν πάντα τελείωνε τους λόγους του, όσο άσχετο και αν ήταν το θέμα τους, με τη φράση Carthago delenda est (Η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί).

Και η Καρχηδόνα καταστράφηκε. Όπως και η αριστερά…

Η σημαντικότερη συνέπεια των πρόσφατων εξελίξεων είναι η πλήρης και χωρίς αναστροφή απώλεια και της αξιοπιστίας και της υποτιθέμενης ηθικής ανωτερότητας της αριστεράς. Περισσότερο όμως σηματοδοτεί την απώλεια του μονοπωλίου στο λόγο και την κριτική.

Στην Ελλάδα πλέον (όπως και σε όλον τον κόσμο από καιρό) οι αριστερές απόψεις θα λοιδορούνται και θα απολογούνται μάλλον παρά θα θεωρούνται ανθρωπιστικές, ελκυστικές και δίκαιες. Μια ματιά στην αλλαγή που έχει συντελεστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λέει ότι αυτό έχει σχεδόν συμβεί ήδη.

Και σε επίπεδο τακτικών ελιγμών; Ο Αννίβας βρέθηκε σε αμηχανία και παρέδωσε την πρωτοβουλία των κινήσεων στους Ρωμαίους. Τί θα κάνει ο κ Τσίπρας;

Κατά τη γνώμη μου έχει δύο επιλογές:

Εκλογές πριν το καλοκαίρι με στόχο την ηρωική έξοδο πλέον, χωρίς να έχει ψηφίσει καμία από τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις και ελπίζοντας ότι ξαναγυρνώντας στην αντιπολίτευση θα μπορεί να ασκεί τη συνηθισμένη ανεύθυνη πολιτική.

Το πιο πιθανό είναι όμως να γαντζωθεί στην κυβέρνηση όσο μπορεί περισσότερο. Αν προκηρύξει εκλογές σύντομα θα τις χάσει και οι μισοί βουλευτές του θα χάσουν την έδρα τους χωρίς καμία πιθανότητα οι ίδιοι να ξαναεκλεγούν στο μέλλον. Το ίδιο θα συμβεί και με πιθανούς αποστάτες. Άρα, καθώς η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία δεν κινδυνεύει, το πιο πιθανό είναι να κρατηθεί όσο μπορεί στην εξουσία. Η πιθανότερη εξέλιξη τότε θα είναι να επιστρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ σε μονοψήφια ποσοστά (τουλάχιστον δημοσκοπικά) μέχρι το τέλος του 2016 σε μια μεταμοντέρνα επαναβίωση της μάχης της Ζάμα. Τα κολπάκια τα ψεματάκια και οι ελιγμοί θα έχουν πλέον σαρωθεί από την πραγματικότητα. Το ωσαννά απέχει ελάχιστα από το άρον άρον και το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου το ένιωσε καλά πριν λίγα χρόνια.

Κωνσταντίνος Ν. Φουντουλάκης

Ανοιχτό Παράθυρο