Τι ο λαός, τι μη λαός…

 «Ο λαός δεν τρώει κουτόχορτο». «Ο λαός δεν έχει μνήμη χρυσόψαρου». Αντιθέτως, η μνήμη του είναι «ζωντανή» και δη «νωπή». Ο λαός έχει και «τόλμη» και έχει και «καρδιές».

Πρόλαβα να καταγράψω μερικά μόνον από τα σημεία που εμφανίσθηκε η λέξη «λαός» στην προχθεσινή ομιλία του κ. Τσίπρα. Είναι πολύ περισσότερα. Από τον λαό ξεκινούσαν όλα και στον λαό κατέληγαν όλα. Λογικό, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ είναι «με τον λαό». Κι αυτός έδωσε στον «ελληνικό λαό» τη δυνατότητα να απορρίψει το τελεσίγραφο των δανειστών στο δημοψήφισμα.

Ενα τμήμα του «λαού» φοράει γραβάτα, κατά τον κ. Κατρούγκαλο. Είναι οι δικηγόροι με τα «μπλοκάκια» και οι γραβάτες τους είναι φτηνές, συνθετικές και με λαστιχάκι. Δεν πρέπει, επ’ ουδενί να συγχέονται με τους άλλους που φορούν Αρμάνι και δεν είναι λαός…

Θα μπορούσε κάποιος υποθέτω να κάνει μια ψυχαναλυτική ανάγνωση της συχνότητας με την οποία επαναλαμβανόταν η λέξη «λαός». Εμμονή; Διαρροή των υδραυλικών του ασυνείδητου; Ή μήπως «Λαός και Κολωνάκι», αναφορά του πρωθυπουργού στην κουλτούρα του παλιού ελληνικού κινηματογράφου;

Το είπε καθαρά: απέναντί του βρίσκονται οι μεγαλοφοροφυγάδες που κυκλοφορούν ελεύθερα στο Κολωνάκι. Εννοείται με πούρο, βελάδα, ημίψηλο, μεταξωτό γιλέκο, λουστρίνια, όπως εννοείται ότι μιλάνε τα γαλλικά «πγοφέγοντας» το –γο. Μόνον μία φορά αποπειράθηκε να προσδιορίσει τι εννοεί με τη λέξη. Οι λαϊκές δυνάμεις, είπε, είναι ο κόσμος της εργασίας. Αρκεί βέβαια να μην έχουν χάσει τη λαϊκή συνείδησή τους, όπως οι εργαζόμενοι στις Σκουριές. Θα έλεγα πως ο τρόπος με τον οποίον επικαλείται τον λαό ο κ. Τσίπρας είναι σύμπτωμα της ασθενικής και αναχρονιστικής του παιδείας. Κάπως αγνό και τίμιο, κάπως γραφικό και αμόλυντο, άρα τολμηρό, κάτι σαν τον ίδιο. Ενα πλάσμα με καρδιά που δεν ξεχνά.

Η δεκαετία του ’80 στη μηχανή του χρόνου. Ο κόσμος αλλάζει, όμως ο λαός, τα πάθη του, και οι προστάτες του μένουν ίδιοι.

Ο εθνικολαϊκισμός για να λειτουργήσει χρειάζεται να συντηρήσει τον λαό ως μια διάχυτη, σχεδόν μεταφυσική οντότητα η οποία δεν υπόκειται σε μεταμορφώσεις. Οπως ακριβώς αντιμετωπίζει το Εθνος ο εθνικισμός. Τα σχήματα και τα σύμβολα υπερισχύουν της πραγματικότητας, της γλώσσας, του τοπίου, της παιδικής ηλικίας και των προγόνων. Αυτά, πάντα απτά, δεν παράγουν εθνικισμό. Παράγουν πατριωτισμό.

Πώς ορίζεις τον λαό ως πραγματικότητα και όχι ως φαντασίωση της ρητορικής σου; Λαός είναι όσοι βλέπουν μεσημεριανάδικα, λαός όσοι κλείνουν με τρακτέρ τους δρόμους, λαός και όσοι υποφέρουν από το κλείσιμο των δρόμων, λαός όσοι εργάζονται στο Δημόσιο, λαός και όσοι υποφέρουν από όσους εργάζονται στο Δημόσιο, λαός ο ιερέας, λαός και ο ομοφυλόφιλος που θέλει να συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Εδώ λαός, εκεί λαός, πού είναι ο λαός;

Η συνεχής επίκληση του λαού σε απαλλάσσει από την υποχρέωση να τον ορίσεις. Τον προϋποθέτεις για να στοιχειοθετήσεις τη διχαστική πολιτική σου. Τι ο λαός, τι μη λαός, και τι τ’ ανάμεσό τους;

«Λαός» όσοι ψήφισαν «Οχι» στο δημοψήφισμα, «Μη Λαός» όσοι ψήφισαν «Ναι».

Κι ανάμεσά τους η φαντασίωση του διχασμού, ένα ακόμη απόκτημα στη συλλογή πολιτικών αναχρονισμών του κ. Τσίπρα.

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Καθημερινή