Οι «Ρώσοι» της Γερμανίας αντιδρούν στις ροές μεταναστών…

Το κύμα σεξουαλικών επιθέσεων και ληστειών που σημειώθηκε στη Κολωνία το βράδυ της πρωτοχρονιάς, μάλλον από συμμορίες νεαρών αραβικής ή βορειοαφρικανικής καταγωγής, έχει αυξήσει τις ήδη υπάρχουσες εντάσεις σχετικά με την άφιξη 1.1 εκατομμυρίου νεοαφιχθέντων, που αναζητούν πολιτικό άσυλο στη Γερμανία μέσα στο 2015.

Μέρος της ανησυχίας για την εισροή των αφίξεων, κυρίως από μουσουλμανικές χώρες, εκφράζεται από άτομα που και αυτά είναι μετανάστες ή παιδιά μεταναστών...

Το 2014, το 20.3% του πληθυσμού της Γερμανίας προέρχονταν από μετανάστευση, με την αυστηρή έννοια του όρου, σύμφωνα με την επίσημη στατιστική υπηρεσία Destatis. Με άλλα λόγια, πρόκειται για άτομα που είτε μετανάστευσαν οι ίδιοι, είτε ακόμη ζουν με τους μετανάστες γονείς τους. Αν και υπάρχει μια κυρίαρχη εντύπωση ότι οι Τούρκοι και οι Πολωνοί αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των μεταναστών της Γερμανίας, η πλειοψηφία είναι ρωσόφωνοι, προερχόμενοι από την πρώην ΕΣΣΔ, κυρίως την Ρωσία, την Ουκρανία, και το Καζακστάν.

Πολλοί από αυτά τα 2.9 εκατομμύρια των μεταναστών, κυρίως όσοι προέρχονται από το Καζακστάν, είναι γερμανικής εθνικής καταγωγής που έφυγαν πριν ή λίγο μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Άλλοι πάλι είναι Εβραίοι, που προσκλήθηκαν από το γερμανικό κράτος στις δεκαετίες 1980, και 1990. Τους ακολούθησαν κύματα μεταναστών που δεν μπορούσαν να αντέξουν το καθεστώς Πούτιν της Ρωσίας, ή που τους προσέλκυσε το τεχνολογικό υπόβαθρο και στάτους του Βερολίνου. Όλοι αυτοί αποτελούν ένα συνεκτικό σύνολο με κοινή γλώσσα (ρωσικά) και κουλτούρα (σοβιετική), που όμως για τους Γερμανούς γείτονές τους θεωρούνται «Ρώσοι».

Στο Βερολίνο, οι «Ρώσοι» διαθέτουν δικό τους ραδιοφωνικό σταθμό, και άλλα ΜΜΕ, λέσχες, εστιατόρια, μπακάλικα, και βιβλιοπωλεία, καθώς και συγγραφείς και καλλιτέχνες.

Το 2014 οι αριθμοί τους στο Βερολίνο ήταν σχεδόν όσοι και οι αριθμοί των προερχόμενων από την Μέση Ανατολή και την Αφρική μαζί (113.000, και 121.000 αντίστοιχα). Για παράδειγμα, οι κόρες μου πηγαίνουν σε δίγλωσσο σκολείο (ρωσικά, γερμανικά), κάτι που δεν είναι διαθέσιμο πουθενά αλλού στη Γερμανία.

Οι «Ρώσοι» τα πάνε πολύ καλά ως κυρίαρχη ομάδα μεταναστών. Αν και πολλοί ήρθαν εδώ για να ξεφύγουν απ την φτώχια, σήμερα έχουν καλές δουλειές, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, ακόμη και στον ακαδημαϊκό χώρο. Έχουν πολλά να χάσουν, και κάποιοι ανησυχούν ιδιαίτερα απ΄όλα αυτά που ακούνε και που διαβάζουν σχετικά με τις πρόσφατες αφίξεις από την Μέση Ανατολή. Δεν διστάζουν να πουν μεγαλόφωνα ότι η καγκελάριος Μέρκελ έκανε λάθος επιτρέποντας την είσοδο σε τόσους ανθρώπους χωρίς κανένα φιλτράρισμα. «Είναι τρελό και επικίνδυνο να ανοίγεις τις πύλες σε όποιον θέλει να μπει…», λέει η Julia Brinkmann, μια «Ρωσίδα» του Βερολίνου. «Πως μπορούν να ενσωματωθούν αυτές οι μάζες;», αναρωτιέται.

Υπάρχουν λιγότεροι Μεσανατολίτες και Αφρικανοί στην Γερμανία, απ ότι «Ρώσοι».  Όμως μόνο δύο από περίπου 24 «Ρώσους» πρώτης γενιάς με τους οποίους μίλησα θεωρούν ότι ίσως και η δική τους μειονότητα θεωρείται φορέας «ξένων αξιών». Οι περισσότεροι βλέπουν τους Μουσουλμάνους και τους Αφρικανούς ως διαφορετικούς, και εν δυνάμει επικίνδυνους.

Ο Jevgeni Geller, ένας «Ρώσος» που έχει μια εταιρία διοργάνωσης συνεδρίων στο Ντίσελντορφ, πιστεύει πως η μόνη λύση θα ήταν να επιτρέπεται η άφιξη αποκλειστικά σε γυναίκες, παιδιά, και άνδρες άνω των  40 ετών, αν και κάτι τέτοιο δεν θα βοηθούσε καθόλου την γερμανική οικονομία από την μεσοπρόθεσμη αύξηση της εργατικής δύναμης. Ο Geller λέει ότι οι νέοι μετανάστες δεν επιθυμούν να ενσωματωθούν όπως έκαναν οι «Ρώσοι».

Ακόμη και οι Τούρκοι, που ζουν εδώ για δεκαετίες, σε ελάχιστο ποσοστό (14%) έχουν αποκτήσει το Abitur, το απολυτήριο λυκείου που είναι απαραίτητο για εισαγωγή σε ΑΕΙ, και σε πολλές θέσεις απασχόλησης. Στους Ουκρανούς το αντίστοιχο ποσοστό είναι πάνω από 50%.

Πολλοί «Ρώσοι» ανησυχούν και για την αύξηση της εγκληματικότητας. «Υπάρχουν περιοχές του Βερολίνου που δεν επισκέπτομαι ούτε την ημέρα», λέει η Yevgenia Nagel, μεσίτρια, αναφερόμενη σε γειτονιές κοντά σε καταυλισμούς προσφύγων.

Η Nagel δεν διαφωνεί με την υποδοχή Σύρων προσφύγων, αφού ήδη δυο οικογένειες μένουν σε διαμερίσματά της,  που το νοίκι πληρώνει το κράτος. Όπως λέει, οι συγκεκριμένοι ένοικοι είναι μορφωμένοι και διακριτικοί, με υπέροχα παιδιά, που θέλουν να ενσωματωθούν, και που θα είναι χρήσιμοι στην Γερμανία. Το πρόβλημα όμως, όπως υπογραμμίζει, είναι ότι δεν έγινε κανένας διαχωρισμός τους όταν όλοι αυτοί πέρασαν τα σύνορα, με αποτέλεσμα να εισέλθουν και εγκληματικά στοιχεία. Η Γερμανία θα έπρεπε, λέει, να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ, επιλέγοντας σε ποιους θα επιτρέψει την είσοδο. 

Κάτι τέτοιο πιστεύουν και οι περισσότεροι «Ρώσοι», που θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν διαχειρίστηκε σωστά την κατάσταση, και ότι δεν θα μπορέσει να τα βγάλει πέρα με τους απείθαρχους μετανάστες οι οποίοι αρνούνται να συμμορφωθούν με τους ισχύοντες κανόνες. Πολλοί θεωρούν ότι όποιος μετανάστης διαπράττει έγκλημα, ασχέτως σοβαρότητας,  θα πρέπει να απελαύνεται. Ο Yevgeny Kochergin προτείνει να δίνεται υπηκοότητα μόνο σε μετανάστες δεύτερης ή τρίτης γενιάς, προκειμένου να συμμορφώνονται και τα «μαύρα πρόβατα».

Άλλοι πάλι «Ρώσοι» θεωρούν ότι πλέον είναι πολύ αργά, και ότι η Γερμανία «χάλασε» για τα καλά. Ήρθε ο καιρός, λένε, να πάμε στην Ουγγαρία ή στην Τσεχία, εκεί όπου οι κυβερνήσεις είναι αυστηρές και δεν θέλουν μετανάστες. Εκεί όπου οι κυβερνήσεις δεν εφαρμόζουν τακτικές πολιτικής ορθότητας, όπως κάνει η γερμανική.

Όπως σημειώνει ο Geller, «στην Γερμανία κάποιος μπορεί να βρει τον μπελά του αν κριτικάρει τους πρόσφυγες στο φέισμπουκ… οι ακτιβιστές τον ψάχνουν, και μετά τον καταγγέλλουν στους εργοδότες του».

Αυτού του είδους οι ανησυχίες και το πολιτισμικό χάσμα που αναπτύσσεται, κυριαρχούν ακόμη και ανάμεσα στους γηγενείς Γερμανούς, που ασκούν κριτική στην πολιτική «ανοικτών θυρών» της Μέρκελ. Η σύγκλιση των απόψεων μεταξύ «Ρώσων» και Γερμανών, αποδεικνύει ότι όντως οι μετανάστες με την πάροδο του χρόνου ενσωματώνονται. Για τις γερμανικές αρχές, αυτό είναι ενθαρρυντικό. Ίσως και οι νεοφερμένοι αισθανθούν κάποτε τόσο Γερμανοί, ώστε να αντιδρούν στα επερχόμενα μελλοντικά κύματα μεταναστών.

Βέβαια υπάρχει και ή άποψη κάποιων «Ρώσων» ότι μπορεί η Γερμανία να μην είναι πια ασφαλής, όμως γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα. «Η μετανάστευση βοηθάει σε αυτό», αναφέρει ο Boris Banchevsky, που ήρθε στη Γερμανία από την Μόσχα, πριν από 12 χρόνια.

Η Γερμανία έχει ήδη αφομοιώσει περισσότερους από δυο εκατομμύρια πρώην Σοβιετικούς, πολλούς περισσότερους από τους Σύριους, λέει η Dasha Bulanova, και συμπληρώνει πως ούτε όλοι ανεξαιρέτως οι Ρώσοι ήταν υποδείγματα ήθους, κάποιοι ήταν οι εξαιρέσεις.

Η μεγάλη διαφορά του τότε με το σήμερα είναι ότι οι σημερινοί μετανάστες, σε αντίθεση με τους προηγούμενους (Ρώσους και Τούρκους) ουδέποτε προσκλήθηκαν. Αυτό κάνει την αποδοχή τους δύσκολη για όσους μετανάστευσαν στο παρελθόν με τις νόμιμες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, η Γερμανία έχει αντιμετωπίσει αρκετούς μετανάστες, οπότε μάλλον  θα μπορέσει να αντιμετωπίσει και το σημερινό μεταναστευτικό κύμα.

«Όλα πάνε απ’ το κακό στο χειρότερο… ήρθαν αυτοί, κοστίζουν χρήματα, δεν συμπεριφέρονται σωστά, και αποτελούν βάρος στις υποδομές μας… όμως τους δεχόμαστε», καταλήγει ο Alexei Kolupaev, μηχανικός υπολογιστών.

Leonid Bershidsky

Bloomberg

Απόδοση: S.A.