Υπό τη διαχείριση ξένων τα «κόκκινα» δάνεια…

Μπορεί το τελευταίο διάστημα να γίνεται πολύς λόγος για τη διαπραγμάτευση κυβέρνησης - τρόικας, με στόχο την αποτροπή πώλησης ορισμένων κατηγοριών μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ξένα funds, ωστόσο στην πραγματικότητα, έπειτα από την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση του περασμένου Νοεμβρίου, το σύνολο του εγχώριου τραπεζικού συστήματος βρίσκεται στον έλεγχο ξένων επενδυτών, και μάλιστα hedge funds.

Πλέον οι ξένοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι υψηλού ρίσκου χαρτοφυλάκια, ελέγχουν πάνω από το 50% σε όλες τις τράπεζες, και σε ορισμένες πολύ περισσότερο. Ετσι, κατ’ επέκταση, έχουν υπό τη διαχείρισή τους ένα χαρτοφυλάκιο δανείων που ξεπερνά τα 200 δισ. ευρώ και περιλαμβάνει, εκτός από τα ενήμερα δάνεια, ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ, και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και ανοίγματα, επίσης 100 δισ. ευρώ, για τα οποία δίνεται «μάχη» να μην πωληθούν σε... τρίτους.

Σημειώνεται ότι για τον δανειολήπτη ελάχιστη σημασία έχει σε ποιον ανήκει το δάνειό του. Σημασία έχουν το ευρύτερο νομικό πλαίσιο και οι νομικές ενέργειες που μπορούν να γίνουν σε περίπτωση που δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του. Αλλωστε με τον σχεδιασμό των τραπεζών δεν προβλέπονται πωλήσεις «κόκκινων» δανείων, ακριβώς γιατί υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι στο σημερινό απόθεμα των προβληματικών δανείων, ύψους 100 δισ. ευρώ, υπάρχουν πολλοί «στρατηγικοί» κακοπληρωτές. Δηλαδή δανειολήπτες που, ενώ μπορούν, δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους, εκμεταλλευόμενοι την κρίση.

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι το 20% των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι «στρατηγικοί» κακοπληρωτές, ενώ τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι το 40% όσων έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη δεν βρίσκονται σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών. Το ότι οι τράπεζες δεν θα πουλήσουν «κόκκινα» δάνεια δεν σημαίνει ότι δεν θα κινηθούν για την ανάκτηση των οφειλών. Οι τράπεζες στοχεύουν να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες του νέου πιο ευέλικτου θεσμικού πλαισίου για να αντιμετωπίσουν τους «στρατηγικούς» κακοπληρωτές, αλλά και γενικότερα για να ανακτήσουν οφειλές. Αυτό θα το κάνουν σε συνεργασία και με εξειδικευμένες ξένες εταιρείες.
Σε κάθε περίπτωση, το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται πλέον στον έλεγχο ξένων επενδυτών. Πριν από την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, το ελληνικό Δημόσιο, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), κατείχε το 66,9% των μετοχών της Πειραιώς, το 66,2% της Alpha Bank, το 52,7% της Εθνικής Τράπεζας και το 35,41% της Eurobank. Κατά μέσον όρο, το ΤΧΣ είχε στον έλεγχό του το 55% των μετοχών των τραπεζών.

Η εικόνα αυτή άλλαξε άρδην μετά τις αυξήσεις του περασμένου Νοεμβρίου, που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της νέας ανακεφαλαιοποίησης. Η συμμετοχή του ΤΧΣ περιορίστηκε στο 26% στην Πειραιώς, στο 40,4% στην Εθνική, στο 11% στην Alpha και στο 2,38% στην Eurobank. Κατά μέσον όρο, η συμμετοχή του ΤΧΣ περιορίστηκε στο 19,95% και η συμμετοχή των ιδιωτών εκτοξεύτηκε στο 80,05%, με τη συντριπτική πλειονότητα να αφορά ξένους επενδυτές και, ειδικά, χαρτοφυλάκια που ασχολούνται με υψηλού κινδύνου επενδύσεις (hedge funds). Σημειώνεται ότι υπό κανονικές συνθήκες η συμμετοχή hedge funds σε τράπεζες, και μάλιστα με τέτοια ποσοστά, απαγορεύεται διά ροπάλου, αλλά, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής περίπτωσης, δεν υπήρχε ενδιαφέρον από παραδοσιακούς θεσμικούς επενδυτές. Μάλιστα, ορισμένα ξένα hedge funds πιέζουν για διοικητικές αλλαγές σε ορισμένες τράπεζες.

Καθημερινή