Ο θρίαμβος του trash…

Το "Μακρύ Ταξίδι της Νύχτας μέσα στη Μέρα" -για να αντιστρέψουμε με βέβηλη διάθεση τον τίτλο στο περίφημο θεατρικό έργο του Ευγένιου Ο' Νιλ- κράτησε είκοσι χρόνια για την ελληνική τηλεόραση και ακόμη δέκα επιπλέον για την ελληνική πολιτική σκηνή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με την ανατολή της ιδιωτικής TV, μπροστάρηδες όπως ο Κώστας Μυλωνάς και η Βίκυ Μιχαλονάκου επιχείρησαν να απενοχοποιήσουν τους ξενύχτηδες τηλεθεατές με εκπομπές στα όρια της παραβατικότητας και της γελοιότητας, διαβόητες ήδη στο εξωτερικό ως trash, μεταφορικά και κυριολεκτικά: σκουπίδια.

Την επόμενη εικοσαετία οι εκπομπές trash θα γνωρίσουν μεγάλη επιτυχία και, δεδομένου του χαμηλού, σχεδόν εξευτελιστικού τους κόστους, θα προτιμηθούν ως εύκολη λύση για να καλυφθεί ο αδηφάγος τηλεοπτικός χρόνος, θα μετακομίσουν από τα άγρια χαράματα και θα κυριαρχήσουν σε όλες τις τηλεοπτικές ζώνες, στα πρωινάδικα, στα μεσημεριανάδικα -γνωστότερα και ως "κατινοδικεία"-, στην prime time βραδινή ζώνη, θα εμβολίσουν έως και τα μέχρι πρότινος σοβαροφανή δελτία ειδήσεων. Κατά τραγική ειρωνεία, στα παλιά λημέρια του trash, μετά τα μεσάνυχτα, θα εξοριστούν όλες οι εκπομπές λόγου και έρευνας, εκείνες που απαιτούν από τον τηλεθεατή ένα μίνιμουμ πνευματικής εγρήγορσης. Θα έλεγε κανείς ότι ένας ολόκληρος λαός οδηγήθηκε στη διανοητική αυτοκτονία και συμφιλιώθηκε με την ιδέα να αφήσει ως μοναδική πολιτιστική κληρονομιά στους επερχόμενους τη σαχλαμάρα….

Δεν είναι εξίσου εύκολο να προσδιορίσει κανείς πότε ακριβώς κυοφορήθηκε το trash στην ελληνική πολιτική σκηνή, επειδή στοιχεία trash υπήρχαν πάντοτε διάχυτα. Εάν θέλαμε πάντως να ξεχωρίσουμε τις αποβολές από τις γέννες, θα λέγαμε ότι η πρώτη γέννα καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2000. Τότε ήρθε στον κόσμο ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του Γιώργου Καρατζαφέρη. Με ρετάλια από το βεστιάριο κυρίως της ακροδεξιάς και ανάλογη ρητορική, ο πρώην δημοσιογράφος, πρώην Ντι-Τζέι, πρώην μποντι-μπιλντεράς -έκτος στην κατάταξη, παρακαλώ, για το στέμμα του Μίστερ Ευρώπη-, πρώην διευθυντής καλλιτεχνικού πρακτορείου μανεκέν και πρώην βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, έστησε στις παρυφές της μεγάλης κεντροδεξιάς παράταξης το δικό του μαγαζάκι. Δεν σημείωσε αμέσως επιτυχία. Για καιρό ψάρευε -και "ξέπλενε"- πελάτες από τον ακραίο εθνικιστικό χώρο, σε μια εποχή που και ο ίδιος ο χώρος βρισκόταν διαρκώς μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Μονάχα επτά χρόνια αργότερα κατάφερε να μπει στη Βουλή, με το ταπεινό 3.80%, και στο πικ της δημοφιλίας του έφθασε το 2009, ένα 5.63% που δεν θα έβλεπε ξανά ούτε με κιάλια.

Το πανθομολογούμενο μοιραίο λάθος του Καρατζαφέρη, ισοδύναμο με ανοιχτή περιφρόνηση προς τις trash καταβολές του, ήταν η συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Στην πραγματικότητα, ο ΛΑΟΣ εξέπνευσε την ημέρα που πίστεψε ότι έγινε σοβαρός. Σαν να δεις ξαφνικά τον Κατέλη της Πάνια ερμηνευτή σε τραγωδία στην Επίδαυρο. Αντέχεις να τον δεις; Μη βιάζεσαι. Ήδη είδες τον Ρουβά.

Τις άγριες μέρες του 2012, όταν οι ψηφοφόροι δεν πήγαιναν πια "χέρι-χέρι" με τον Καρατζαφέρη, έσκασαν μύτη οι Ανεξάρτητοι Έλληνες. Το πρώτο κόμμα που χρησιμοποίησε ως εμβρυουλκό το Facebook, μια πατέντα του Πάνου Καμμένου, προήλθε επίσης από τους κόλπους της λαϊκής δεξιάς, της αντιμνημονιακής, της σωστής, της πρόστυχης.

Την ώρα που ο Αντώνης Σαμαράς κλείδωνε στο χρονοντούλαπο τα κίβδηλα Ζάππειά του και προσπαθούσε ως πρωθυπουργός ν' ανακτήσει τον χαμένο χρόνο, ο Καμμένος έπαιρνε τη σκυτάλη της ανέξοδης παροχολογίας και την πάντρευε με ό,τι πιο πατριδοκάπηλο, συνωμοσιολάγνο, ρατσιστικό και ομοφοβικό έβρισκε τότε κανείς πρόσφορο στην αγορά του trash. Το αποτέλεσμα; Έσπασε τα ταμεία. Τριών μηνών κόμμα και, στις εκλογές του Μαϊου, κέρδισε 10.6% και 33 βουλευτές. Όπα.

Πανικόβλητοι οι ψηφοφόροι, από το μέγεθος της ίδιας τους της επιπολαιότητας, χαμήλωσαν αισθητά το μπόι του στις επαναληπτικές του Ιουνίου -7.5% και 20 βουλευτές- αλλά το κακό είχε κιόλας γίνει.

Την επόμενη τριετία, ο Καμμένος θα έβλεπε το κόμμα του να φυλλορροεί -4.75% τον Ιανουάριο του 2015, 3.69% τον Σεπτέμβριο- μα, για καλή του τύχη, θα έπεφτε πάνω σ' έναν αριστερό πρωθυπουργό που θα τον έχριζε προνομιούχο κυβερνητικό σύμμαχό του και δεν θα του ζητούσε καμία ιδεολογική δέσμευση, καμία παρέκκλιση από την παραληρηματική του ρητορική, τίποτε περισσότερο από το να αποδείξει πως είναι die hard και να παραμείνει πάνω από τον πήχη του 3%. Και αν ο Καμμένος δεν τα καταφέρει να παραμείνει; Don't worry. Ο Καμμένος μπορεί να φύγει, αλλά θα παραμείνει το trash.

Κάλλιστα θα την έλεγες και Θεία Δίκη την είσοδο του Βασίλη Λεβέντη στη Βουλή, τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε, όχι μονάχα διότι είναι ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς του trash, αλλά και επειδή ήταν ο πρώτος -ήδη από τον μακρινό Μάρτιο του 1992, με την ίδρυση της Ένωσης Κεντρώων- που προσπάθησε να επιβάλλει το trash στην κεντρική πολιτική σκηνή. Επί είκοσι τρία χρόνια ο Λεβέντης υπέμενε το μαρτύριο της απαξίωσης και της λοιδορίας, τις πίτσες και τους φραπέδες, προτού ξημερώσει η άγια μέρα που πρωτοκλασάτοι δημοσιογράφοι θα του απευθύνουν το λόγο με σεβασμό και πρωτοκλασάτοι υπουργοί θα μελετούν τις Εννέα Προτάσεις του με δέος, που αυτή ταύτη η κυβέρνηση -προκειμένου να επιβιώσει- μπορεί να στραφεί στο δικό του αποκούμπι.

Εάν κάποιος είχε πέσει σε κώμα όλο αυτό το διάστημα κι έβλεπε σήμερα πάλι τον αυτόκλητο Νέστορα της πολιτικής να ξεστομίζει όποια βαθυστόχαστη μπούρδα του κατέβει με μειλίχιο ύφος -όπως ο κηπουρός του Πίτερ Σέλερς στο "Να είστε εκεί, κύριε Τσανς"- και τους συνομιλητές του να τον αντιμετωπίζουν ως καταξιωμένο καρδιοχειρουργό, θα αναγνώριζε άραγε τον οργίλο καμποτίνο που έβριζε κάποτε "ζώα" τους ψηφοφόρους και μοίραζε "καρκίνους" στους κατά φαντασίαν αντιπάλους του;

Ποια μετάλλαξη συνέβη σε έναν λαό, που επί σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα έδινε από 0.20 έως 0.70% στον εθνικό του γελωτοποιό κι αίφνης αποφάσισε ότι θέλει να του δώσει και το θρόνο;

Μήπως ο εθνικός μας χαβαλές πάει χέρι-χέρι τελικά με την εθνική μας κατάθλιψη;

Μήπως πίσω από το θρίαμβο του trash ελλοχεύει και ο θρίαμβος της απόγνωσης; Λέω, μήπως.

Πέτρος Τατσόπουλος

«Ήμουν κι εγώ εκεί», Πολιτικά Κείμενα

Εκδόσεις Μεταίχμιο