Ένας ήρωας γιατρός…

Ο Leonid Rogozov ήταν ένας απλός γενικός παθολόγος, που συμμετείχε στην 6^η Σοβιετική Ανταρκτική αποστολή το 1960-1961. Ήταν ο μοναδικός γιατρός στον σταθμό Novolazarevskaya, και όσο ήταν εκεί έπαθε σκωληκοειδίτιδα, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να χειρουργήσει τον εαυτό του!

Η βάση του Novolazarevskaya στην Ανταρκτική φιλοξενούσε 12 άνδρες αποκομμένους από τον υπόλοιπο κόσμο λόγω του πολικού χειμώνα. Το πρωί της 29/4/61, ο Rogozov άρχισε να αισθάνεται αδυναμία, ναυτία, και ελαφρύ πυρετό, ενώ λίγο μετά ξεκίνησε και έντονος πόνος στην κάτω δεξιά κοιλιακή χώρα. Κλασικά συμπτώματα δηλαδή οξείας σκωληκοειδίτιδας…

Όπως έγραψε αργότερα το βρετανικό Medical Journal «ήξερε ότι αν ήθελε να γλιτώσει τη ζωή του, θα έπρεπε να εγχειριστεί… βρίσκονταν όμως σε μια σκοτεινή ανταρκτική βάση στη μέση του πολικού χειμώνα, όπου οι μετακινήσεις ήταν αδύνατες. Δεν υπήρχε ούτε η δυνατότητα αερομεταφοράς λόγω της ισχυρής χιονοθύελλας. Και τέλος, υπήρχε ένα επιπλέον πρόβλημα… ήταν ο μοναδικός γιατρός στη βάση».

Γράφει ο Rogozov στο ημερολόγιό του: «Μάλλον πάσχω από σκωληκοειδίτιδα. Δεν το αναφέρω, αλλά αντίθετα παραμένω χαμογελαστός. Γιατί να τρομάξω τους φίλους μου; Σε τι θα βοηθούσε; Η μόνη ιατρική εμπειρία που έχουν είναι να έχουν καθίσει κάποτε σε καρέκλα οδοντίατρου».

Κάθε διαθέσιμη συντηρητική θεραπεία εφαρμόστηκε πάραυτα (αντιβίωση, τοπική ψύξη, κλπ) όμως η κατάσταση του ασθενή χειροτέρευε, αφού αυξάνονταν η θερμοκρασία του, ενώ κάθε τόσο έκανε εμετούς.

«Δεν κοιμήθηκα καθόλου χθες βράδυ. Πονάω πολύ. Μια χιονοθύελλα σκίζει την ψυχή μου, ουρλιάζοντας σαν εκατό τσακάλια μαζί. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα διάτρησης αλλά με κατατρύχει ένα φοβερό προαίσθημα… έφτασε το τέλος… πρέπει να σκεφτώ την μοναδική λύση, που είναι να χειρουργήσω τον εαυτό μου… είναι σχεδόν αδύνατο… δεν μπορώ όμως να σηκώσω τα χέρια και να παραδοθώ».

Ο Rogozov δεν είχε άλλη επιλογή. Έπρεπε να το δοκιμάσει.  Η εγχείριση άρχισε στις 02:00 τοπική ώρα, την 1/5, με τη βοήθεια ενός οδηγού και ενός μετεωρολόγου, που κρατούσαν έναν καθρέφτη και έδιναν τα νυστέρια στον «χειρούργο» ο οποίος ήταν σε στάση ημιανάκλισης, γυρισμένος λίγο προς τα αριστερά.

Μετά από τα πρώτα 30-40 λεπτά, άρχισε να κάνει μικρά διαλείμματα επειδή αισθάνονταν ζάλη και αδυναμία. Τελικά κατάφερε και αφαίρεσε με επιτυχία την σκωληκοειδή απόφυση. Έβαλε αμέσως αντιβιοτικά στην περιτοναϊκή κοιλότητα, και έραψε το τραύμα. Η όλη εγχείριση διήρκεσε μία ώρα και σαράντα πέντε λεπτά. Στην διάρκειά της, οι βοηθοί τράβηξαν και φωτογραφίες.

«Δούλεψα χωρίς γάντια, και ήταν δύσκολο να βλέπω τι  κάνω. Ο καθρέφτης βοήθησε αλλά δυσκόλεψε κιόλας, αφού τα έδειχνε όλα ανάποδα. Εργαζόμουν κυρίως δια της αφής. Υπήρχε έντονη αιμορραγία αλλά δεν βιαζόμουν, προτιμούσα την σιγουριά. Ανοίγοντας το περιτόναιο τραυμάτισα έντερο το οποίο αμέσως έραψα. Ξαφνικά διαπίστωσα ότι υπήρχαν κι άλλες βλάβες που δεν είχα προσέξει… έχανα συνεχώς τις δυνάμεις μου και το κεφάλι μου γυρνούσε. Κάθε 4-5 λεπτά ξεκουραζόμουν για 20-25 δευτερόλεπτα. Τελικά τα κατάφερα και βρήκα την καταραμένη απόφυση. Τρομαγμένος είδα τον σκούρο λεκέ στη βάση της. Αυτό σήμαινε ότι το πολύ σε μια μέρα θα έσπαζε. Στην πιο κρίσιμη στιγμή της αφαίρεσής της κόλλησα… η καρδιά μου σφίχτηκε και άρχισε να χτυπάει πιο αργά. Τα χέρια μου τα αισθανόμουν σαν λαστιχένια. Σκέφτηκα πως θα είχα άσχημη κατάληξη. Και όμως, το μόνο που απέμενε ήταν η αφαίρεση της απόφυσης… τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι βασικά… είχα ήδη σωθεί».

Μετά την επέμβαση, η γενικότερη κατάσταση του ασθενή άρχισε να βελτιώνεται. Η θερμοκρασία του επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα, και τα ράμματα αφαιρέθηκαν μετά από μερικές ημέρες. Επανήλθε στα συνήθη ιατρικά του καθήκοντα μέσα σε δυο εβδομάδες. Η «αυτοεπέμβαση» δημοσιοποιήθηκε και κέρδισε τις καρδιές των πολιτών της ΕΣΣΔ, γι αυτό και το 1961 ο  Rogozov τιμήθηκε με το παράσημο «Ερυθρά Σημαία της Εργασίας».

Η περίπτωσή του παραμένει ως σήμερα μοναδικό παράδειγμα αποφασιστικότητας και θέλησης για ζωή. Αργότερα, ο ίδιος απέρριπτε κάθε «ηρωοποίηση» του. Όταν του το ανέφεραν χαμογελούσε και έλεγε «συνηθισμένη δουλειά, συνηθισμένη ζωή».

Το 1962 επέστρεψε στο Leningrad και εργάστηκε στο πανεπιστήμιο απ το οποίο είχε αποφοιτήσει. Αργότερα εργάστηκε ως νοσοκομειακός γιατρός στην Αγία Πετρούπολη. Από το 1986 ως το 2000 ήταν ο διευθυντής του χειρουργικού τμήματος του Ινστιτούτου Φυματικής Πνευμονολογίας στην πόλη. Πέθανε το 2000, σε ηλικία 66 ετών, από καρκίνο του πνεύμονα.

RHP

Απόδοση: S.A.