ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ: Μια ακόμα όψη του αστισμού…

Ποια ήταν η μεγαλύτερη προσφορά του ΣΥΡΙΖΑ στον ελληνικό καπιταλισμό και τους ιμπεριαλιστές προστάτες του; Νομίζουμε ότι δε θα δυσκολευτούμε ν' απαντήσουμε πως η μεγαλύτερη προσφορά του είναι ότι κατάφερε να συνεχίσει τη μνημονιακή πολιτική με μηδενισμένες τις λαϊκές αντιδράσεις. Μια διετής ανάσα δεν είναι και λίγο για ένα σύστημα που αντιμετώπισε αλλεπάλληλα κύματα λαϊκών αντιδράσεων, που κάποιες φορές πήραν και βίαιη μορφή.

Αυτό, βέβαια, προέκυψε εκ των πραγμάτων και όχι ως αποτέλεσμα κάποιου σχεδιασμού.  Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάστηκε να περάσει από μια διαδικασία διάσπασης, ενώ προηγουμένως η ηγετική του ομάδα χρειάστηκε να μετατρέψει στο αντίθετό του το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος. Αυτή η αντιστροφή ήταν απολύτως σχεδιασμένη (μ' αυτό το σκοπό προκήρυξαν το δημοψήφισμα), όμως το ρίσκο ήταν έτσι κι αλλιώς μεγάλο. Αποδείχτηκε πως άξιζε τον κόπο για την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Ετσι κι αλλιώς δεν είχε άλλη επιλογή. Δεν είχε πίσω της ιστορία ενός μεγάλου κόμματος εξουσίας, χρειάστηκε «να ωριμάσει βίαια» (για να θυμηθούμε μια αγαπημένη φράση του Δραγασάκη) και στη διαδικασία αυτής της «βίαιης ωρίμανσης» είχε την τύχη να βρει το λαϊκό κίνημα σε πτωτική πορεία, γεγονός που διευκόλυνε τους χειρισμούς της μνημονιακής προσαρμογής της…

Αυτή είναι και η βασική διαφορά ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ του 1981 και στον ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν υπό την απειλή ενός κινήματος ρεφορμιστικού διεκδικητισμού, που δεν μπορούσε να τιθασευτεί χωρίς κάποιες παραχωρήσεις, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ κλήθηκε να διαχειριστεί την κυβερνητική εξουσία σε συνθήκες κοινωνικού κενού, τις οποίες μπορούσε να ελέγξει, όπως έκανε με το κάλπικο δημοψήφισμα.
Κατά τα άλλα, το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν είναι παρά μια ακόμα όψη του αστισμού.  Το θολό αντιμνημονιακό ποτάμι επέτρεψε να ανακατευτούν στην κοίτη του ετερόκλητα πολιτικά ρεύματα: η αστική Αριστερά του πάλαι ποτέ «ευρωκομμουνισμού», με τα υλικά κατεδάφισης της σοσιαλδημοκρατίας, συν ένα τμήμα της κοινοβουλευτικής ακροδεξιάς. Τι ένωσε αυτά τα ρεύματα; Τώρα που οι αντιμνημονιακές παπάρες έχουν σαπίσει στο σκουπιδοτενεκέ που τις πέταξαν, δεν υπάρχει δεύτερη ερμηνεία: τους ένωσε ο πόθος για τη νομή της αστικής εξουσίας. Είναι αυτός ο πόθος που τους κρατάει ακόμα στην εξουσία και μάλιστα αυτός ο πόθος διαπερνά κάθετα τα κομματικά σώματα. Από την κορυφή μέχρι τη βάση. «Δε θα μας ρίξουν από την εξουσία για ένα κωλόσπιτο», είχε πει ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος σε μια φάση κρίσης του ΠΑΣΟΚ. «Δε θα μας ρίξουν από την εξουσία για μερικά ακόμα αντιλαϊκά μνημονιακά μέτρα», είναι το σύνθημα που συνέχει κάθε συριζαίο. Οχι μόνο τα μέλη της κυβέρνησης και τους βουλευτές, που ψηφίζουν τα μέτρα, αλλά και το κομματικό σώμα που δεν έχει βάλει το παραμικρό εμπόδιο σ' αυτή τη διαδικασία (όσοι ήταν να φύγουν έφυγαν τον Αύγουστο-Σεπτέμβρη του 2015).
Τονίζουμε το γεγονός ότι η περίπτωση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν είναι παρά μια ακόμα όψη του αστισμού, γιατί παρατηρούνται δυο φαινόμενα που λειτουργούν αποπροσανατολιστικά.
♦ Από τη μια, έχουμε εκείνους που αναλώνονται σε αναλύσεις για τα χοντρά ψέματα που έχουν πει οι συριζαίοι αυτή τη διετία. Η απλή λογική λέει πως είναι καιρός να περάσουμε σε άλλη φάση, γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος στην Ελλάδα που να μη θυμάται αυτά τα ψέματα. Το να αναλώνεται κανείς μόνο σ' αυτά και να μην κάνει τα απαραίτητα βήματα παραπέρα, σημαίνει ότι αισθάνεται προδομένος. Οτι είχε επενδύσει ελπίδες στον ΣΥΡΙΖΑ και τις είδε να διαψεύδονται. 

Αν πρόκειται για απλούς ψηφοφόρους, τότε αυτό το αίσθημα είναι εξηγήσιμο και κατανοητό. Αν πρόκειται για οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις «αριστερότερα του ΣΥΡΙΖΑ» (μέχρι και τμήμα της αναρχίας), τότε το πράγμα αλλάζει. Τότε η ενασχόληση αποκλειστικά με τα ψέματα του ΣΥΡΙΖΑ αποσκοπεί στη δημιουργία ενός άλλοθι για μια «πολιτική ουράς» του ΣΥΡΙΖΑ, ίδια με την «πολιτική ουράς» στο ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του '80, η οποία θα συνεχιστεί με «πολιτική ουράς» μιας άλλης αστικής πολιτικής δύναμης της κοινωνικής δημαγωγίας στο μέλλον, που θα διατηρήσει αδιατάρακτο ένα φαύλο κύκλο στήριξης του αστισμού.
♦ Από την άλλη, έχουμε εκείνους που συγγράφουν αναλύσεις για το «φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ» (ενίοτε και για το «φαινόμενο Τσίπρας»), προσπαθώντας να δώσουν ιστορικές διαστάσεις σε μια τυπική διαδικασία εναλλαγής κομμάτων στην αστική εξουσία, η οποία έχει επαναληφθεί πολλές φορές στην πολιτική ιστορία του ελληνικού (και όχι μόνο) αστισμού. Κατά τον ρουν της πολιτικής ιστορίας, κόμματα έχουν καταβαραθρωθεί και άλλα έχουν αναδυθεί, όμως η ουσία της διαχείρισης της αστικής εξουσίας δεν έχει αλλάξει. Οι εναλλαγές των αστικών κομμάτων είναι ένα από τα όπλα αυτής της εξουσίας.
Σ' αυτό είναι που πρέπει να επικεντρωθούμε. Στην καταπολέμηση του φαινομένου της «πολιτικής ουράς» σε αστικά κόμματα της κοινωνικής δημαγωγίας, που παρατηρείται διαχρονικά, στο όνομα ενός «ρεαλισμού» που δεν είναι παρά οπορτουνισμός του αισχίστου είδους. Στη σφυρηλάτηση πολιτικού μετώπου ενάντια στον αστισμό σε όλες του τις εκφάνσεις. Μόνο αυτό μπορεί να αναπτύξει την ταξική συνείδηση της εργατικής τάξης.

Κόντρα/Εξέγερση