Το προδομένο ’21…

Ἔφτασε πάλι ἡ ἐπέτειος τῆς ἑλληνικῆς Παλιγγενεσίας καί πᾶμε γιά μιάν ἀκόμη φορά νά τήν προσπεράσουμε χωρίς νά ἀποκτήσουμε τήν παραμικρή ἰδέα γιά τό νόημά της. Τίς σκέψεις αὐτές πυροδότησε ἡ παρουσία μας σέ διάλεξη γιά τήν Ἐπανάσταση ὅπου ἐγέρθησαν πάλι τά γνωστά ἀναπάντητα ἐρωτήματα, διατυπώθηκαν πάλι οἱ μετανεωτερικοί μῦθοι γιά τήν προέλευσή της ἀλλά καί βεβαιώθηκε πώς ἡ ἀρρώστεια τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους εἶναι πολύ βαθύτερη ἀπό τήν οἰκονομική δυσπραγία τῶν τελευταίων 7 χρόνων.

Δέν θά μείνω στά ἐπιμέρους ζητήματα πού ἀκούστηκαν, π.χ. τῆς γνωστῆς ἄμεσης (καί ἀνεδαφικῆς) σύνδεσης τοῦ ‘21 μέ τήν Γαλλική Ἐπανάσταση, ἤ πώς τά φιλελεύθερα πολιτικά κείμενα τῶν ἐπαναστατῶν – σάν τῆς Ἐπιδαύρου – ἦταν μόνο γιά τά μάτια τῶν Εὐρωπαίων (τή στιγμή πού τά συνέτασσαν ἐπαναστάτες / καρμπονάροι καί στήν Εὐρώπη κυριαρχοῦσε ἡ ἀπολυταρχία καί ἡ Ἱερά Συμμαχία!), ἤ πώς ἡ ἔμπνευση τοῦ ‘21 ἦταν ἡ ἀρχαιότητα κι ὄχι τό Βυζάντιο (ὅταν ὅλοι οἱ ἀγωνιστές ἀναφέρονται στήν Πόλη, στόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο κτλ). Θά σημειώσω ὅμως τόν διάλογο πού ἀκολούθησε σχετικά μέ τήν μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ ‘21 στό ἑλληνικό Πανεπιστήμιο…

Ρώτησα λοιπόν τήν καθηγήτρια ἄν θεωρεῖ πώς ἡ Ἐπανάσταση αὐτή, ἡ ληξιαρχική πράξη γέννησης τοῦ κράτους στό ὁποῖο ζοῦμε, ἔχει τή θέση πού τῆς ἀξίζει στά προγράμματα σπουδῶν τῶν ἱστορικῶν Τμημάτων τῆς χώρας. Γιατί μέ μιά ματιά σέ 4-5 ἐξ αὐτῶν διαπίστωσα πώς τά σχετικά μαθήματα εἶναι μία ἐλάχιστη μειοψηφία μέσα σέ ἑκατοντάδες ἄλλα ἀπίθανα, ὅσον δέ ἀφορᾶ τά διδακτορικά ἐκεῖνα βρίσκονται κοντά στό ἀπόλυτο μηδέν. Ἡ ἀπάντηση ἦταν κάτι περί συνολικῆς θεώρησης, περί διεπιστημονικῆς ματιᾶς κτλ.

Ἐπέμεινα ρωτώντας συγκεκριμένα γιά τούς ἱστορικούς καί ἡ περίεργη ἀπόκριση ἦταν πώς “τήν μελετοῦν ἀλλά δέν γίνεται ΟΛΑ τά διδακτορικά νά ἀφοροῦν τήν Ἐπανάσταση” (τή στιγμή πού δέν ἀσχολεῖται ΚΑΝΕΝΑ). Κι ὅταν ἔφερα τό παράδειγμα τῶν ἀγγλικῶν δανείων πού ἀκόμα δέν ξέρουμε ἄν μᾶς κατέστρεψαν πυροδοτώντας τόν Ἐμφύλιο ἤ ἄν μᾶς ἔσωσαν δεσμεύοντας τήν Ἀγγλία στό πλευρό μας, “πληροφορήθηκα” πώς δέν ὑπάρχει κεντρική κατεύθυνση καί καθένας ἐπιλέγει νά ἀσχοληθεῖ μέ ὅ,τι θέλει. Στήν τελευταία παρατήρησή μου γιά τό περιρρέον πνευματικό κλῖμα πού ἐπιβάλλει τήν κατεύθυνση, ἡ ἀπάντηση ἦταν πώς μόνο “ἄλλα” καθεστῶτα ἦταν ἐκεῖνα πού ἐπέβαλαν μιά συγκεκριμένη κατεύθυνση!!! (δηλαδή;;;)

Ἔχουμε λοιπόν στό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο μόνο τήν κ. Μαρία Εὐθυμίου νά διδάσκει τήν ἐπαναστατική περίοδο τοῦ 1821, ἐνῶ στό Ἰόνιο Πανεπιστήμιο μόνον ὁ κ. Διονύσιος Τζάκης. Χειρότερα εἶναι τά πράγματα στό Τμῆμα Πολιτικῆς Ἐπιστήμης καί Ἱστορίας στό Πάντειο, ὅπου ἀνάμεσα στούς Ἀλ. Ἡρακλείδη, Δημ. Χριστόπουλο, Στ. Πεσμαζόγλου κτλ καί τά δεκάδες ἀπίθανα μαθήματα (ὅπως “Οἱ Κομματικές Οἰκογένειες στήν Εὐρώπη” ἤ “Ἀλβανική Ἱστορία καί Πολιτισμός”) ἡ Ἐπανάστασή μας ἔχει ἐξαφανιστεῖ, τό δέ μόνο μάθημα πού θά μποροῦσε νά σχετίζεται (“Ἱστορία ἑλληνικοῦ κράτους, 19ος-20ος αἰώνας”) τό διδάσκει ἡ …Χριστίνα Κουλούρη!

Ὁμοίως στό ἀκόμη πιό “ἐξωτικό” πρόγραμμα σπουδῶν τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Ἀνθρωπολογίας καί Ἱστορίας στό Πανεπιστήμιο Αἰγαίου, δέν ὑπάρχει οὔτε μία σχετική νύξη μεταξύ τῶν 70 συνολικά μαθημάτων! Γιά νά μήν μποῦμε στό ἀκόμη πιό σοβαρό θέμα τοῦ τί ἀκριβῶς (καί πῶς) διδάσκεται…
Ἡ ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821 λοιπόν δέν εἶναι μόνο πού ἀπέτυχε, ἀφήνοντας στούς ξένους νταβατζῆδες (μέχρι σήμερα!) τό κουμάντο τοῦ κράτους πού αὐτοί ἔστησαν, εἶναι καί πού δέν ἔχει ἀκόμη κατανοηθεῖ ἀπό τούς νεώτερους Ἕλληνες. Τά κυριότερα ἐρωτήματα πού σφράγισαν τόν Ἀγώνα παραμένουν ἀναπάντητα: ἦταν ἐθνική ἤ χριστιανική ἡ ἐξέγερση; ἡ Φιλική Ἑταιρεία πῶς ἐξαφανίστηκε; ὁ ἐμφύλιος ὀργανώθηκε ἔξωθεν ἤ ἁπλῶς προέκυψε ἔσωθεν; οἱ ἀγγλικές λίρες μᾶς ἔσωσαν ἤ μᾶς δίχασαν; οἱ Μαυροκορδάτοι ἦταν ἤ ὄχι πράκτορες; τόν Καποδίστρια τόν φάγανε οἱ Μαυρομιχαλαῖοι ἤ ἦταν πίσω τους ἄλλοι; Κτλ, κτλ.

Μέ ὅλα αὐτά τά θέματα ἀνοιχτά καί ἀμφισβητούμενα, ὅταν γιά κάθε ἐνδιαφέρουσα καί σοβαρή ἀπάντηση προστρέχεις σέ συγγραφεῖς μή ἱστορικούς (παλιότερα Γ. Σκαρίμπας καί Κυρ. Σιμόπουλος, τώρα Γ. Καραμπελιάς), τό ἑλλαδικό Πανεπιστήμιο παραμένει στόν κόσμο του, τρέχοντας πίσω ἀπό κάθε δυτική μόδα καί ἀγνοώντας τήν ἀνάγκη αὐτοῦ τοῦ τόπου γιά αὐτογνωσία. Κι ἔχει συχνά καί τό θράσος νά περιφρονεῖ ὡς μή ἐπιστημονική τήν δουλειά ὅποιων τό ὑποκαθιστοῦν λόγῳ τῆς διαρκοῦς ἀπουσίας του!

Γιατί εἴπαμε ὅτι τούς πληρώνουμε οἱ Ἕλληνες φορολογούμενοι ὅλους αὐτούς;

Αντιφωνητής