Μακάρι να τα καταφέρει ο Αλέξης…

Περί τα 7 χρόνια μετά τη χρεοκοπία του 2010 και 3-4 μνημόνια, στη χώρα του παραλόγου που ακούει στο όνομα Ελλάδα, μαλώνουμε ακόμη αν τα καταστήματα θα ανοίγουν τις Κυριακές (ή τέλος πάντων όποτε θέλει ο καθένας...) και αν οι ασπιρίνες με τα βρεφικά γάλατα θα πωλούνται και από τα σούπερ μάρκετ;

Το δε άκρον άωτον της νεοελληνικής παλαβομάρας μετά τους αναρχικούς που ζητάνε την αύξηση των κρατικών δαπανών (και άρα την εξάρτηση περισσότερων από το κράτος), είναι διάφοροι σύλλογοι ανέργων και ημιανέργων εμποροϋπαλλήλων που ζητάνε προστασία της Κυριακάτικης αργίας... Ο άνεργος διεκδικεί το δικαίωμα στην Κυριακάτικη αργία!!!

Πολλές φορές από την Άνοιξη του 2010 και εντεύθεν έχουμε παρακολουθήσει τη σύγκρουση ισχυρών συντεχνιών όπως των φαρμακοποιών και των εμπόρων για τα δυο παραπάνω ζητήματα...

Οσονούπω θα ενσκύψουν και οι πωλητές των λαϊκών αγορών να υπερασπιστούν το προνόμιο του κλειστού κλαμπ όσων μπορούν να έχουν πάγκο σε λαϊκή αγορά, μη τυχόν και προκύψει κανένας άνεργος που η ανάγκη τον ώθησε να καλλιεργήσει τα κτήματα του παππού για να ζήσει...

Υποτίθεται πως οι 2-3 μνημονιακές κυβερνήσεις που προηγήθηκαν και ακολούθησαν μετά τη χρεοκοπία του 2010 τα είχαν λύσει αυτά. Υποτίθεται πως ήταν προαπαιτούμενα για να εκταμιευτούν οι δόσεις για τα πάνω από 200 δισ. ευρώ που μας έχουν δανείσει. Είναι προφανές πως άπασες οι κυβερνήσεις που προηγήθηκαν εξαπάτησαν τους δανειστές. Οι τελευταίοι για τους δικούς τους λόγους έκαναν τα στραβά μάτια και συμβιβάστηκαν.

Η Ελλάδα έχει  το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων (34%) και συνεπώς το μικρότερο ποσοστό μισθωτών (66%) εργαζομένων, απ’ όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Στις ΗΠΑ, π.χ. μόνο 7 στους 100 είναι αυτοαπασχολούμενοι, ενώ στην Ινδία ο αντίστοιχος αριθμός είναι 87. Το μέγεθος του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων σε μια οικονομία αποτελεί ένα δείγμα αν αυτή είναι ανεπτυγμένη ή υπανάπτυκτη. Αποτελεί επίσης μέγεθος που είναι ευθέως ανάλογο με τη φοροδιαφυγή και το επίπεδο φτώχειας της κοινωνίας. Τα πράγματα είναι απλά, τα παραπάνω μεγέθη δείχνουν πως οι σύγχρονες μέθοδοι οργάνωσης της παραγωγής και καταμερισμού εργασίας δεν είναι τόσο διαδεδομένες στην Ινδία, όπως είναι στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με μια έκθεση του ΣΕΒ με στοιχεία 2ου τριμήνου 2016: "Οι Έλληνες δουλεύουμε περισσότερες ώρες εβδομαδιαίως (42,3) από τους Ευρωπαίους (37,1), κυρίως λόγω του υψηλότερου ποσοστού αυτοαπασχολούμενων στο σύνολο των απασχολούμενων. Στην  Ελλάδα ανέρχεται στο 34% και στην ΕΕ-28 στο 16%. Ένας πρόσθετος λόγος είναι το χαμηλότερο ποσοστό της μερικής απασχόλησης στην Ελλάδα (9,8%) απ’ ό,τι στην Ευρώπη (20,3%)". Συμβολική η σημασία...

Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, όπως και η πώληση ασπιρινών (ΜΗΣΥΦΑ) από τα σούπερ μάρκετ ή το άνοιγμα των λαϊκών αγορών δεν θα βγάλει την ελληνική οικονομία από το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται. Απλά, στην προκειμένη περίπτωση αποτελούν σε συμβολικό επίπεδο την ήττα και υποχώρηση κάποιων δυνάμεων που θεωρούν πως μπορούν να σταματήσουν το χρόνο και να εγκλωβίσουν  τη χώρα κάπου στο παρελθόν.

Η επί δεκαετίες ευημερία με δανεικά έχει δημιουργήσει περισσότερα σουβλατζίδικα, εμπορικά, ταξί  και καφετέριες απ’ όσες μπορούμε να συντηρήσουμε.  Από την άλλη κανένας δεν μπορεί να σταματήσει τις πωλήσεις μέσω ίντερνετ, την Uber, ή την Airbnb... Για να μην μιλάμε για άλλους κλάδους και η ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας εκλαμβάνεται σαν έλλειψη ευαισθησίας (μιλάς για τους άλλους από την επαγγελματική ασφάλεια της δικής σου κατάστασης) θα αναφερθώ μόνο για το τι συμβαίνει στον τύπο.

Η μεγάλη εκκαθάριση... Στις 3 Φεβρουαρίου του 2013 οι Κυριακάτικες εφημερίδες πούλησαν συνολικά 595.790 φύλλα. Οι αθλητικές την ίδια μέρα πούλησαν συνολικά 57.120 φύλλα. Λίγες μέρες νωρίτερα στις 29 Ιανουαρίου 2013, ημέρα Τρίτη, οι πολιτικές εφημερίες πούλησαν συνολικά 94.330 φύλλα και οι αθλητικές 46.350 φύλλα. Τέσσερα χρόνια αργότερα στις 23 Απριλίου 2017 οι κυριακάτικες πούλησαν συνολικά 270.810 φύλλα και οι αθλητικές 20.300 φύλλα. Την Τρίτη 18 Απριλίου οι πολιτικές πούλησαν 74.860 και οι αθλητικές 21.760 φύλλα. Δέκα χρόνια νωρίτερα οι Κυριακάτικες πουλούσαν πάνω από 2 εκατ. φύλλα.

Απ’ όσους εργάζονταν πριν μια δεκαετία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης σήμερα εργάζεται το ένα τρίτο και από το ένα τρίτο που συνεχίζει να έχει εργασία, στην ώρα του πληρώνεται το πολύ ένα 20%.  Οι συμβάσεις έχουν πεταχτεί στον κάλαθο ενώ η προσφορά και η ζήτηση με βάση την ανάγκη καθορίζουν τους μισθούς.

Η οικονομική κρίση και η τεχνολογική επανάσταση έχουν διαλύσει κυριολεκτικά τον τύπο. Πριν από 10 χρόνια το ασφαλές ήταν να εργάζεται κάποιος σε έναν από τους 3-4 μεγάλους εκδοτικούς ομίλους ή τα μεγάλα κανάλια.

Σήμερα οι μεγάλοι εκδοτικοί όμιλοι βρίσκονται υπό εκκαθάριση και σχετική ασφάλεια υπάρχει σε μικρότερες επιχειρήσεις κυρίως του διαδικτύου που άντεξαν τη λαίλαπα. Παρά την κρατική παρέμβαση στην αγορά του τύπου με κρατική διαφήμιση, θαλασσοδάνεια, υποχρεώσεις δημοσίευσης ισολογισμών αυτοί που δεν προσαρμόστηκαν εγκαίρως αντιμετωπίζουν το φάσμα της εξαφάνισης.

Η εμφάνιση και διάδοση των κοινωνικών δικτύων και των blogs πριν μερικά χρόνια άρχισαν να καννιβαλίζουν και τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης. Θα ήταν παράλογο όμως να απαιτήσει η συντεχνία των δημοσιογράφων να κλείσει το Facebook ή το Twitter... 

Η μόνη διέξοδος που μας απομένει είναι η προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν προκαλέσει έκρηξη της αλληλοενημέρωσης και περιορίζουν το ρόλο του δημοσιογράφου, όπως η UBER "κόβει" δουλειά από τους επαγγελματίες οδηγούς ταξί κλπ. Τα κοινωνικά δίκτυα αναπαράγουν όμως πιο πολλές ψευδείς ειδήσεις απ’ ό,τι το πιο αναξιόπιστο μέσο ενημέρωσης. Όσοι θέλουν να επιβιώσουν στον τύπο θα το εκμεταλλευτούν αυτό όσο ο Ζουγκεμπεργκ δεν βρίσκει τον αλγόριθμο που θα πετάει έξω τις ψευδείς ειδήσεις. Μετά βλέπουμε... 

Όταν πριν 200-250 χρόνια κυκλοφόρησαν τα πρώτα ατμόπλοια μια μεγάλη κατηγορία επαγγελμάτων και ειδικοτήτων που είχαν να κάνουν με τα ιστιοφόρα επλήγη. Το ίδιο συνέβη όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα αυτοκίνητα με τα κάρα, τους εκτροφείς αλόγων κλπ. Οι νέες δραστηριότητες κατάργησαν πολλά επαγγέλματα αλλά δημιούργησαν νέα. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν ήταν περισσότερες από εκείνες που καταργήθηκαν. Το επίπεδο ζωής μετά το αρχικό σοκ δεν αποκαταστάθηκε απλώς αλλά βελτιώθηκε αλματωδώς...

Μπορεί να φανταστεί κάποιος πως θα ήταν η ζωή μας σήμερα αν για να προστατέψουν τους αρμενιστές και τους καραγωγείς, δεν είχαν επιτρέψει να πλεύσουν τα ατμόπλοια και να κυκλοφορήσουν τα αυτοκίνητα;

Το αστείο στην προκειμένη περίπτωση είναι πως η απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων και της πώλησης ΜΗΣΥΦΑ στα σούπερ μάρκετ καλείται να τα εφαρμόσει η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα που ηγούνταν όλων των αντιμεταρρυθμίσεων για ψηφοθηρικούς λόγους. Οι αλλαγές αυτές όπως είπαμε, λίγα θα συνεισφέρουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και στη διέξοδο από το οικονομικό αδιέξοδο. Απλά αποτελούν συμβολικές ήττες συντεχνιών και δημαγωγών πολιτικών.

Η στήλη δεν πίστευε πως θα τα  έκανε αυτά μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτό και από το 2015 θεωρούσε πως ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Έπεσε έξω όμως...

Μακάρι ο Αλέξης λοιπόν να πετύχει στις μεταρρυθμίσεις και να αρχίσει το κράτος να αποσύρεται από την αγορά μπας και αρχίσει η ιδιωτική επιχειρηματικότητα να επινοεί νέες μεθόδους προσαρμογής και επιβίωσης σε έναν κόσμο που αλλάζει ιλιγγιωδώς χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη μελαγχολία όσων μένουν πίσω...

Εκτός αν νομίζετε πως μπορούμε να σταματήσουμε τον κόσμο να γυρίζει...

Κώστας Στούπας

Capital.gr