Μέτρα, αντίμετρα και τρία αυγά Τουρκίας…

Δεν ξέρουμε ποιος έβαλε στο μυαλό του Αλέξη Τσίπρα αυτή την πατέντα, αλλά τη χρησιμοποιεί κάθε φορά που βρίσκεται μπροστά στα δύσκολα. Είναι πατέντα που θυμίζει το αξίωμα της ομοιοπαθητικής «Like cures like».  Ή το αξίωμα της πυρόσβεσης: «η φωτιά σβήνει φωτιά».

Στην περίπτωση του κάθε φορά που πρέπει να υιοθετήσει μια σκληρή μνημονιακή ρύθμιση  κοτσάρει από δίπλα και μια …αντιρύθμιση και νομίζει πως καθάρισε. Μετά από αυτό  δέν ρου κοστίζει τίποτε να λέει στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι η κυβέρνησή του έχει ορίζοντα … εξαετίας!

Είδαμε την εφαρμογή της μεθόδου πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 όταν ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε για … ισοδύναμα. Υιοθετούσε το Μνημονίου, αλλά είχε – έλεγε- και ένα …αντιμνημόνιο που θα το εξισορροπούσε.Τρίχες!

Η διατύπωση»μέτρα μηδενικού αθροίσματος» έχει μπει πολλές φορές στο λεξιλόγιό των κυβερνητικών. Και έτσι οι τρίχες γίνονται σγουρές- σαν το βασιλικό. Για τα μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης ο Πρωθυπουργός βρήκε τα αντίμετρα. Κάτι σαν: να σε κάψω Γιάννη, να τα αλείψω να γειώνει.

Σαν να είναι το Μνημόνιο αρρώστια και του χορηγεί  αντίδοτο. Τον βοηθάει βέβαια και η ξύλινη  ρητορική της αντιπολίτευσης. Έτσι μπορεί να προσφέρει στους υπουργούς και τους βουλευτές του μια φραστική διέξοδο στις δημόσιες αντιπαραθέσεις τους.

Αλλά αυτή η πρακτική δείχνει ότι «αλλού ο παππάς αλλού τα  ράσα».  Δεν έχει καμία σχέση με την ουσία του προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα. Δεν δείχνει το φεγγάρι, αλλά φτιασιδώνει το  δάκτυλο. Όπως συνέβη και με το 3^ο Μνημόνιο που υπέγραψε όταν κατάλαβε ποιας χώρας έγινε Πρωθυπουργός -έχοντας χάσει την ευκαιρία να είναι ηπιότερο-έτσι και με την δεύτερη αξιολόγηση ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει να πιστεύει ότι όλα αυτό γίνεται για το θεαθήναι.

Είναι ένα πολιτικό παιχνίδι τακτικής πίσω από το οποίο κρύβονται απλώς οι επώδυνες για το εισόδημα των πολιτών ρυθμίσεις που αναγκαστικά θα υιοθετήσει η κυβέρνηση του και πρέπει να τους χρυσώσει το χάπι. Να μειώσει το πολιτικό κόστος του απλώς.

Γι’ αυτό ούτε που ασχολείται με τις ρυθμίσεις που αφορούν αλλαγές κα μεταρρυθμίσεις. Και δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν ανεξάρτητα και πέρα από το Μνημόνιο για να λειτουργήσει ομαλά η χώρα.

Σε κάθε περίπτωση, αυτές τις ρυθμίσεις θα τις υιοθετούσε και οποιαδήποτε άλλη κυβέρνησης της χρεοκοπημένης Ελλαδας. Από αυτή την άποψη ο αντίπαλός του Κυριάκος Μητσοτάκης κοροϊδεύει τον κόσμο. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.

Το Μνημόνιο είναι μέσο

Να μείνουμε στην ουσία της μνημονιακής προσαρμογής που αφορά δυο τομείς: τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις μεταρρυθμίσεις.  Ο σκοπός των «προγραμμάτων» και των μέτρων που προβλέπουν, όπως και ο σκοπός των αλλαγών που επιβάλλουν, αλλά και η εσωτερική υποτίμηση που επιφέρουν, δεν είναι να καταλήξουμε  σε κάτι του τύπου: και ο σκύλος είναι χορτάτος και η πίττα αφάγωτη.

Δεν είναι ένα πινκ-πονγκ ανάμεσα στους δανειστές και τις ελληνικές κυβερνήσεις με προκαθορισμένο αποτέλεσμα υπέρ των δανειστών. Έχει κάποια επιδίωξη- με τα ευρωπαϊκά μέτρα και σταθμά τουλάχιστον.

Είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη για να βγει η χώρα από την κρίση. Προϋπόθεση για να πάρει τα πάνω της η  οικονομία, να βγει η χώρα στις αγορές, να προκύψουν επενδύσεις, να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Αφορούν δηλαδή τον πυρήνα της ύπαρξη της  Ελλάδας- δεν συγκυριακή υπόθεση. Μπόρα είναι θα περάσει.

Συνεπώς δεν λέει την αλήθεια ο Πρωθυπουργός όταν υπερηφανεύεται στο υπουργικό συμβούλιο ότι «τα δύσκολα έμειναν πίσω». Βλέπει τα δέντρα και χάνει το δάσος. Τα δύσκολα συνεχίζονται  καθώς η χώρα θα βρίσκεται για χρόνια υπο διεθνή οικονομικό έλεγχο, θα έχει δανειακά βάρη και θα χρειαστεί δεκαετίες για να σταθεί στα πόδια  της.

Αν η απρονοησία των κυβερνήσεων Παπανδρέου και Σαμαρά γίνει υπόδειγμα για τον  Τσίπρα, όπως είναι ήδη για τον …Μητσοτάκη, θα έχει την τύχη τους. Καθήκον κάθε κυβέρνησης δεν είναι τα διαχειριστεί επικοινωνιακά τις συμφωνίες που της επιβάλει η τρόικα, όπως και το καθήκον κάθε υπεύθυνης αντιπολίτευσης δεν είναι να τις εκμεταλλευτεί -αθέμιτα γιατί κι αυτή το ίδιο  θα έκανε- για λογαριασμό της.

Πορεία χωρίς σχέδιο

 Το ζητούμενο -για τη χώρα- είναι να ενταχθούν τα μετρα, οι αλλαγές, η δημοσιονομική προσαρμογή και οι μεταρρυθμίσεις,  για τα οποία υποβάλλονται σε στερήσεις οι πολίτες, σε ένα σχέδιο οικονομικής ανάπτυξής. Σε συνδυασμό με την λειτουργική ανασύνταξη της διοίκησης, την εξυγίανση του πολιτικού συστήματος και τη συνειδητοποίηση της κοινωνίας  για τη συμμέτοχη της στην προσπάθεια. Με αντίβαρο σ’ αυτή τη φάση τη δίκαιη κατανομή των βαρών και την υπόσχεση για αντίστοιχη απολαβή του οφέλους  όταν υπάρξει.

Για να υπάρξει σχέδιο όμως απαιτείται μια προϋπόθεση. Να λέει η κυβέρνηση την αλήθεια και ο Αλέξης Τσίπρας δεν το κάνει. Επαναλαμβάνει τα τερτίπια του Σαμαρά ότι θα έβγαζε τη χώρα από το Μνημόνιο. Τις  μεγαλοστομίες του Βενιζέλου ότι έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Λέει κι αυτός ότι έχει τη λύση, ότι οσονούπω απαλλάσσει τα χώρα από την εποπτεία και την εξάρτηση. Αυτά είναι σαπουνόφουσκες. Κομπογιαννίτικη λογική μικροαστικών επιδιώξεων. Η σημερινή κυβέρνηση, όπως και οι προηγούμενες των Μνημονίων δεν έχουν επιχειρήσει καν να συντάξουν σχέδιο εξόδου από την κρίση. Έτσι καταλήγει το Μνημόνιο να θεωρείται σχέδιο.

Ούτε η επιτροπεία τελειώνει, όπως είπε στο  υπουργικό συμβούλιο  ο Πρωθυπουργός ούτε η επιδιωκόμενη ρύθμιση για το χρέος βγάζει τη χώρα από την κρίση. Δημιουργούν προϋποθέσεις, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι δεν παράγει, δεν είναι ότι χρωστάει.

Η αλήθεια είναι ότι η χώρα χρεοκόπησε και βρίσκεται σε δήθεν οικονομικό έλεγχο. Αυτό θα κρατήσει πολλά χρόνια ακόμη και θα ισχύει -είτε μένει στην Ευρωζώνη, είτε φεύγει. Το προφανές συμφέρον της είναι να μείνει, γιατί πέραν της εθνικής άμυνας που εξασφαλίζει όσο κάθεται στο ευρωπαϊκό τραπέζι,  είναι η μόνη αφετηρία από  την οποία μπορεί να προκύψει η ανάκαμψη. Υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα συνειδητοποιήσει την κατάστασή της και θα αποφασίσει αν τη ξεπεράσει -συλλογικά και με σκληρή δουλειά.

Τα περί «Τέταρτου Μνημονίου χωρίς λεφτά» που εκεί ο Κυριάκος είναι για τα πανηγύρια. Έτσι και αλλιώς δεν  πρόκειται υπάρξουν λεφτά από κρατικά δάνεια της Ευρωζώνης – ενώ θα πληρωθούν στο ακέραιο τα προηγούμενα. Η Ελλάδα πρέπει να ζει εφεξής με τα δικά της λεφτά. Αν θέλει να ζήσει καλυτέρα πρέπει να βγάζει περισσότερα.

Η  ουσιαστική έννοια της εφαρμογής των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων του Μνημονίου- πέρα από τις δημοσιονομικές πλευρές του- είναι να δημιουργήσουν προθέσεις για να βγάζει περισσότερα. Σ’ αυτό θα παίξει ρόλο και η  ευχέρεια δανεισμού από τις αγορές. Αλλά κι αυτό έχει ως προϋποθέσεις την υλοποίηση των προβλέψεων του Μνημονίου. Μέχρι τότε τα κεφάλια μέσα.

Η λιτότητα θα συνεχιστεί, οι ανέμελες μέρες των παροχών πρέπει να ξεχαστούν και τα κοινωνικά συστήματα, όπως το ασφαλιστικό πρέπει να χτιστούν εξ αρχής για να αποδώσουν για τις επόμενες γενιές. Οι ενδιάμεσες, μετά τις γενιές της σπάταλης, την πάτησαν. Αυτή είναι η αλήθεια που πρέπει να λέει ένας υπεύθυνος πρωθυπουργός.  Και αυτό πρέπει να συναινεί η αντιπολίτευση.

Δεν υπάρχουν μέτρα και αντιμέτρα, μέτρα και ισοδύναμα, μηδενικά αθροίσματα και αέρας κοπανιστός. Υπάρχει πρόγραμμα δεσμεύσεων που πρέπει να υλοποιηθεί στο πλαίσιο ενός σχεδίου  εξόδου από την κρίση.Το πρόγραμμα υπάρχει και υλοποιείται κατ’ ανάγκη. Αλλά όσο δεν παρέχει το σχέδιο να ρίχνουμε νερό σε τρύπιο πηγάδι και οι θυσίες πάνε χαμένες. Όπως με τον Παπανδρέου και τον Σαμαρά ,έτσι και με τον Τσίπρα.

Επειδή ζούμε σε κοινοβουλευτικό καθεστώς, όσο οι πολιτικές δυνάμεις δεν συγκλίνουν στην συναποδοχή του πολιτικού  βάρους, ώστε να πείσουν και την κοινωνία να  συμβάλει, τόσο οι τροχοί της πορείας προς την ευημερία θα γυρίζουν στον αέρα και τόσο ο χρόνος εξόδου από την κρίση θα αυξάνεται.

Γ. Λακόπουλος

Ανοιχτό Παράθυρο