Έχασαν οι Έλληνες μια ακόμη πρωτιά;

Ο Έλληνας αστρονόμος Ίππαρχος είναι γνωστός και ως ο πατέρας της τριγωνομετρίας. Αυτό όμως yesterday. Σήμερα, και αν πιστέψουμε την εφημερίδα Guardian, οι Βαβυλώνιοι μαθηματικοί τον πρόλαβαν κατά … χίλια τουλάχιστον χρόνια!

Από τότε που κάποιος αρχαιολόγος ανακάλυψε στο Ιράκ μια πήλινη επιγραφή (ταμπλέτα) ηλικίας 3.700 ετών, που ονομάστηκε Ρ322, ιστορικοί, μαθηματικοί, και άλλοι επιστήμονες προσπαθούσαν να βγάλουν άκρη για το τι ακριβώς σήμαιναν οι σειρές και οι στήλες από αριθμούς που βρίσκονταν επιμελώς χαραγμένοι στην επιφάνειά της…

Το 1945 οι μαθηματικοί συνειδητοποίησαν ότι οι αριθμοί αυτοί εμπεριείχαν το Πυθαγόρειο Θεώρημα, χίλια χρόνια πριν από τον Πυθαγόρα! Αυτό αναφέρει το ABC, ενώ σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από μερικές ημέρες στο Historia Mathematica, Αυστραλοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι μυστηριώδεις αριθμοί έπαψαν πια να αποτελούν μυστήριο και δεν είναι παρά ένας πίνακας τριγωνομετρίας, και μάλιστα πολύ πιο ακριβής από οποιονδήποτε άλλο που έχει βρεθεί ποτέ.

Όπως λέει στο περιοδικό Science ο μαθηματικός Daniel Mansfield, «χρειάστηκε να μελετήσω τους αριθμούς αυτούς επί δυο ολόκληρα χρόνια μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι πρόκειται για τριγωνομετρία… αλλά πως γίνεται;». Μια έμπνευση που του ήρθε τον βοήθησε στη λύση του μυστηρίου, όταν θυμήθηκε πως οι Βαβυλώνιοι είχαν έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο από τον δικό μας να εφαρμόζουν την τριγωνομετρία, αφού την βάσιζαν σε αναλογίες, και όχι σε κύκλους ή γωνίες. «Πρόκειται για ιδιοφυή σκέψη», λέει.

Ένας άλλος ερευνητής, ο Norman Wildberger, δηλώνει ενθουσιασμένος από την ανακάλυψη, και τονίζει πως η συγκεκριμένη τριγωνομετρία πάνω στην Ρ322 εκπροσωπεί μια πολύ πιο απλή και συγχρόνως πιο ακριβή εκδοχή της τριγωνομετρίας που ξέρουμε.

Βέβαια, μπορεί οι παραπάνω ειδικοί να δηλώνουν σούπερ ενθουσιασμένοι, και να ισχυρίζονται ότι οι Βαβυλώνιοι χρησιμοποίησαν την ταμπλέτα αυτή (και άλλες  παρόμοιες) για να χτίσουν παλάτια και πυραμίδες, κάποιοι άλλοι όμως εξίσου ειδικοί είναι πιο επιφυλακτικοί και σημειώνουν ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για όλα τα παραπάνω, χαρακτηρίζοντας τα συμπεράσματα ως «θεωρητικά και ιδιαίτερα ανυπόστατα».

S.A.