Σε επίπεδο εξωτερικής
πολιτικής και διεθνών σχέσεων η απαξιωμένη από κάθε πλευρά Ελλάδα αυτή τη
στιγμή βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, βαδίζοντας πάνω σε τεντωμένο
σκοινί. Με τις διεθνείς συγκυρίες (στη γειτονιά μας) να λειτουργούν υπέρ της
και με το κλειδί των εξελίξεων να βρίσκεται στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, όπως
αυτές έχουν διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα.
Από τη μία έχουμε τη
συνεχή επιθετική ρητορική της Άγκυρας απέναντι στην Αθήνα, σε συνδυασμό με τις
κατά καιρούς κοκορομαχίες του Καμένου απέναντι στον Ερντογάν. Από την άλλη, για
πρώτη φορά στο πρόσφατο παρελθόν οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας είναι τόσο
τεταμένες, ειδικά μετά τις ανακλήσεις βίζας αλλά και την σύλληψη εργαζομένων
στην αμερικανική πρεσβεία της Άγκυρας, μια κατάσταση που αποτελεί βούτυρο στο
ψωμί του Τραμπ, ο οποίος είναι ή τουλάχιστον δείχνει αποφασισμένος να
καταστήσει και πάλι την χώρα του παγκόσμιο ηγέτη σε όλα τα επίπεδα…
Μέσα σε αυτό το νέο
ρευστό πλαίσιο, ο Τσίπρας θα επισκεφτεί την Ουάσιγκτον, και θα συναντηθεί με
τον Αμερικανό πρόεδρο, με όλους εμάς να ελπίζουμε πως δεν θα τα κάνει και αυτή
τη φορά μούσκεμα και θα περιοριστεί σε καμιά σέλφι με τον Ντόναλντ, αρκεί να
μην ανοίξει το στόμα του κι αρχίσει τις αγγλικούρες, προσπαθώντας να τον πείσει
για το όραμά του για σοσιαλισμό, επανάσταση, κλπ κλπ. Ο Τραμπ δεν είναι ούτε ο
χιουμορίστας Κλίντον, ούτε ο ευγενής και ήπιος Ομπάμα, οπότε καλά θα κάνει ο
πρωθυπουργός να προσέξει την συμπεριφορά του για να μη γίνει διεθνής ρόμπα μέσω
των viral tweets του σημερινού πλανητάρχη (τα συνηθίζει). Και επίσης καλά θα
κάνει να έχει πάντα δίπλα του δυο τρεις διερμηνείς, για να μη ξαναγίνει ρεζίλι
των σκυλιών.
Όπως και να ’χει, οι
σημερινές συγκυρίες βολεύουν την χώρα μας, με την κρίση που υποφώσκει μεταξύ
Αμερικανών και Τούρκων να είναι η σοβαρότερη από την εποχή λίγο μετά την εισβολή
στην Κύπρο, τότε που η Ουάσιγκτον είχε επιβάλλει εμπάργκο όπλων στην Τουρκία.
Μια κρίση που οδήγησε την Αμερική στο να αμφισβητήσει επίσημα την «αφοσίωση της Τουρκίας στην προάσπιση της
ασφάλειας του προσωπικού και των εγκαταστάσεων της αμερικανικής διπλωματικής
αποστολής στην Άγκυρα», και με την Τουρκία να αντιδρά άμεσα, δηλώνοντας
ακριβώς τα ίδια, και αναστέλλοντας την ηλεκτρονική υπηρεσία χορήγησης βίζας για
Αμερικανούς πολίτες.
Παράλληλα, η κρίση άρχισε ήδη να
επηρεάζει την οικονομία της γείτονος χώρας, με το χρηματιστήριο της να
σημειώνει κάμψη και το εθνικό της νόμισμα να υποτιμάται εκ νέου.
Η σημερινή κορύφωση
της κρίσης έρχεται ως συνέχεια της περσινής απόπειρας πραξικοπήματος στη
Τουρκία, όταν οι Αμερικάνοι αρνήθηκαν να εκδώσουν τον κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν
τον οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί ως υποκινητή του πραξικοπήματος, και όχι μόνο.
Πριν από αυτό, ο Ερντογάν προσπαθούσε, όσο μπορούσε, να ισορροπήσει τις σχέσεις
του με τη Δύση παράλληλα όμως με κάποια αψυχολόγητα (για την Δύση) ανοίγματα
προς το Ιράν και την Ρωσία. Μετά όμως από την ψύχρανση που προέκυψε με τις ΗΠΑ,
καθώς και τις σκληρές κριτικές που δέχθηκε από πλευράς ΕΕ (κυρίως της
Γερμανίας) για τις διώξεις που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος, το
τουρκικό βάρος στράφηκε ξανά προς Ανατολάς, με την τουρκική λαϊκή γνώμη να
είναι πλέον ανοικτά αντιαμερικανική και αντιδυτική.
Στην βάση της η κρίση,
που όπως είπαμε ξεκίνησε λόγω της άρνησης της Αμερικής να συλλάβει και να
εκδώσει τον Γκιουλέν, στηρίζεται σε μια παρεξήγηση όσον αφορά στο πως ο
Ερντογάν αντιλαμβάνεται την δημοκρατία. Εν ολίγοις ο «Σουλτάνος» της Άγκυρας
δείχνει να αγνοεί τον θεσμοθετημένο διαχωρισμό των εξουσιών που ισχύει στις
ΗΠΑ, όπου η εκτελεστική εξουσία δεν μπορεί να «διατάξει» την δικαστική, όπως
συμβαίνει στη χώρα του, με αποτέλεσμα να μιλάει για αμερικανική «συνωμοσία» εις
βάρος του, και εις βάρος των Τούρκων, πείθοντας μεγάλο μέρος του λαού του.
Όλα αυτά μοιάζουν
απρόσμενα, αφού αμέσως μετά την εκλογή του Τραμπ όλα έδειχναν πως οι σχέσεις
των δυο χωρών θα γίνονταν πιο «σφιχτές», με τον πλανητάρχη να εκφράζεται με
ενθουσιασμό για τον Τούρκο ηγέτη, τον οποίο χαρακτήριζε «βασικό σύμμαχο στον
πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Να μη ξεχνάμε επίσης ότι ο Τραμπ ήταν ο πρώτος
που συνεχάρη τον Ερντογάν αμέσως μετά το αμφιλεγόμενο εκείνο δημοψήφισμα που
του έδινε περαιτέρω εξουσίες, και για το οποίο μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Δύσης
είχε εκφραστεί αρνητικά.
Όλα αυτά όμως θα
μπορούσαν εκ των υστέρων να χαρακτηριστούν ως λυκοφιλίες, καθώς τόσο στην
Ουάσιγκτον όσο και στην Άγκυρα έχουμε δυο δυναμικές και άκρως εγωιστικές
προσωπικότητες, οι οποίες στις παρούσες συγκυρίες δείχνουν να στρέφονται η μία
εναντίον της άλλης σε έναν κατά μέτωπο πόλεμο εντυπώσεων και όχι μόνο.
Η ασταθής αυτή
λυκοφιλία άρχισε να ξεσκεπάζεται κυρίως λόγω της διαφωνίας μεταξύ των δυο χωρών
όσον αφορά τη Συρία, όπου η Ουάσιγκτον στηρίζει τους Κούρδους της χώρας, οι
οποίοι αποτελούν την αιχμή του δόρατος των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων που
μάχονται το ISIS, με την Άγκυρα όμως να τους θεωρεί τρομοκράτες και παρακλάδι του
ΡΚΚ (το οποίο και οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση!), άρα μια τεράστια
απειλή για την Τουρκία.
Τέλος, μεγάλο ρόλο στο
χάσμα που διαμορφώθηκε αποτέλεσε και η υπογραφή συμφωνίας από πλευράς Τουρκίας
τον περασμένο μήνα για την αγορά ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400.
Όλα αυτά όμως μπορούν
κάλλιστα να ανατραπούν μέσα σε μία νύκτα, καθώς όπως έχουμε δει στο παρελθόν, ο
Ερντογάν συνηθίζει τις διπλωματικές κωλοτούμπες. Θυμόσαστε πόσο πυρ και μανία
ήταν με τους Ρώσους όταν τουρκικό αεροσκάφος κατέρριψε ρωσικό Sukhoi με τον
Πούτιν να απειλεί ακόμη και με πόλεμο; Σήμερα είναι φιλαράκια. Θυμόσαστε επίσης
την οργή του Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ, τότε που Ισραηλινοί κομάντος βύθισαν
τουρκικό πλοιάριο ακτιβιστών, σκοτώνοντας 9 Τούρκους; Τώρα είναι φιλαράκια.
Μέσα λοιπόν σε αυτό το περίεργο και
ρευστό διπλωματικό κλίμα, με την επίσκεψη του Τσίπρα στην Ουάσιγκτον, η Ελλάδα
έχει μια μοναδική ευκαιρία να παίξει το χαρτί της γεωγραφικής της θέσης, της
ευρωπαϊκής (δυτικής) της κατεύθυνσης και να ζητήσει αλλά και να πετύχει
σημαντικά ανταλλάγματα για την σταθερή διαχρονικά φιλοδυτική στάση της. Άσχετα
αν ο λαός της είναι ο μοναδικός στη Δύση που «λατρεύει» τη Ρωσία, άσχετα αν στο
τιμόνι της βρίσκεται η γνωστή παρέα των σφόδρα «αντιαμερικανών» και
ιδεοληπτικών γιαλαντζί αριστερών του Σύριζα.
Ας ελπίσουμε πως για
μια και μοναδική φορά ο Αλέξης δεν θα μας ντροπιάσει, και συνειδητοποιώντας την
κρισιμότητα των συγκυριών θα εμφανιστεί σοβαρός και πάνω απ όλα εκφραστής των
ελληνικών συμφερόντων, κάτι όμως για το οποίο προσωπικά αμφιβάλλω.
Οψόμεθα…
Strange Attractor
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου