Αν και στην πολιτική
όλα είναι ρευστά, ειδικά στις διεθνείς σχέσεις όπου δεν παίζουν ρόλο τα
συναισθήματα αλλά το συμφέρον και όλα μπορούν να αλλάξουν άρδην μέσα σε μικρό
διάστημα, εν τούτοις αυτό που ζούμε σήμερα είναι στην ουσία η πλήρης κατάρρευση
μιας πολύχρονης συμμαχίας μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας. Και ο λόγος για τον οποίο
αυτή η εξέλιξη είναι σημαντική για εμάς δεν νομίζω πως χρειάζεται ειδική
διευκρίνιση. Αρκεί μόνο να πούμε πως αποτελεί μοναδική ευκαιρία για να
αναβαθμιστεί η χώρα μας σε πολλά επίπεδα.
Η Τουρκία αποτελεί
σημαντικό σύμμαχο της Αμερικής από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, τότε που ο
ψυχρός πόλεμος ήταν στο ζενίθ του. Ο τουρκικός στρατός ήταν (και ίσως ακόμη να είναι)
ο δεύτερος μεγαλύτερος του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα η Δύση να έχει στα όπα όπα την
Άγκυρα άσχετα με τις όποιες «ιδιορρυθμίες» της συγκεκριμένης χώρας, που από την
εποχή του Ατατούρκ ήταν με το ένα πόδι στην καθυστερημένη Ανατολή και με το
άλλο στην αναπτυγμένη Δύση. Της έκατσε όμως ο επικίνδυνος ανταγωνισμός
ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, και χάρη στην βολική γεωγραφική της θέση έγινε το αγαπημένο παιδί της
Αμερικής, με εμάς μονίμως να παίζουμε τον άχαρο ρόλο του δεύτερου παιδιού…
Η «ανίερη» αυτή
συμμαχία, που κόστισε ακριβά στη χώρα μας, με την Ουάσιγκτον να χαϊδεύει και να
κακομαθαίνει το αγαπημένο της παιδί παρ’ όλες τις αταξίες του, μοιάζει να
βαίνει προς το τέλος της. Οι ιδιαίτερες σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας έχουν υποστεί
μεγάλη φθορά τα τελευταία χρόνια, ειδικά από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε τα ηνία
στον Λευκό Οίκο.
Όλα ξεκίνησαν με την
σύλληψη εργαζομένου (αργότερα και δεύτερου) στην αμερικανική πρεσβεία στην
Άγκυρα, τον οποίο οι τουρκικές αρχές υποψιάζονται ως συνεργάτη του εξόριστου
κληρικού Γκιουλέν, ο οποίος κατά τον Ερντογάν στηρίζεται από τις ΗΠΑ και είναι
πίσω από το αποτυχημένο περσινό πραξικόπημα κατά της κυβέρνησής του.
Ο Ερντογάν όμως δεν
περιορίζεται μόνο στην στοχοποίηση διπλωματικών υπαλλήλων, αλλά όπως έχει
δείξει τα τελευταία χρόνια δεν διστάζει να συλλάβει και να φυλακίσει
εκατοντάδες ανθρώπους, στρατιωτικούς, δημοσίους υπαλλήλους, δικηγόρους και
κυρίως δημοσιογράφους, ασχέτως εθνικότητας τους οποίους θεωρεί πράκτορες ή απλά
εχθρούς του καθεστώτος του. Σύμφωνα μάλιστα με την Διεθνή Αμνηστία,
στην Τουρκία βρίσκονται οι πιο πολλοί φυλακισμένοι δημοσιογράφοι από
οποιαδήποτε άλλη χώρα του πλανήτη, ενώ έχουν σφραγιστεί και απαγορευτεί πάνω
από 150 ΜΜΕ!Πριν από μερικές ημέρες μια δημοσιογράφος της Wall
Street Journalκαταδικάστηκε ερήμην σε δυο χρόνια φυλάκιση με την κατηγορία
ότι διέδιδε τρομοκρατική προπαγάνδα. Στην πραγματικότητα το έγκλημά της ήταν
ότι πήρε συνέντευξη από μέλη του παράνομου στη Τουρκία κουρδικού ΡΚΚ.
Και σαν να μη φτάνουν
οι διώξεις κατά δημοσιογράφων ή τα διπλωματικά μέτρα που παίρνει η Άγκυρα
εναντίον της Αμερικής, την περασμένη Πέμπτη ένας εμφανώς εκτός ελέγχου
οργισμένος Ερντογάν κατηγόρησε την Αμερική πως προμηθεύει με όπλα και οχήματα
τρομοκράτες (εννοώντας την κουρδική οργάνωση YPG που μάχεται τον ISIS στη
Συρία). Παράλληλα κατηγόρησε τον Αμερικανό πρέσβη στην Άγκυρα πως «δρα και
λειτουργεί ως ενεργούμενο πρακτόρων που έχουν σκοπό να βλάψουν την Τουρκία», απειλώντας
να σταματήσει να αγοράζει όπλα από τις ΗΠΑ. Αυτό το τελευταίο που πλήττει
εμφανώς την αμερικανική οικονομία έρχεται να συμπληρώσει την πρόσφατη
παραγγελία S-400 από την Ρωσία, με το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων
Anadolu να δημοσιεύει μέχρι και διαφημιστικά γραφικά ως προς το ποια
αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη αποτελούν εύκολο στόχο για τους ρωσικούς
πυραύλους που σύντομα θα διαθέτει η Τουρκία!!!
Όλα αυτά τα
πρωτάκουστα στις διεθνείς σχέσεις, ειδικά όταν μιλάμε για στενούς συμμάχους,
μπορούν να οδηγήσουν σε οποιαδήποτε απρόβλεπτη εξέλιξη, ακόμη και στην διάλυση
του ΝΑΤΟ ή έστω στην αποχώρηση της Τουρκίας από αυτό. Άλλο δηλαδή που δεν θέλει
η παραδοσιακή αντίπαλος της Αμερικής (τελευταία και της ΕΕ) Ρωσία, με τον
Πούτιν να τρίβει τα χέρια του από χαρά για τα τεκταινόμενα.
Όλα αυτά συμβαίνουν
επί Τραμπ, που δεν είναι … Ομπάμα. Και που πραγματικά φαίνεται να είναι
αποφασισμένος να βάλει τέρμα στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και επεκτατισμό. Και
μάλιστα σε μια εποχή, που άσχετα με την μέχρι πρότινος ανάγκη που είχε η
Αμερική την Τουρκία, ο ψυχρός πόλεμος έχει τελειώσει προ πολλού. Ακόμη και οι
εναγκαλισμοί της Άγκυρας με την Τεχεράνη και τους εξτρεμιστές Σουνίτες, δεν
αρέσουν στον Τραμπ, όπως δεν του αρέσει και η όψιμη αγάπη του Ερντογάν με τον
Πούτιν.
Τέλος, αν κι εμείς εδώ
στην Ελλάδα έχουμε τα δικά μας ανυπέρβλητα προβλήματα χάρη στον Τσίπρα και τους
μαθητευόμενους μάγους του, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την γενικότερη γεωπολιτική
και άκρως ασταθή και επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης. Με
μια Κίνα να αναδύεται ως παγκόσμια οικονομική (προς το παρόν) δύναμη, με μια ΕΕ
να πελαγοδρομεί και να απειλείται τόσο οικονομικά όσο και δημογραφικά (βλ.
μεταναστευτικό πρόβλημα), με μια Μέση Ανατολή σε μόνιμο πόλεμο, με μια Β. Κορέα
να απειλεί με πυρηνικό ολοκαύτωμα, κλπ κλπ. Μέσα σε αυτό το χαοτικό παγκόσμιο
σκηνικό η Αμερική του Τραμπ θέλει να αποδείξει ότι συνεχίζει να είναι αυτή που
ήταν και ότι δεν θα παρατήσει την πρωτοκαθεδρία της χωρίς μάχη.
Άρα, ο Τραμπ πέρα από
την ρητορική ίσως χρειαστεί να σπάσει και μερικά αυγά για να δείξει who is the
boss. Και η Τουρκία ίσως αποτελέσει γι' αυτόν μια ευκαιρία να δείξει την μαγκιά
του βάζοντάς την στη θέση της. Εξάλλου, δεν χρειάζεται ντε και καλά κάποια
στρατιωτική επέμβαση ή απειλή, καθώς αρκεί ο οικονομικός της στραγγαλισμός.
Λίγο μετά από τις διπλωματικές κόντρες με την Ουάσιγκτον η τουρκική λίρα πήρε
την κατιούσα, κάτι που απέδειξε στον Ερντογάν ότι αν θέλουν οι παγκόσμιοι
τραπεζίτες ή επενδυτές εύκολα μπορούν να στείλουν την χώρα του στην οικονομική
ανυποληψία.
Εν κατακλείδι, η
Τουρκία ίσως άθελά της να παίζει το παιχνίδι του Τραμπ, που σε αυτή τη συγκυρία
θέλει και χρειάζεται να δείξει ότι ελέγχει την σκακιέρα και ότι δεν είναι μόνο
λόγια, όπως τον κατηγορούν πολλοί και διάφοροι εντός και εκτός των ΗΠΑ. Και
ποιος είναι πιο εύκολος στόχος γι’ αυτόν από την Τουρκία του Ερντογάν, που
μπορεί κάθε τόσο να παριστάνει τον κόκορα αλλά έχει αποδείξει (με κωλοτούμπες)
ότι κατά βάθος είναι κότα και ίσως στην προκειμένη περίπτωση διάλεξε λάθος
αντίπαλο;
Τι πιο εύκολο για τον
Τραμπ από το να ξεπουπουλιάσει τον Ερντογάν, συνεχίζοντας και ενισχύοντας αυτό
που κάνει στη Συρία (μέσω Κούρδων), αρνούμενος να ενδώσει στο θέμα Γκιουλέν,
επιβάλλοντας κάποιες εμπορικές ή και οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία (αλά Ιράν),
δείχνοντας έτσι σε κάθε ενδιαφερόμενο ότι όποιος τα βάζει με την Αμερική θα
χάσει…
Αυτή είναι η σημερινή
περιρρέουσα ατμόσφαιρα μέσα στην οποία το «άστρο» που έχει ο Τσίπρας, και που
τον έφερε ως εδώ (άσχετα αν είναι παντελώς άσχετος στα πάντα όλα) του δίνει την
μοναδική ευκαιρία μέσω της επίσκεψης του στην Ουάσιγκτον να πετύχει πράγματα
για την Ελλάδα τα οποία άλλοι πολύ πιο καταρτισμένοι προκάτοχοί του δεν
μπορούσαν λόγω των τότε ισορροπιών.
Θα φανεί άραγε άξιος,
ή δεν έχει πάρει καν χαμπάρι τι γίνεται; Ας ελπίσουμε το πρώτο…
Strange Attractor
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου