Άλλο που δεν ήθελε ο Ερντογάν…

Ο Ερντογάν, που αυτές τις μέρες βρίσκεται στη χώρα μας απολαμβάνοντας τιμές Σουλτάνου, μέσα του βράζει και  φαίνεται ιδιαίτερα εξοργισμένος με την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Σύμφωνα δε με τις τελευταίες πληροφορίες βάζει, λέει, κόκκινες γραμμές, απειλώντας ακόμη και με οριστική διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της Άγκυρας με το Ισραήλ. Μάλιστα, ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος χαρακτήρισε την κίνηση Τραμπ ως ενδεχόμενη «τεράστια καταστροφή».

Το Ισραήλ αντέδρασε σκωπτικά στις απειλές του Ερντογάν με τον υπουργό Παιδείας Naftali Bennett να σχολιάζει ότι «ο καθένας μπορεί να λέει ότι θέλει αλλά είναι προτιμότερο να έχουμε μια ενωμένη Ιερουσαλήμ παρά την συμπάθεια του Ερντογάν»...

Εκτός όμως από την Τουρκία, που αναζητεί ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή, αρκετές μουσουλμανικές χώρες έχουν επίσης αντιδράσει στην κίνηση Τραμπ. Μαζί τους και η ΕΕ, που ζητά από την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει το ζήτημα φοβούμενη ότι όλα αυτά μπορεί να αναμοχλεύσουν τα πάθη και να ξαναφέρουν την βία στην περιοχή.

Όλα αυτά βέβαια αποτελούν βούτυρο στο ψωμί του Ερντογάν, ο οποίος χρόνια τώρα ονειρεύεται να χρισθεί ο ηγέτης και ο υπερασπιστής του Ισλάμ, ένας νέος Σαλαντίν δηλαδή, ακόμη κι αν αυτό προϋποθέτει να τα χαλάσει με την Αμερική. Κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την εικόνα του στην Τουρκία, και δη στην μουσουλμανική της βάση, η οποία το τελευταίο διάστημα δεν είναι στα καλύτερά της.

Όσον αφορά στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ, αυτές είναι στον πάγο από το 2010 όταν Ισραηλινοί κομάντο κατέλαβαν το σκάφος Mavi Marmara που μετέφερε «βοήθεια» στη Γάζα, σκοτώνοντας εννέα Τούρκους ακτιβιστές. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια διαμεσολαβητικών προσπαθειών από πλευράς Ομπάμα για να αναθερμανθούν κάπως οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών, οι οποίες τώρα και με αφορμή τις προθέσεις του Τραμπ ξαναμπαίνουν στην κατάψυξη.

Όπως και να ‘χει, η απόφαση του Τραμπ έρχεται να επιβραβεύσει το Ισραήλ, και να πάει κόντρα σε μια άτυπη παγκόσμια συναίνεση, με πολλούς Άραβες και Ευρωπαίους ηγέτες να ανησυχούν για την πορεία της ειρήνευσης και για μια ανακλιμάκωση της βίας στην περιοχή. Να μη ξεχνάμε ότι Ιερουσαλήμ εκτός από το επίκεντρο της χρόνιας διαμάχης του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους,  αποτελεί και ιερό θρησκευτικό κέντρο τόσο για τους Εβραίους, όσο και για τους Μουσουλμάνους, αλλά και τους Χριστιανούς. Το Ισραήλ την θεωρεί ως την «αιώνια και ενιαία» πρωτεύουσά του, με τους Παλαιστίνιους να την βλέπουν ως την δική τους μελλοντική πρωτεύουσα.

Εδώ μπαίνει στην εξίσωση ο Τραμπ, ο οποίος προεκλογικά είχε υποσχεθεί την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ, αλλά και την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ εκεί. Σε αυτό είχαν συντελέσει ουκ ολίγοι Αμερικανοεβραίοι ζάπλουτοι που χρηματοδότησαν την εκστρατεία του, όπως π.χ. ο μεγιστάνας των καζίνο Sheldon Adelson, που γκρινιάζουν διότι ο πρόεδρος δεν εκπλήρωσε ακόμη την υπόσχεσή του.

Η κίνηση πάντως του Τραμπ αναμένεται να αυξήσει την δημοφιλία του στους συντηρητικούς δεξιούς κύκλους, καθώς και στο πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι της χώρας του. Εξάλλου, δεν κάνει κάτι το καινοφανές, αφού από το 1995 το αμερικανικό κογκρέσο έχει ψηφίσει νόμο (Jerusalem Embassy Act) βάσει του οποίου η πρεσβεία των ΗΠΑ θα πρέπει να μεταφερθεί στην Ιερουσαλήμ. Κανείς όμως από τους προκατόχους του Τραμπ δεν είχε τολμήσει να υλοποιήσει τον νόμο αυτό, προφασιζόμενοι θέματα ασφαλείας, και αναβάλλοντας τον για ένα εξάμηνο την φορά, βάσει κάποιας ρήτρας που εμπεριείχε. Το ίδιο έκανε και ο Τραμπ τον περασμένο Ιούνιο, συνεχίζοντας τις μεσολαβητικές προσπάθειες των ΗΠΑ για ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων μέσω του γαμπρού του Jared Kushner. Αυτή τη φορά όμως, το εξάμηνο έκλεισε με τον Τραμπ να μην ανανεώνει την 6μηνη αναβολή.

Ακόμη όμως κι αν αποφασισθεί η μεταφορά της πρεσβείας, κάτι τέτοιο θα πάρει χρόνια, αφού για παράδειγμα από το 2008 η αμερικανική πρεσβεία στο Λονδίνο είχε αποφασισθεί να μεταφερθεί σε άλλη περιοχή της πόλης, κι αυτό ακόμη δεν έχει γίνει. Οπότε, αν τυχόν δεν επανεκλεγεί ο Τραμπ σε τρία χρόνια, όλα είναι πιθανά. Προς το παρόν οι ΗΠΑ διαθέτουν ένα οικόπεδο στην Ιερουσαλήμ, το οποίο τους έχει παραχωρηθεί από το Ισραήλ για 99 χρόνια, αλλά αυτό παραμένει χέρσο και ανεκμετάλλευτο. Καμία άλλη χώρα δεν έχει πρεσβεία εκεί, και όσες είχαν τις μετέφεραν το 1980 στο Τελ Αβίβ όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε την προσάρτηση της ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Strange Attractor

Antinews