Οι Σουλιώτισσες και ο Πάγκαλος…

Τον χρόνο που έρχεται, το 2018, ο Θεόδωρος Πάγκαλος θα γίνει 80 ετών. Συνήθως οι άνθρωποι μαλακώνουν σε αυτή την ηλικία· όχι όμως ο Πάγκαλος. Αυτός εξακολουθεί να διασκεδάζει (και πολύ καλά κάνει) στήνοντας καβγάδες, μέσω των social media, κατά προτίμηση με όσους δεν μπορούν να καταλάβουν ένα θέμα αλλά έχουν γνώμη επ’ αυτού.

Οσοι γνωρίζουν τον Πάγκαλο δεν εκπλήσσονται: πάντα το χόμπι του ήταν να ερεθίζει τους ηλίθιους και να παίζει μαζί τους. (Το απολάβανε ιδιαιτέρως στις εβδομαδιαίες συνεντεύξεις Τύπου που έδινε ως υπουργός Εξωτερικών στους διαπιστευμένους συντάκτες...) Εντέλει, η αιτία αυτού του χόμπι, δηλαδή η δυσανεξία του στην περιρρέουσα βλακεία, ήταν αυτό που έθεσε και τα όρια, πέρα από τα οποία οι πολιτικές φιλοδοξίες του δεν μπόρεσαν να εξελιχθούν. Αλλά ας μείνουμε στην ευχάριστη πλευρά του θέματος…

Τελευταία, με αφορμή την επέτειο του Ζαλόγγου, ο Πάγκαλος αρπάχτηκε στο Twitter με κάποια «γκρίζα και ροζ φασιστοκουμμούνια», όπως ο ίδιος προσδιορίζει το είδος με τη συνήθη γλαφυρότητά του, κάποιους ευήθεις που πιστεύουν στη φυλετική συνέχεια και ταυτότητα. (Οπως ακριβώς και ένας διάσημος προγενέστερός τους ονόματι Αδόλφος Χίτλερ – μόνον που τη σύμπτωση αυτή εκείνοι ούτε τη φαντάζονται, προστατευμένοι από την περηφάνια που δίνει η βλακεία όταν είναι ατόφια...) Οι Σουλιώτισσες, γράφει ο Πάγκαλος, «που έριξαν τα μωρά τους και έπεσαν από τον Ζάλογγο σαν σήμερα πριν από 215 χρόνια, προτιμώντας τον θάνατο από τον εξευτελισμό, ήταν πλήρως αλβανόφωνες». Το λέει αυτό ως επιχείρημα υπέρ της θέσης του ότι η εθνικότητα είναι κυρίως θέμα συνείδησης και όχι αίματος και χώματος (Blut und Boden, στη γλώσσα του ιστορικά διασημότερου εκπροσώπου της θεωρίας αυτής…).

Να προσθέσω, προς επίρρωση, μερικά ακόμη χρήσιμα ιστορικά στοιχεία για τους Σουλιώτες. Εμφανίζονται στην περιοχή μόλις στις αρχές του 18ου αιώνα και ήσαν ως επί το πλείστον χριστιανοί Τσάμηδες, βεβαίως αλβανόφωνοι. Μόνη τους ενασχόληση ο πόλεμος – όρος με τον οποίον εννοούσαν τις ένοπλες ληστρικές επιδρομές. Ζούσαν καταδυναστεύοντας την αγροτική οικονομία των περιοχών που εξουσίαζαν, είτε με την πληρωμή φόρου εκ μέρους των καλλιεργητών είτε με επιδρομές και λαφυραγωγίες εις βάρος τους – μια ιδιότυπη μεσαιωνική κατάσταση σε βαλκανική βερσιόν, με άλλα λόγια.

Να σημειωθεί, για όποια αξία έχει, ότι οι καλλιεργητές που υφίσταντο την καταπίεση των Σουλιωτών και προσέβλεπαν στην προστασία του πασά των Ιωαννίνων ήσαν κυρίως Ελληνες χριστιανοί.

Ολα αυτά, ιδωμένα με τη ματιά της δικής μας εποχής, κάνουν τους ηρωικούς Σουλιώτες να φαντάζουν αντιπαθέστατοι. Ισως, αλλά αυτό είναι δευτερεύον· μας δίνουν όμως μια ιδέα για το πόσο περίπλοκο και στενά συναρτημένο με τις ιστορικές συνθήκες είναι το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας.

Στέφανος Κασιμάτης

Καθημερινή