Η ξαφνική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να
αναγνωριστεί από την Αμερική η Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ ανακάτεψε
για τα καλά την διπλωματική και γεωπολιτική τράπουλα της Μέσης Ανατολής, και
όχι μόνο. Και μπορεί η κίνηση αυτή να αποδεικνύει για μια ακόμη φορά την
διαφορά του Τραμπ από τους συμβατικούς πολιτικούς, μια «μεταπολιτική» δηλαδή
προσωπικότητα που συμβολίζει το μέλλον της πολιτικής όπως την βλέπουμε να
εξελίσσεται διεθνώς, όμως έχει τα ρίσκα της.
Η απόφασή του Τραμπ είναι σωστή σε πολλά επίπεδα,
αποκαθιστά ιστορικές αδικίες, πλην όμως μέσα στα πλαίσια της φύσει στρεβλής και
περιορισμένης από πολλές παραμέτρους διεθνούς διπλωματικής πολιτικής, προκαλεί απρόβλεπτες συνέπειες,
και καλά θα ήταν ο Τραμπ να τις είχε λάβει υπ όψη, ή να τις είχε συνυπολογίσει
πριν προχωρήσει, κάτι για το οποίο αμφιβάλλω αφού το κυρίαρχο στοιχείο που τον
χαρακτηρίζει είναι η παρορμητικότητα (και η τσαπατσουλιά)...
Εν πάση περιπτώσει, με λίγα μόνο λόγια του, ο
Τραμπ άλλαξε εκ βάθρων την έως σήμερα αμερικανική (και δυτική) πολιτική για την
Μέση Ανατολή, εκφράζοντας μια αισιοδοξία που δεν ξέρω αν δικαιολογείται, ειδικά μετά τις έντονες
αντιδράσεις που προέκυψαν από πολλούς και σημαντικούς κύκλους.
Σύμφωνα με απόφαση του ΟΗΕ το 1947, η
Ιερουσαλήμ, μια από τις πλέον συμβολικές πόλεις του πλανήτη, χαρακτηρίστηκε ως «διεθνής πόλη» που δεν ανήκει ούτε στους
Εβραίους ούτε στους Άραβες. Κάτι που δέχθηκαν εξ αρχής οι πρώτοι αλλά όχι οι
Άραβες.
Το 1949 και μετά από σκληρές εχθροπραξίες η πόλη
διαιρέθηκε με την Ιορδανία να κατέχει το ανατολικό της μέρος και το Ισραήλ το
δυτικό, το οποίο έγινε και η πρωτεύουσά του χωρίς όμως επίσημη αναγνώριση από
τα υπόλοιπα κράτη (και τις ΗΠΑ) τα οποία είχαν τις πρεσβείες τους στο Τελ Αβίβ.
Στη συνέχεια η «ιερή πόλη» παρέμεινε διαιρεμένη ως και το 1967, όταν στη
διάρκεια του πολέμου των έξι ημερών τα ισραηλινά στρατεύματα κατάφεραν να
πάρουν τον ανατολικό τομέα από τους Ιορδανούς, ανακηρύσσοντας και πάλι την
ενιαία πλέον ισραηλινή Ιερουσαλήμ ως την «αιώνια πρωτεύουσα» του Ισραήλ. Παρ
όλα αυτά, ούτε και τότε, αλλά ούτε και σήμερα δεν υπάρχει κράτος που να έχει εκεί την πρεσβεία του, αν και εκεί
λειτουργεί η ισραηλινή βουλή και εκεί είναι η έδρα πολλών υπουργείων,
υπηρεσιών, κλπ.
Από το 1948 οπότε και ιδρύθηκε το κράτος του
Ισραήλ μέχρι και σήμερα, παρά το γεγονός ότι η Ιερουσαλήμ είναι στην ουσία το
πολιτικό, πνευματικό, και λειτουργικό κέντρο του Ισραήλ, κανένας Αμερικανός
πρόεδρος, Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικάνος, δεν προχώρησε στην αναγνώρισή της ως
πρωτεύουσα, αλλά ούτε και στην μεταφορά εκεί της αμερικανικής πρεσβείας, κάτι
που εξήγγειλε πως θα κάνει ο Ντόναλντ Τραμπ, σπάζοντας μια 70χρονη παράδοση. Να
θυμίσουμε εδώ ότι τόσο ο Κλίντον, όσο ο Μπους και ο Ομπάμα, είχαν ως εκπεφρασμένη πολιτική τους ότι το επίσημο καθεστώς της
Ιερουσαλήμ θα είναι αυτό το οποίο θα συμφωνηθεί από κοινού μεταξύ Ισραηλινών
και Παλαιστινίων, εν όψει ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους. Μια πολιτική που
άλλαξε άρδην πριν από μερικές μέρες με αποτέλεσμα να «ανοίξουν οι ουρανοί» της
διεθνούς διπλωματίας και κανείς να μην γνωρίζει τι μέλει γενέσθαι, αφού ήδη
οργανώσεις όπως η Χαμάς απειλούν με νέα βία, ιντιφάντα, κλπ.
Η κίνηση Τραμπ έρχεται σε μια εποχή δύσκολη για
την Αμερική, που πέρα από τα συνήθη και εν πολλοίς άλυτα προβλήματα που
αντιμετωπίζει στην Μέση Ανατολή (π.χ. Ιράν, και ISIS), έχει να ασχοληθεί και με
την πυρηνική απειλή εκ μέρους των ημίτρελων της Βόρειας Κορέας, κάτι που την
αποδυναμώνει ειδικά όσον αφορά στις σχέσεις της με τους Άραβες και γενικά τους
Μουσουλμάνους συμμάχους της, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις αντιδράσεις
του Ερντογάν, που ήδη δείχνει αποστασιοποιημένος από την Ουάσιγκτον
φιλοδοξώντας να αναλάβει νέους ρόλους, μακριά από την Δύση, και ονειρευόμενος
να γίνει ο νέος Σαλαντίν των Μουσουλμάνων, και που η κίνηση αυτή του Τραμπ
μοιάζει σαν βούτυρο στο ψωμί του.
Πέρα από τα παραπάνω, η απόφαση του Τραμπ ελήφθη
σε μια εντελώς ακατάλληλη χρονική συγκυρία, αφού τόσο τα διάφορα αυθόρμητα αντί-ισλαμικά
τουίτς του, όσο και τα διατάγματά του για απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ πολιτών
από διάφορες μουσουλμανικές χώρες, έχουν δημιουργήσει ένα αρνητικό κλίμα γι
αυτόν στον μουσουλμανικό κόσμο, με αποτέλεσμα η απόφασή του να ενισχύσει τον
ριζοσπαστισμό των διάφορων ισλαμιστικών φονταμενταλιστικών ομάδων και
οργανώσεων (ISIS, Αλ Κάιντα, Χεζμπολάχ, Σουνίτες, κ.ά.), και άρα να έχουμε και
πάλι μια πιθανή έκρηξη διεθνούς τρομοκρατικής βίας, με το σκεπτικό για τους
Ισλαμιστές να είναι πως ο Αμερικανός πρόεδρος έχει κηρύξει μονομερή σταυροφορία
εναντίον του Ισλάμ.
Τέλος, αν ο Τραμπ υλοποιήσει, όπως
υπόσχεται, την πρόθεσή του να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ και να μεταφέρει
εκεί την αμερικανική πρεσβεία, αυτό θα αποξενώσει σε μεγάλο βαθμό τους
Παλαιστινίους, με αποτέλεσμα να διακοπούν οι ειρηνευτικές συνεννοήσεις και
διαπραγματεύσεις με τους Ισραηλινούς, αλλά θα αποξενώσει και άλλες αραβικές
χώρες σε μια φάση που η συμμετοχή τους στην «ομάδα» της Αμερικής και του Ισραήλ
εναντίον του Ιράν είναι άκρως απαραίτητη.
Συνεπώς, αν συμβούν όλα αυτά, τόσο η Αμερική όσο
και το Ισραήλ θα βγουν αποδυναμωμένοι μάλλον παρά ενισχυμένοι… Τα ρίσκα είναι
πολλά.
Strange
Attractor
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου