Οι ανευθυνο-υπεύθυνοι αρμόδιοι και το κακό μας χάλι…

Η τραγωδία που έζησε και ζει η Αττική έφερε για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο τις ευθύνες των «αρμοδίων».

Όπου αρμόδιοι, πέραν των κυβερνητικών στελεχών, είναι και όλοι εκείνοι οι υπηρεσιακοί παράγοντες που συναποτελούν κρίκους στη γενικότερη αλυσίδα που ονομάζουμε κράτος.

Μπορεί να είναι ο περιφερειάρχης, μπορεί ο υπεύθυνος πολιτικής προστασίας, μπορεί ο τάδε αντιδήμαρχος, ο δείνα πυροσβέστης, ή ένας απλός υπάλληλος που την μοιραία στιγμή του έτυχε να είναι βάρδια σε κάποια κέντρο συντονισμού ή λήψης αποφάσεων, κάποιας τριτοκλασάτης υπηρεσίας, ή κάποιου μικρού δήμου.

Όσοι γνωρίζουν πως λειτουργεί το ελληνικό δημόσιο θα σας πουν ότι υπάρχει σχέδιο στα χαρτιά για κάθε ενδεχόμενο. Για πλημμύρες, για σεισμούς, για φωτιές, για πόλεμο, για αεροπειρατεία, για ναυάγια, κ.ο.κ.

Στα χαρτιά και μόνο…

Από κει και πέρα υπάρχουν σε κάθε σχεδόν υπηρεσία «υπεύθυνοι» πολιτικής προστασίας, συνήθως κάποιοι τεμπέληδες φίλα προσκείμενοι στην εκάστοτε κυβέρνηση, οι οποίοι και είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση των εν λόγω ζητημάτων, τη σύνταξη μνημονίων ενεργειών, καταλόγων με τηλέφωνα, την διεξαγωγή ασκήσεων, και τελικά για την υλοποίηση ή ενεργοποίηση αυτών των σχεδίων σε περίπτωση ανάγκης.

Στα χαρτιά και μόνο…

Διότι στην πράξη, ποτέ και τίποτα δεν λειτουργεί. Ιδίως τα καλοκαίρια, με τα «μπάνια του λαού», όπου οι περισσότεροι υπάλληλοι που θα πρέπει να κινητοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης βρίσκονται σε διακοπές.

Τα εν λόγω σχέδια είναι απλά και μόνο σχέδια επί χάρτου, να’χαμε να λέμε, και υπάρχουν μόνο και μόνο για μετά, όταν δηλαδή αναζητηθούν τυπικά ευθύνες για κάποια παράλειψη, για να αποδειχθεί ότι «ορίστε: εμείς εφαρμόσαμε το εγκεκριμένο σχέδιο το οποίο είχαμε έτοιμο εκ των προτέρων».

Έτσι, το μπαλάκι των ευθυνών αρχίζει το πινγκ πονγκ του, και όλοι οι ανευθυνο-υπεύθυνοι κρύβονται πίσω από τις σαφώς καταγραμμένες αρμοδιότητες, που δεν έχουν καμιά ουσία στην πράξη, και δεν πα να καεί το σύμπαν… ο κώλος μας είναι καλυμμένος.

Μια άλλη παράμετρος που επιδεινώνει τα πράγματα είναι και η αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων των διάφορων υπηρεσιών, όπου άλλες είναι υπεύθυνες για τους δρόμους, άλλες για τα πάρκα, άλλες για τις παραλίες, άλλες για τα δάση, άλλες για τα χωράφια, κ.ο.κ.

Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα στην πυροσβεστική, στην αστυνομία, και ειδικά στις ένοπλες δυνάμεις, όπου εκεί η ενδημική για το δημόσιο μπαχαλοποίηση που κυριαρχεί, κρύβεται επιμελώς κάτω από πολλά στρώματα σοβαροφάνειας, και λόγω της αυστηρής πειθαρχίας και της ιεραρχικής διοικητικής δομής της εξουσίας, το τελικό αποτέλεσμα είναι σχεδόν πάντα για τα κλάματα.

Αλίμονο δηλαδή αν χρειαστεί να πάμε σε πόλεμο. Η ευθυνοφοβία των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων θα μας οδηγήσει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις, αφού για παράδειγμα για να καταληφθεί ή να βομβαρδιστεί ένας λόφος θα χρειάζονται δέκα εγκρίσεις από ανωτέρους…

Ο καθένας δηλαδή, οι αρμόδιοι που λέγαμε, είναι τόσο πνιγμένος από τις διάφορες διατάξεις, εγκυκλίους, νόμους κλπ που περιορίζουν την πρωτοβουλία του, που στο τέλος σηκώνει τα χέρια και κάνει το αυτονόητο: απλά ακολουθεί τις αδιέξοδες διαδικασίες ενεργειών ή ρίχνει το μπαλάκι στον ιεραρχικά ανώτερο…

Και δυστυχώς στην Ελλάδα, ο τελικός ανώτερος, εκεί που καταλήγει δηλαδή το μπαλάκι των ευθυνών, είναι πάντα ο εκλεγμένος δήμαρχος, περιφερειάρχης, ή υπουργός.

Όσο στόκος κι αν είναι αυτός, όσο άσχετος με το αντικείμενο για το οποίο καλείται να συντονίσει τις ενέργειες, και να δώσει οδηγίες, ειδικά σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Χαρακτηριστικά, σε περίπτωση αεροπειρατείας, τελικός συντονιστής ήταν παλιά ο νομάρχης, και τώρα ο περιφερειάρχης! Τι να λέμε;

Με τους άλλους «ειδικούς», τους δαιμόνιους ρεπόρτερ, που όλα τα σφάζουν στον αέρα, να ζητάνε κεφάλια εδώ και τώρα …

Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα έχει ένα μοναδικό δώρο Θεού, που δεν το έχουν άλλες πιο αναπτυγμένες και σαφώς πιο συντεταγμένες χώρες. Ή τουλάχιστον το έχει ακόμη, διότι κάθε χρόνος που περνάει τα πράγματα αλλάζουν.

Αναφέρομαι στο περίφημο φιλότιμο. Το οποίο τι σημαίνει στην πράξη;

Ότι μέσα στο χάος που ακολουθεί μια τραγική έκτακτη ανάγκη, πάντα υπάρχει ο αστάθμητος παράγοντας, ο παράξενος ελκυστής, που δημιουργεί τάξη. Και που καλύπτει το κενό των «αρμοδίων».

Για παράδειγμα, γίνεται ένα σοβαρό τροχαίο στην εθνική. Μέχρι να κινητοποιηθούν τα περιπολικά, τα ασθενοφόρα, κλπ. σχεδόν πάντα θα υπάρχει ένας απλός τυχαίος περαστικός που θα σώσει την κατάσταση, απεγκλωβίζοντας τους επιβάτες, ρυθμίζοντας την κίνηση, κλπ..

Ή στον πόλεμο, όπου τα παραδείγματα (διεθνώς) είναι πολλά. Μπορεί ο άλλος να είναι αξιωματικός καριέρας, με δεκάδες εκπαιδεύσεις και εξειδικεύσεις, αλλά με το πρώτο μπαμ να τα χάσει και να τα κάνει επάνω του. Την ίδια ώρα που ένας κληρωτός, άσχετος θεωρητικά με την στρατιωτική επιστήμη, να πάρει το παιχνίδι επάνω του και να σώσει την κατάσταση, σώζοντας την τιμή της μονάδας, και τους συναδέλφους του.

Αυτό το ελληνικό χαρακτηριστικό στοιχείο, δεν το έχουν οι περισσότεροι άλλοι λαοί, και αυτό είναι που μας διασώζει μέχρι σήμερα.

Από κει και πέρα, όταν ακούτε για αρμόδιους και για σχέδια ανάγκης, να μη ξεχνάτε το πιο βασικό: Ο τελικός υπεύθυνος, ο ύστατος αρμόδιος, ο συντονιστής  δηλαδή, θα είναι πάντα κάποιος Καμένος, κάποια Δούρου, ή κάποιος Ψινάκης…  μπορεί και κάποιος Σεφερλής αύριο μεθαύριο.

Κάποιος δηλαδή, που μέσα στη σοφία μας, τον ψηφίσαμε για να μας σώσει και να μας ανυψώσει, αλλά που συνήθως μας θάβει ακόμη πιο βαθιά.

Η δημοκρατία δηλαδή έχει τα καλά αλλά έχει και τα κακά της…

Strange Attractor