Δημοσκοπήσεις εν όψει της επερχόμενης ήττας του ΣΥΡΙΖΑ…

Τις επόμενες μέρες – και ως την επόμενη Κυριακή το βράδυ – οι πάντες θα μιλάνε για δημοσκοπήσεις και προγνωστικά. Εν όψει των επερχόμενων ευρωεκλογών της 26ης Μαϊου.

Να λοιπόν, ένας χρήσιμος «οδηγός» για όσα θα ακούσετε (κι όσες «παγίδες» κρύβουν).

* Πρώτον, μη μπερδεύετε τα νούμερα που ακούτε! Θα γίνεται λόγος για τέσσερα διαφορετικά είδη αριθμητικών μεγεθών:

·       για πρόθεση ψήφου, στις ευρωεκλογές.

·       για πρόθεση ψήφου στις ευρωεκλογές, με «αναγωγή εγκύρων»

·       για εκτίμηση ψήφου στις ευρωεκλογές, με «αναγωγή ΚΑΙ αναποφάσιστων» (πέρα από την αναγωγή εγκύρων). Αυτό το τελευταίο ονομάζεται συνήθως «εκτίμηση εκλογικής συμπεριφοράς» (δηλαδή προσπάθεια προσέγγισης του τελικού αποτελέσματος).

·       και για αναγωγή των αποτελεσμάτων της ευρωβουλής, στα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών που θα γίνουν λίγο αργότερα.

Μην τα μπλέξετε! Και μη συγκρίνετε ανόμοια πράγματα, όπως επιδιώκουν κάποιοι που προσπαθούν να βγάλουν λανθασμένες εντυπώσεις.

Να σας δώσω κάποια παραδείγματα…

--Σε τελευταία δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε από φιλοσυριζέϊκο κανάλι (και πάντως με καναλάρχη δηλωμένο αντί-μητσοτακικό), ακούστηκε ότι η διαφορά σε πρόθεση ψήφου χωρίς αναγωγή είναι 5,5% υπέρ της ΝΔ! Και μάλιστα με μείωση της ψαλίδας (την επαύριο της ανακοίνωσης του προεκλογικού μπουναμά). Οι ΣΥΡΙΖΑΙοι άρχισαν να χαμογελούν…

Όμως η συνέχεια ήταν μάλλον απογοητευτική για τους ίδιους: Το αποτέλεσμα αυτό (διαφορά 5,5 ποσοστιαίων μονάδων) όταν «μεταφράστηκε» με αναγωγή εγκύρων, μεγάλωσε: έγινε 6,5!

Και απέμεναν 17% αναποφάσιστοι!

Όμως, οι «αναποφάσιστοι» ΠΑΝΤΑ διευρύνουν τη διαφορά κι άλλο υπέρ του πρώτου κόμματος! Ακόμα κι αν προέρχονται κατά πλειονότητα από το δεύτερο.

Έτσι μια διαφορά 6,5% (επί των εγκύρων) υπέρ του πρώτου κόμματος χωρίς τους αναποφάσιστους, είναι πολύ πιθανό να διευρυνθεί σε πάνω από 8%! (στο τελικό αποτέλεσμα)

Και μια διαφορά 8% στο τελικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, είναι πιθανό να διευρυνθεί στις βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν λίγο αργότερα στο διπλό! (Για την ακρίβεια, η διαφορά του πρώτου κόμματος από το δεύτερο υπερδιπλασιάστηκε από τις ευρωεκλογές στις βουλευτικές και το 2009 και το 2014-15)!

Δηλαδή με βάση αυτό το μάλλον «ευνοϊκό» για το ΣΥΡΙΖΑ σενάριο, μια διαφορά 5,5% σε πρόθεση ψήφου στις ευρωεκλογές χωρίς καμία αναγωγή, αντιστοιχεί σε διαφορά εκλογικού αποτελέσματος τουλάχιστον 8 μονάδες στις ευρωεκλογές και πάνω από 15 μονάδες στις βουλευτικές εκλογές.

--Σε άλλη πρόσφατη δημοσκόπηση, επίσης όχι ιδιαίτερα «φιλική» για τη ΝΔ, η διαφορά στην πρόθεση ψήφου των ευρωεκλογών, μετριέται παραπάνω: στις 6,5 μονάδες.

Η οποία με αναγωγή επί των εγκύρων διευρύνεται στις 7,4 μονάδες! Και σε εκτίμηση ψήφου (δηλαδή με αναγωγή των αναποφάσιστων) ξεπερνά τις 9,5 μονάδες! Πάντα στις ευρωεκλογές.

Αυτό στις βουλευτικές εκλογές μετατρέπεται σε διαφορά 15-17%!

Κανένα από αυτά τα αποτελέσματα δεν είναι για να «πανηγυρίζουν» οι Συριζαίοι. Μάλλον για να κλαίνε είναι…

* Δεύτερον και πιο ενδιαφέρον: Πολύ σπάνια οι εταιρίες δημοσκοπήσεων κάνουν «εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος». Κι όσο πλησιάζουν οι κάλπες τόσο περισσότερο το αποφεύγουν.

Συνήθως παρουσιάζουν τα δύο πρώτα νούμερα που αναφέραμε πιο πάνω: πρόθεση ψήφου και πρόθεση ψήφου με αναγωγή.

Μία μόνο εταιρία ειδικεύεται σε «εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος» – σχεδόν αποκλειστικά. Κι αυτή δίνει σήμερα κολοσσιαίες διαφορές σε βάρος τους ΣΥΡΙΖΑ (και υπέρ της ΝΔ).

Εκτιμούν, για παράδειγμα ότι στις ευρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ θα κυμανθεί από 18% (κατώτατο όριο) μέχρι 24% (ανώτατο όριο). Ενώ για τη ΝΔ στις ευρωεκλογές προβλέπουν από 30% (κατώτατο όριο) μέχρι 35% (ανώτατο όριο).

Και στις βουλευτικές (αν γίνονταν τώρα) ο ΣΥΡΙΖΑ προβλέπουν πως θα έπαιρνε από 21 ως 27%, ενώ η ΝΔ από 35 ως 42%!

Με τις ίδιες ακριβώς εκτιμήσεις η διαφορά των βουλευτικών εκλογών εκτοξεύεται από 8 (κατ’ ελάχιστον πια) σε 21 ποσοστιαίες μονάδες! Δηλαδή έχουμε μιάμιση φορά τουλάχιστον διεύρυνση της διαφοράς από ευρωεκλογές σε βουλευτικές.

Τι να κρατήσετε απ’ όλα αυτά;

Τέσσερα πράγματα:

--Πρώτον, ότι το άθροισμα των δύο πρώτων κομμάτων θα είναι για τις ευρωεκλογές 50-54%, ενώ για τις βουλευτικές 60-63%!

Άρα, όταν ακούτε για τις ευρωεκλογές διαφορά τελικού αποτελέσματος 8 ποσοστιαίες μονάδες, θα αφαιρέσετε από το 52 (μέσος όρος αθροίσματος των δύο πρώτων για τις ευρωεκλογές) το 8 και θα διαιρέσετε δια του δύο =21. Που σημαίνει διαφορά 8 μονάδων, σημαίνει ΣΥΡΙΖΑ 20-22 και ΝΔ 28-30!

Κι αντίστοιχα όταν ακούτε 8 μονάδες διαφορά στις ευρωεκλογές, αυτό αντιστοιχεί στις βουλευτικές εκλογές μιάμιση με δύο φορές μεγαλύτερη, δηλαδή (κατά μέσον όρο) 14 μονάδες! Κι αν το άθροισμα των δυο πρώτων κομμάτων στις βουλευτικές είναι 60-64 αυτό σημαίνει ΣΥΡΙΖΑ: 23%-25% και ΝΔ: 37% με 40%...

(Όλα αυτά είναι «κεντρικές εκτιμήσεις» - και με τα σημερινά δεδομένα, εννοείται).

* Δεύτερον, να θυμάστε και κάτι ακόμα: τα αποτελέσματα που ακούτε από τις εταιρίες δημοσκοπήσεων, ΔΕΝ είναι αυτά που «μαζεύουν» κατευθείαν από τους ερωτώμενους. Όλες κάνουν τη λεγόμενη «στάθμιση»: Δηλαδή προσαρμόζουν τις απαντήσεις που πήραν στο πώς «αποκαλύπτουν» ότι ψήφισαν οι ερωτώμενοι τις προηγούμενες (βουλευτικές) εκλογές.

Αυτή η «στάθμιση» είναι «θεμιτή» (γιατί εξασφαλίζει κατά κάποιον τρόπο την «αμεροληψία του τυχαίου δείγματος»).

Αλλά έχει κι αυτή σοβαρά προβλήματα.

Αν η «ειλικρίνεια» των ερωτωμένων παραμένει η ίδια – δηλαδή σε παρόμοια ποσοστά «αποκαλύπτουν» τι πραγματικά ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές – τότε η αξιοπιστία των μετρήσεων δεν αλλάζει…

Αλλά αν όσο περνάει ο χρόνος λιγότεροι αποκαλύπτουν ότι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ το 2015, τότε οι «σταθμίσεις» που γίνονται σήμερα «φουσκώνουν» τα αποτελέσματα του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τα πραγματικά.

Και όλοι οι δημοσκόποι γνωρίζουν ότι στα τυχαία δείγματά τους μετά τα μέσα του 2018 - δηλαδή μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών και το Μάτι- λιγότεροι δηλώνουν ότι ψήφισαν παλαιότερα ΣΥΡΙΖΑ (κι άρα τώρα προκαλούν στάθμιση των απαντήσεων υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ)!

Ενώ πριν τις αρχές του 2018 περισσότεροι εμφανίζονταν να δηλώνουν ότι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ παλαιότερα, (οπότε προκαλούσαν στάθμιση των απαντήσεων σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ).

Κι έτσι μπορεί να δήλωναν 24% ότι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ πριν το 2018, αλλά να καταγράφονταν 22% (στάθμιση προς τα κάτω), ενώ μετά τα μέσα τους 2018 να δήλωναν 20% ότι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ και να καταγράφονταν επίσης 22% (στάθμιση προς τα πάνω). Δηλαδή μπορεί να έχει πέσει ο ΣΥΡΙΖΑμέσα στο 2018 κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες (ας πούμε), κι αυτό δημοσκοπικά να καταγράφεται ως «μηδενική» ή «μηδαμινή» διαφορά!

Οι περισσότεροι δημοσκόποι παραδέχονται χαμηλοφώνως ότι υπάρχει σήμερα τέτοια «μεροληψία στάθμισης», αλλά δεν ξέρουν πόση είναι. Ούτε είναι εύκολο να την υπολογίσουν.

Αν λάβουμε υπ’ όψιν τη «μεροληψία στάθμισης» (που λειτουργεί σήμερα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ), τότε οι προβλεπόμενες διαφορές είναι σήμερα μάλλον λίγο μεγαλύτερες απ’ ότι αναφέραμε πιο πάνω (κεντρική εκτίμηση):

-- 9 μονάδες διαφορά πρώτου από δεύτερο κόμμα στις ευρωεκλογές (αντί για 8 που αναφέραμε)

--και 15 μονάδες στις βουλευτικές (αντί για 14 που αναφέραμε)...

* Τρίτον: Βέβαια όλοι συμφωνούν - και έχουν δίκιο - ότι πολλά θα κριθούν τις τελευταίες μέρες! Κι εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ αποκαλύπτει τώρα τον πανικό του: Ενώ γνωρίζει ότι η διαφορά είναι πια μεγάλη και δεν ανατρέπεται ούτε μειώνεται εύκολα, προσπαθεί να δημιουργήσει «δυναμική» των τελευταίων ημερών - ή ωρών - για να την «κλείσει» δυσανάλογα. Είτε διαδίδοντας ότι «μπορεί να κερδίσει και να κάνει την έκπληξη», είτε διαδίδοντας ότι αν κερδίσει ο Μητσοτάκης θα έλθει ο «Αρμαγεδδών» (θα τους καταργήσει το… «οκτάωρο» κι άλλες τέτοιες αηδίες).

Αυτό όμως είναι κίνηση απελπισίας. Γιατί ανεβάζοντας πολύ «τον πήχη» (όπως υπονοεί τώρα, ότι η διαφορά έχει δήθεν «κλείσει» στις 2-2,5 μονάδες), αν αύριο η διαφορά είναι 8 μονάδες, θα φανεί ως «καταστροφή». Ενώ αν ο κόσμος του περίμενε 10 μονάδες κι αύριο εμφανιστεί διαφορά 8 μονάδων, αυτό θα ερμηνευόταν ως σχετική «επιτυχία» και σίγουρα ως «ανθεκτικότητα».

Από το πόσο ψηλά βάζεις τον «πήχη» πριν, θα εξαρτηθεί αν μετά, το ίδιο αποτέλεσμα εκληφθεί ως «πανωλεθρία» ή… ως «αξιοπρεπέστατη ήττα».

Στις παραμονές των εκλογών είναι πολύ παρακινδυνευμένο να καλλιεργεί κάποιο κόμμα υπερβολικές προσδοκίες. Κι όποιο το κάνει, δείχνει πανικό, γιατί είναι σαν να αποδέχεται σιωπηλά ότι δεν υπάρχει «αύριο». Ή αλλιώς, για να περιορίσει το μέγεθος της επερχόμενης βαριάς ήττας, έχει ήδη παραιτηθεί από το πώς θα τη «διαχειριστεί» μετά!

Τέταρτον τέλος, η «συμμετοχή» στις εκλογές μπερδεύει επίσης τους δημοσκόπους. Γιατί κάθε φορά που ένα κόμμα διατηρεί ως το τέλος πολύ χαμηλή συσπείρωση των δικών του ψηφοφόρων (που δηλώνουν σε ποσοστά της τάξης του 45% ότι διστάζουν να το ψηφίσουν ή έχουν ήδη μετακομίσει σε άλλα κόμματα), αυτό συνήθως οδηγεί πολλούς απ’ αυτούς στην αποχή.

--Ένας μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων της ΝΔ (της τάξης των 650 χιλιάδων) έφυγαν εντελώς από το εκλογικό σώμα από το 2004 μέχρι το 2009 (όταν υπέστη δεινή ήττα).

--Αντίστοιχα ένας μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων του ενιαίου ΠΑΣΟΚ (περίπου 650 χιλιάδες επίσης) έφυγε εντελώς από το εκλογικό σώμα μετά το 2010 και επέλεξε έκτοτε την αποχή. Τώρα ήλθε η σειρά του ΣΥΡΙΖΑ να απογοητεύσει τραυματικά τους ψηφοφόρους του. Κι αυτό προεξοφλεί ότι ένας μεγάλος αριθμός απ’ όσους δεν συσπειρώνει πια, θα επιλέξουν τελικά την αποχή.

Εκείνο που δεν λέει κανείς δημοσκόπος όμως, είναι ότι αρκετοί παλαιότεροι ψηφοφόροι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που είχαν κάνει αποχή μετά το 2012, μπορεί να επιστρέψουν τώρα, ενώ παράλληλα, αρκετοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2015, μπορεί τώρα να κάνουν αποχή. Κι αυτό θα σημαίνει ότι η «συμμετοχή» μπορεί να μην αλλάξει θεαματικά (γύρω στα 6 εκατομμύρια αναμένεται να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές), αλλά η «σύνθεση» της αποχής θα είναι πολύ διαφορετική πια.

Αυτό μπορεί να κρύβει ακόμα πιο άσχημες «εκπλήξεις» για το ΣΥΡΙΖΑ.

Να θυμάστε λοιπόν: απ’ ό,τι ακούτε τις επόμενες μέρες, τα αποτελέσματα είναι πιθανό να αποδειχθούν χειρότερα για το ΣΥΡΙΖΑ!

Κι αυτό σημαίνει ότι η διαχείριση της επερχόμενης ήττας του θα είναι ακόμα πιο δύσκολη!

Θανάσης Κ.