Η ράχη του τράγου σηκώνει τις αμαρτίες μας…

Σε όλους τους πολιτισμούς οι άνθρωποι συνήθιζαν να μεταφέρουν, εν είδει τελετουργίας, σε άλλα πρόσωπα, σε ζώα ή ακόμη και σε άψυχα αντικείμενα τα δεινά που τους ταλαιπωρούσαν, την πανδημία, τη βία, τη φυσική και ψυχική οδύνη, την ενοχή που συνοδεύει τη γνώση της υπέρβασης του ηθικού κώδικα... 

Έτσι ξόρκιζαν το κακό.

Εξομολόγηση του παραπτώματος και θυσία (ανθρώπου, τράγου) ώστε το αίμα να ξεπλύνει το στίγμα της αμαρτίας.

Ή, συμβολική εναπόθεση του κρίματος στο κεφάλι του τράγου και εκδίωξή του. Εξαγνισμός διά της απαλλαγής από το μίασμα, ώστε να διατηρηθεί ακέραιο το στερεότυπο, αμόλυντη η καθεστηκυία τάξη, αλώβητη και ασφαλής η κοινότητα.

«Είναι φανερό ότι κάποιοι με θέλουν αποδιοπομπαίο τράγο - άνθρωπο στον οποίο θα χρεώσουν όλες τις αμαρτίες της μεταπολίτευσης. Την οργή του κόσμου για τις δυσκολίες που περνάει», είπε κατά την ομιλία του στη Βουλή ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, πριν από την ψηφοφορία, με την οποία, τη νύχτα της Πέμπτης, αποφασίστηκε η παραπομπή του σε ειδική προανακριτική επιτροπή ώστε να διερευνηθούν τυχόν ποινικές ευθύνες του για τη διαγραφή των ονομάτων των τριών συγγενών του από τη λίστα Λαγκάρντ...

Μάλλον δεν υφίσταται δημόσιο πρόσωπο που να έχει κατηγορηθεί για κάποιο αδίκημα, όπως για απιστία, παράβαση καθήκοντος ή για δωροδοκία, ξέπλυμα χρήματος, και να μην έχει αυτοχαρακτηριστεί ή χριστεί από άλλους, τράγος που σηκώνει όλα τα δεινά, εξιλαστήριο θύμα, αθώος που οδηγείται στην εξαγνιστική για όλους πυρά.

Ώστε τα πληγωμένα αισθήματα του λαού να θεραπευτούν και οι ηγέτες του να ανεβούν και πάλι στο βάθρο.

Από τότε που ο πρώτος πολιτικός τράγος φορτώθηκε στη ράχη του και ατασθαλίες των συντρόφων του, ο κόσμος έγινε ένας επικίνδυνος τόπος για τους «αθώους».

Με αμνό στο θυσιαστήριο της πολιτικής κάθαρσης είχε παρομοιαστεί και ο Άκης Τσοχατζόπουλος.

Είχε ειπωθεί ότι παραδόθηκε βορά στα ΜΜΕ για να σταματήσει σ' αυτόν η έρευνα, ότι οδηγήθηκε στον σταυρό του μαρτυρίου για να σηκώσει μόνος το βάρος της διαφθοράς, το σύνολο των ανομημάτων των πρώην, των νυν και των επόμενων υψηλών ομοτέχνων του, για να ξεχαστεί ότι το δίκτυο της διαπλοκής δεν μπορεί να αρχίζει και να τελειώνει σε έναν...

Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι είναι χρήσιμο πολιτικό εργαλείο.

Οι κρατούντες αναζητούν συχνά κάποιον, κάποιους να κατηγορήσουν για τα ίδια λάθη, να τους καταλογίσουν όλες τις ευθύνες, όλη τη ζημιά, να εκτρέψουν πάνω τους όλη την οργή, προκειμένου να αποφύγουν τις συνέπειες των αποφάσεών τους.

Για το κουκούλωμα του χάους υπάρχει πάντα πρόχειρος ένας «αποδιοπομπαίος τράγος».

Και ο τράγος;

Στην πολιτική έχει αποδειχθεί ότι η ενοχοποίηση συγκεκριμένου προσώπου μπορεί να είναι ταυτόχρονα το πρώτο στάδιο της διαδικασίας... απενοχοποίησής του.

Ο αποδιοπομπαίος τράγος στο τέλος, όταν οι έρευνες οδηγηθούν στο σύνηθες... κενό, θα αρθεί στα ύψη ως συλλογικό θύμα και θα αποκαθαρθεί (ως ανταμοιβή για τη σωτηρία που προσέφερε σ' αυτούς που ευθύνονται για το μαρτύριό του).

Για κάποιες από τις τρέχουσες υποθέσεις -που θα συρθούν για καιρό, θα βιωθούν μέχρι κορεσμού και θα χαθούν στους παράδρομους της αλήθειας- είναι μια πιθανή εξέλιξη.

Τασούλα Καραϊσκάκη 

Καθημερινή