Η απειλή του κυβερνο-πολέμου.

Η New York Times δημοσίευσε πρόσφατα ένα πρωτοσέλιδο άρθρο, για το πώς οι Κινέζοι «χακάρουν» από την Σαγκάη τα ευαίσθητα ηλεκτρονικά δίκτυα των ΗΠΑ.

Έτσι, αποδεικνύεται πλέον ότι ο «κυβερνο-πόλεμος» δεν αποτελεί φαντασίωση κάποιων, αλλά είναι μια πραγματική απειλή.

Ποια είναι όμως αυτή η απειλή; Ελάχιστοι από τους γνώστες του θέματος πιστεύουν πως έτσι ξαφνικά, μια μέρα, η Κίνα θα σβήσει όλα τα ηλεκτρονικά δίκτυα των ΗΠΑ προκαλώντας απέραντο χάος.

Ακόμη κι αν μπορούσε να το κάνει, δεν θα κέρδιζε τίποτα, αφού η μοίρα της είναι στενά διασυνδεδεμένη με αυτήν της Αμερικής.

Η πραγματική απειλή είναι πιο συγκαλυμμένη. Έχει να κάνει με την πιθανότητα οι Κινέζοι (ή άλλοι) να χρησιμοποιήσουν την δυνατότητα που έχουν για χάκινγκ ως διαπραγματευτικό ατού σε περίπτωση διπλωματικής κρίσης, ή συμβατικού πολέμου.

Για παράδειγμα, έστω ότι υπήρχε κόντρα στην θάλασσα της Νότιας Κίνας, ή σε σχέση με την Ταϊβάν, θα μπορούσε άραγε ο όποιος Αμερικανός πρόεδρος να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη αν γνώριζε πως οι Κινέζοι θα αντιδρούσαν με τη διακοπή της ηλεκτροδότησης  στις ανατολικές ΗΠΑ;

Ένα από τα χαρακτηριστικά των πολεμικών ασκήσεων στρατηγικής είναι και η έννοια της κλιμάκωσης της κυριαρχίας.

Έχει να κάνει με το ότι η νίκη ανήκει τελικά στον παίκτη εκείνο που μπορεί να οδηγήσει μια σύγκρουση στο επόμενο επίπεδο βίας, με τρόπο που να βλάπτει τα μέγιστα τον αντίπαλο, και σχεδόν καθόλου τον ίδιο. Όταν οι συνέπειες του  επόμενου γύρου είναι γνωστές εκ των προτέρων, τότε ο αντίπαλος δεν κλιμακώνει. Έτσι, ο πρώτος κυριαρχεί και ίσως κερδίσει την τελική παρτίδα.

Ο πραγματικός πόλεμος όμως είναι πιο βρώμικος από τα πολεμικά παιχνίδια.

Η κλιμάκωση εμπεριέχει ρίσκα για όλους.

Οι δυο πλευρές μπορεί να έχουν διαφορετική γνώμη για το ποιος είναι ο κυρίαρχος.

Ή ο κυρίαρχος μπορεί να υπολογίσει λάθος τις στρατηγικές προτεραιότητες του αντιπάλου.

Για παράδειγμα, η Κίνα μπορεί να θεωρήσει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δίνει μεγαλύτερη αξία και βάρος στην αδιάκοπη ηλεκτροδότηση των ανατολικών ΗΠΑ απ’ ότι σε μια ελεύθερη Ταϊβάν, και ίσως να κάνει λάθος.

Αυτοί είναι οι παράγοντες που οι ηγέτες λαμβάνουν υπ όψη σε περιόδους κρίσης. Πολλές υποχωρήσεις και παραδόσεις της ιστορίας, είχαν να κάνουν περισσότερο με την πιθανότητα μελλοντικής απώλειας παρά με την πραγματική απώλεια που υπέστησαν οι ηττημένοι.

Η Κίνα δεν είναι ο μόνος αντίπαλος που περιπλέκει τους υπολογισμούς των ΗΠΑ σε αυτόν τον νέο «κυβερνό-κόσμο».

Υπάρχει και το Ιράν.

Πέρσι, στα ξαφνικά, ένας ιός ονόματι Shamoon, έσβησε τα ¾ των επιχειρηματικών αρχείων της εταιρίας πετρελαίων Aramco, αντικαθιστώντας τα με εικόνες μιας φλεγόμενης αμερικανικής σημαίας. Φημολογείται ότι το έκαναν οι Ιρανοί, ως αντίποινα για τον ιό Stuxnet, που χρησιμοποίησαν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ προκειμένου να σαμποτάρουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Το μήνυμα ήταν σαφές. Και όχι μόνο προς την Ουάσιγκτον, αλά και προς τους Άραβες: Μη τα βάζετε μαζί μας, διότι θα τα βάλουμε κι εμείς μαζί σας.

Έτσι, ο ιός Shamoon αποτελεί μια εν δυνάμει απειλή του τι θα υποστεί η Δύση αν αποπειραθεί να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Θα αποτρέψει άραγε μια επίθεση; Κανείς δεν ξέρει.

Οι Ιρανοί όμως τον χρησιμοποιούν ως αποτρεπτικό όπλο.

Τι μπορεί να γίνει λοιπόν;

Το πρώτο βήμα είναι να πειστούν οι πιθανοί αντίπαλοι των ΗΠΑ να μην προχωρήσουν σε κλιμάκωση της κυριαρχίας μέσω μιας κυβερνο-επίθεσης εναντίον των υποδομών της χώρας.

Ένας τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι η ανταπόδοση σε είδος, ή όπως λέγεται στην πυρηνική στρατηγική «αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή».

Αυτή όμως η τακτική έχει και τα όριά της, μιας και οι ΗΠΑ εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τα υπολογιστικά δίκτυα απ’ ότι οι αντίπαλοι τους (Κίνα, Ιράν, κλπ).

Τα αμερικανικά αντίποινα μπορεί να μην είναι αποτελεσματικά, αφού η ζημιά που θα προκαλούσαν σε αυτές τις χώρες θα ήταν μικρότερη από ένα δικό τους πρώτο χτύπημα στην Αμερική.

Ένας άλλος καλύτερος αλλά δυσκολότερος τρόπος θα ήταν να υπερασπιστούμε τις κρίσιμες υποδομές μας, αλλά εδώ υπάρχουν όρια.

Η οικονομία μας είναι πια άμεσα διασυνδεδεμένη με το διαδίκτυο, και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει.

Επίσης, δεν υπάρχει η τέλεια άμυνα.

Αν κάποιοι αποφασισμένοι και με άφθονα μέσα στη διάθεσή τους θηρευτές θέλουν να μπουν, θα μπουν.

Υπάρχουν όμως τρόποι επιτήρησης των κρίσιμων τομέων των υποδομών μας, ώστε να αποφευχθεί η παραβίασή τους. Και αν δεν το ξεκίνησαν ακόμη, οι ιδιωτικές εταιρίες που ελέγχουν αυτές τις υποδομές, θα πρέπει να το κάνουν τώρα.

Αυτή είναι η ουσία πίσω από την τελευταία προεδρική εντολή του Ομπάμα για την ηλεκτρονική ασφάλεια.

Επιτρέπει δηλαδή σε κρατικές αρχές να μοιράζονται πληροφορίες με τους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών, ακόμη και απόρρητες.

Είναι ένα χρήσιμο πρώτο βήμα.

Υπάρχει όμως και το όπλο της διπλωματίας.

Στο βιβλίο του Cyber War, ο Richard Clarke παρομοιάζει την εποχή μας με την δεκαετία αμέσως μετά την πρώτη ατομική βόμβα, τότε που οι Αμερικανοί και Ρώσοι επιστήμονες κατασκεύασαν όπλα τρομακτικής καταστροφικής ισχύος, πριν ακόμη οι πολιτικοί και οι στρατηγικοί σχεδιαστές προλάβουν να ανακαλύψουν τρόπους ελέγχου τους.

Τώρα πρέπει να περάσουμε στην επόμενη εποχή. Με τις διάφορες σκέψεις και τις απόψεις να διατυπώνονται στο φως, και όχι σε σκοτεινά γραφεία και εργαστήρια.

Για όλα αυτά, αποτελεί ανοησία το να κρατάμε τα ζητήματα της κυβερνο-ασφάλειας κάτω από το τραπέζι, μη τυχόν και προσβληθούν οι Κινέζοι, που αρνούνται κατηγορηματικά ότι διαθέτουν τέτοια προγράμματα.

Ας μη φοβόμαστε να προκαλέσουμε μια διπλωματική κρίση, αφού ούτως ή άλλως έχουμε κρίση παντού. Ας μη ξεχνάμε ότι και οι ΗΠΑ διατηρούν ένα τέτοιο πρόγραμμα κυβερνο-πολέμου.

Για αυτό ας μη κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, και ας το αντιμετωπίσουμε ανοιχτά.

S.A.

Slate