Χρειάζονται κυρώσεις.

Φίλος της στήλης, ο οποίος διάγει -όχι και τόσο εύκολα- την όγδοη δεκαετία του πολυτάραχου βίου του, μου διηγήθηκε το εξής πραγματικό περιστατικό: στις 18 Ιουλίου δέχθηκε τηλεφώνημα να παραστεί, άρον άρον, στην Επιτροπή Κρίσεως Αναπηρικών Συντάξεων του ταμείου του, η οποία θα συνερχόταν την επομένη.

Παρουσιάστηκε λοιπόν, ως όφειλε, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας 119, μαζί με άλλους -κατά το πλείστον- ηλικιωμένους ανθρώπους, οι οποίοι υποφέρουν από βαρύτατες αναπηρίες.

Στο κτίριο συνεδρίαζαν δύο επιτροπές: η νευρολογική επιτροπή, που δούλευε ρολόι, με αποτέλεσμα ο χρόνος αναμονής των ασφαλισμένων να είναι μηδενικός.

Και η ρευματολογική κλινική, η οποία δεν δεχόταν ασθενείς, με αποτέλεσμα τα καροτσάκια να έχουν σχηματίσει ουρά ταλαιπωρημένων ασφαλισμένων.

Μετά ώρες, οι ασθενείς ενημερώθηκαν ότι ο λόγος της καθυστέρησης ήταν πως από τους τρεις γιατρούς που θα έπρεπε να παρίστανται στη διαδικασία της κρίσεως, είχε εμφανιστεί μόνο ο ένας.

Ο δεύτερος επικαλέστηκε οικογενειακό πρόβλημα και ο τρίτος αναζητούνταν, αφού δεν είχε δώσει σημάδια ζωής.

Οι αναπληρωτές δεν είχαν οριστεί ή ήταν άφαντοι κι έτσι οι ανάπηροι γύρισαν σπίτια τους άπραγοι και εξοργισμένοι.

Μάρτυρες ανάλογων περιστατικών έχουμε γίνει όλοι μας.

Στις συναλλαγές μας με το Δημόσιο, συχνά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπους αγενείς και απρόθυμους να εξυπηρετήσουν τους εργοδότες τους, δηλαδή τους Ελληνες φορολογούμενους, με υπαλλήλους οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται καν στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους.

Στη διπλανή κυριολεκτικά πόρτα, εργάζονται υπάλληλοι, με τον ίδιο μισθό και τις ίδιες εργασιακές σχέσεις, οι οποίοι είναι προσηνείς και εξυπηρετικοί και κάνουν το καθήκον τους όσο καλύτερα μπορούν, με τα περιορισμένα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους.

Το ερώτημα είναι φυσικά ποιος φταίει γι’ αυτήν την κατάσταση.

Αν πούμε ότι φταίει «το σύστημα», τότε διαχέουμε τις ευθύνες σε ένα αχανή μηχανισμό, τις αποπροσωποποιούμε και τελικά αθωώνουμε τα πρόσωπα.

Αν πούμε ότι φταίνε τα συγκεκριμένα πρόσωπα που δεν κάνουν τη δουλειά τους, τότε αθωώνουμε το ελληνικό Δημόσιο, τους νομοθέτες και την υπηρεσιακή ιεραρχία.

Η αλήθεια είναι λοιπόν ότι η ευθύνη είναι μεικτή.

Πράγματι, η φυγοπονία, η αγένεια και η ανικανότητα αποτελούν γνωρίσματα του χαρακτήρα συγκεκριμένων προσώπων.

Το γεγονός όμως ότι στη χώρα μας έχουν λάβει διαστάσεις επιδημίας οφείλεται στο ότι δεν υπάρχουν μηχανισμοί αξιολόγησης, ελέγχου και επιβολής κυρώσεων στο Δημόσιο.

Στην περίπτωση του προαναφερθέντος παραδείγματος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι γιατροί που ταλαιπώρησαν ασκόπως ανάπηρους συνταξιούχους, μέσα στο κατακαλόκαιρο, δεν θα υποστούν καμία κύρωση.

Εξίσου βέβαιο είναι ότι καμία ενόχληση δεν θα έχει και ο υπηρεσιακός τους προϊστάμενος, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη σύνθεση της επιτροπής και για την εύρυθμη λειτουργία της, με τον ορισμό διαθέσιμων αναπληρωτών.

Και αν ακόμη εκινείτο κάποια διαδικασία, τότε θα βρισκόταν ένα «πειθαρχικό» συμβούλιο να αθωώσει τους παραβάτες, όπως έχει συμβεί άλλωστε με πολύ βαρύτερα περιστατικά δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι είτε έχουν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα είτε αποδεδειγμένα δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της θέσεώς τους. Το αποτέλεσμα είναι φυσικά ότι η παροχή αξιοπρεπών υπηρεσιών επαφίεται στον πατριωτισμό του κάθε λειτουργού του Δημοσίου, ενώ κανένα κίνητρο ή ανταμοιβή δεν δίνεται για την υποδειγματική επαγγελματική συμπεριφορά.

Χωρίς κυρώσεις, όμως, είναι αδύνατον να λειτουργήσει οποιοσδήποτε οργανισμός. Φανταστείτε τι θα γινόταν σε μια ιδιωτική εταιρεία αν ο κάθε υπάλληλος εμφανιζόταν στη δουλειά όποτε του καπνίσει, είχε διαβεβαιώσεις ότι είτε εργάζεται είτε όχι, δεν θα απολυθεί ποτέ και είχε το ελεύθερο να προπηλακίσει τον διευθυντή του, όπως οι εργαζόμενοι στο «Αττικόν» προπηλάκισαν τον νομίμως εκλεγμένο και ορισμένο υπουργό τους.

Η εταιρεία θα είχε απαξιωθεί και θα είχε κλείσει σε ένα μήνα.

Ο μοναδικός λόγος λοιπόν που δεν έχει κλείσει το ελληνικό Δημόσιο είναι ότι αναγκαζόμασταν να πληρώνουμε το προσωπικό του, ανεξαρτήτως αν είμαστε ευχαριστημένοι από τη δουλειά που γίνεται.

Από την απαξίωση όμως δεν γλίτωσε.

Και τώρα που τα λουριά έσφιξαν, οι αγανακτισμένοι «μέτοχοι» της εταιρείας τάσσονται υπέρ των απολύσεων, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.

Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι πολιτικοί και συνδικαλιστές συνεχίζουν να ανθίστανται στη θέσπιση αποτελεσματικών μηχανισμών κυρώσεων και ελέγχου, δίχως να αντιλαμβάνονται ότι, αν μη τι άλλο, προσφέρουν κακές υπηρεσίες σε εκείνους, τους οποίους προσπαθούν υποτίθεται να προστατεύσουν.

Νίκος Χρυσολωράς

Καθημερινή